Prentarinn - 01.01.1972, Qupperneq 38

Skálholt

í^ltobðnbc ttm pðb ^ortwm
'<n*£ (£hri(t£n Sru fom pmft a 3flíjn0/öí for«
^jAfcíi (agf Jjrfð ípalopíeg« SICsfOHX'll/
((«*)))
aosas© X9?2©©Q3S«3cn
ar OTorrgo Sfongo.. " '
:< \
Cum c'ratia Sc Pfivilegi° Sacrx Rcgiæ
Maieflads Danix & Norvegiæ.
c^c^c^ðc^j c^ocsac^jc^tc^c^
EríntuO ( ©fntÍJOltiiap SJenDricf foufr/
ArmoM. DC» LXXXVIII.
■■■WMIwMiBeBuaai-- aíSSSEJ
Titilsíða Kristnisögu, útg. í Skálholti 1688.
Þegar Hólaprentsmiðja var komin
suður til Skálholts með öllum á-
höldum lét Þórður biskup „upp-
byggja þar ... prenthús, kostulega
smíðað með súð og þili i hólf
og gólf, stórum glergluggum á
báðum hliðveggjum, vænum kakal-
ofni og bókbindarahúsi þar aftur
af, svo ei voru önnur hús á stóln-
um þar prýðilegri." Þetta var árið
1685 og verður að teljast vel af
stað farlð, enda var framhaldið
eftir því. Þórður biskup Þorláks-
son reyndist hinn áhugasamasti
um bókaútgáfu og lét strax vetur-
inn eftir prenta Forfeðra bænabók,
,,en umbreytti einasta hennar nafni
og kallaði hana Paradísarlykil",
sama ár lét hann prenta Kingos-
sálma i íslenzkri þýðingu Stefáns
Ólafssonar í Vallanesi.
Tveim árum síðar fékk Þórður
biskup einkaleyfi á prentun forn-
sagna, skv. konungsbréfi dags. 7.
apríl 1688 og lét sama ár prenta
nokkrar þeirra, Landnámu, Kristni-
sögu, Grænlandssögu Arngrims
lærða og Islendingabók Ara fróða
Auk þessara bóka voru prentaðar í
Skálholti ótal aðrar bækur, mestan
part andlegs eðlis, og má þar
til nefna Þórðarbænir (1693),
Fjórtán andleg smárit eftir Domini-
cus Beer (sem sýnishorn af heit-
um þeirra má nefna eitt, sem hét
Þau blómguðu bein þeirra dauðu
eður hugsun af upprisunni). Þá
má nefna Lúthers fræði, Rímtal,
Calendarium perpetuum eða ævar-
andi timatal eða rim, Grammatik og
Lögþingisbókina, sem prentuð var
í fyrsta sinn 1696 fyrir það ár og
síðan 1697.
Henrik Krúse var aðalprentari
Skálholtsprentsmiðju fyrstu þrjú
árin, en þá tók við Jón Snorrason
og var yfir prentverkinu alla þá
tið, sem það var á staðnum. Þórð-
ur biskup andaðist 16. marz 1697
og tók þá Brynjólfur sonur han >
við prentsmiðjunni. Hann var að-
eins 16 ára að aldri og ekki lík-
legur til stórræða í bókaútgáfu.
Enda fór svo að prentsmiðjan stóð
nokkur ár gagnslaus í Skálholti,
en var síðan flutt að Hliðarenda
i Fljótshlíð, þar sem Brynjólfur
bjó. Ekki varð þó úr að Brynjólf-
ur hæfi starfsemi prentverksins og
keypti Björn Þorleifsson Hóla-
biskup það af honum 1703 fyrir
500 Jóakimsdali og flutti til Hóla
sumsumars.
36
PRENTARINN