Prentarinn - 01.01.1972, Síða 27

„Jóhannes,
þú verður að læra
prentverku
MeÖal þeirra fclaga okkar, sem stcmdir voru gull-
merki Hins isl. prenlarafélags i tilefni 75 úra afmœlis
pess, var Jóhannes Sigurðsson. Hann gekk i félagið
árið 1910 og er i dag elzti starfandi prentarinn ú
landinu. — Við sóttum hann heim einn laugardags-
eftirmiðdag og rœddum við hann stutta stund.
Hvað varstu gamall, þegar þú fórst að læra
prent?
— Fjórtán ára.
Og hvað varð til þess að þú 'snérir þér að
prentverki fremur en einhverju öðru?
— Það stóð þannig á, að ég hafði farið til sjós
um vorið, á kútter með Eldeyjar-Hjalta; hann var
skipstjóri, og við komum nokkuð snemma í land.
Fátæktin var nokkuð mikil heima, og ég var elzt-
ur og varð að vinna og vinna. Þá var auglýst eftir
pilti í ísafold, sendisveini. Ég sæki um þetta og
fæ það. Eu ég hafði alltaf verið mikið fyrir vélar
og var alllaf eilthvað að grúska í þeim í prentsmiðj-
unni. Þá var það einn daginn að Björn (Jónsson,
síðar ráðherra, stofnandi Ísafoldar) kom til mín og
sagði:
— Jóhannes, þú verður að læra prentverk!
Ég sagði nei, en svo var það einn dag, að hann
kallar mig inn á skrifstofu og segir:
— Nú ferð þú að læra prent og ég skal borga
þér meira en ég borga nokkrum öðrum nema, þú
skalt fá fimmtán krónur á mánuði og við reiknum
tímann frá því að þú komst. Farðu nú og segðu
pabba og mömmu þetta.
Mamma varð svoleiðis himinlifandi yfir að
þttrfa ekki að senda soninn til sjós aftur.
Svona byrjaði þetta.
Það hefur þó verið farið að tíðkast að borga
nemum kaup, en hafa þá ekki upp á fæði og
húsnæði eins og áður?
— Það þekktist auðvitað enn hjá iðnaðarmönnum,
en það liafði minnkað mikið.
Svo fórst þú út og lærðir meira, var það ekki?
— Eftir tíu ár, já. Ég hafði alltaf haft áhuga á
að læra litprentun, sérstaklega að prenta litmyndir.
Hér þekktust varla klisjur, og þær voru þá bara
svarthvítar. En ég hafði ákaflega mikinn áhuga á
að læra litprentun. Svo ég fer til Kaupmannahafn-
ar 1915. Þá er fyrra stríðið byrjað. Ég reiknaði með
að hafa næga peninga til að lifa af að minnsta
kosti fyrstu vikuna í Kaupmannahöfn. Við áttum
að vera fjóra daga á leiðinni, en ég held að það
hafi orðið þrjár vikur. Og þcgar ég var búinn að
borga fæðið um borð, þá átti ég tvær krónur eftir.
Það var þannig að við vorum teknir af Englend-
ingttm og farið með okkur til Kirktvall, þar sem
við vorum nokkra daga, og síðan var farið með
okkur til Leith og þar var farangurinn rannsakað-
ur. Þá vorum við með kolsýrudunka frá Sanitas og
það tafði okkur um þrjá daga. Þeir þurftu að
rannsaka nákvæmlcga, hvort þetta væri ekki sprengi-
efni. Og sem sagt, þegar ég hafði borgað fæðið,
þá átti ég eftir tvær krónur. Ég átti sem sagt fyrir
fyrstu nóttinni, en svo ekki meir.
PRE.NTARINN
25