Freyr - 01.07.1947, Side 18

20Ö
FREYR
um og spara þeim þar með ýmist vetrar-
nám í skóla eða jafnvel skólagöngu með
öllu.
Það er ef til vill dirfska af mér að segja
það, en ég held þó, að það sé rétt, að eng-
um réttsýnum, skynsömum manni blandist
hugur um, að sveitaskólamálið í heild hafi
haft blessunarrík áhrif á íslenzka æsku
allri þjóðinni til góðs.
Hér hefir þá í fáum dráttum verið skýrt
frá staðreyndum af starfi heimavistarskóla
í sveitum á tímabilinu, sem ég þekki það
af eigin raun, eða nærfellt 20 ár.
Ég vil ekki lengja þetta með því að ráða
í framtíðina. Þó vil ég að síðustu segja
þetta: Vinna ber að því, að koma upp
skólahverfum, en ekki stökum skólum.
Þeir eru of dýrir að stofnkostnaði og
rekstri. Þeir geta ekki veitt sér kennaralið,
sem fullnægir hverjum tíma.
Sundlaugar og fimleikahús eru dýrar bygg-
ingar, og verða því að fullnægja mörgu
fólki, sömuleiðis samkomuhús bæði til fyr-
irlestra, kvikmyndasýninga og annarra
skemmtana.
Aðeins í skólahverfi er auðið að hafa
öflugt og fjölbreytt kennaralið. Þar á að
vera læknir, hjúkrunarkona og sjúkraskýli.
Þar væri einnig hentugt að hafa prest-
setur. Aoeins á þennan hátt verður skóla-
starfsemin svo sterk, sem yfirleitt er auðið,
og með þessu móti er vel bætt úr ýmsum
þeim örðugleikum, sem þegar eru farnir að
gera mjög vart við sig á þessum stöku
skólum. í einu af þessum skólahverfum
kemur svo menntaskóli sveitanna, en hans
krefst sveitafólkið nú án tafar.
Bjarni Bjarnason.
Bændaskólinn og bóndinn
Tveir bændaskólar hafa starfað hér á
landi síðustu áratugina. Bændaskólinn á
Hólum í Hjaltadal, sem var stofnaður 1882
og bændaskólinn á Hvanneyri í Borgar-
firði, sem stofnaður var 1889.
í nokkur ár störfuðu einnig bændaskól-
ar í Ólafsdal, í Dalasýslu, og á Eiðum, í
Suður-Múlasýslu.
Ólafsdalsskólinn var stofnaður 1880 og
starfaði í 27 ár, hætti 1907. Eiðaskólinn
var stofnaður 1883 og hætti sem bænda-
skóli 1917, starfaði í 34 ár.
Búnaöarskólinn
í Ólafsdal