Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1934, Page 95

Þcgar eg var í Viðey fyrir sjötíu árum síðan
77
ná upp á grynningarnar við Kjal-
arnestanga. Ekki fengu þeir náS
þangaS fyrir livalnum, .sem ÓS ofan
sjávar og fór miklu hraSara en
báturinn og fór nú aS þeim meS
gapandi gini. Ólafur var þá 18
ára og formaSur fararinnar. Tók
hann þá þaS ráS, aS hann greip
tvævetra kvígu, en hún var minsti
gripurinn í bátnum, og senti hcnni
eins og liún væri smákind út fyrir
borSstokkinn móti hvalnum, en
hann greip kvíguna á sundi og
sukku bíeSi. Svona var mér sögS
sagan, en um sannindi hennar get
eg ekki boriS, en hitt veit eg aS
Stephensens fólk, þaS sem eg’ sá í
mínu ungdæmi, var kraftafólk,
stórbrotiS í flestu og höfSinglegt
á velli, enda var sú ætt talin meS
beztu ættum Islands. Þá sný eg
mér aftur aS húsbóndanum. Hann
var sannur stjórnari á heimili sínu,
sagSi vinnumönnum sínum hvaS
liver ætti aS gera hvern dag, og
lýsi eg því nánar þegar eg segi frá
verkunum. Hann vildi láta gera
alt vel, en rak sjaldan eftir þeim,
en ef þeir gerSu ekki verkiS eins
og- hann sagSi, þá varS hann stund-
um hávær og reiddi þá upp stafinn
orSum sínum til áherzlu, helst ef
honum var svaraS einhverju, sem
honum líkaSi ekki. Eg hafSi ekk-
ert af því aS segja, því aS eg svar-
aSi honum aldrei neinu illyi'Si, þótt
hann vrSi eitthvaS illur viS mig,
sem ekki kom oft fyrir. Eg hljóp
þá heldur í burtu og lét fætur forSa
mér frá höggi. Annars var hann
heldur góSur viS mig. Eg vildi
líka koma mér vel viS hann og
gera alt eins og hann sagSi mér aS
g'era. Seinasta konan hans, hús-
móSir mín, var stilt og hæglát kona
og kom aS jafnaSi þægilega fram
viS vinnukonur sínar. Þær sögSu
Iþó aS ef henni þætti viS þær, þá
vildu þær heldur fá 10 orS frá hús-
bóndanum en eitt frá henni, svo
gat hún veriS bituryrt, en þaS kom
sjaldan fyrir. Hún hafSi þaS fram
yfir flestar heldri konur, aS hún
vildi láta vinnukonur sínar mann-
ast hjá sér og læra aS saurna ein-
falda flík og vinna tóvinnu. Hún
var sögS naum kona. AS minsta
kosti sagSi þessi sama gamla kona,
er sagSi mér af hvalnum, aS mat-
arvistin hefSi versnaS mikiS þeg-
ar hún kom. En húsbóndinn var
góSur viS allar sínar konur og lót
þær alveg ráSa mat.num iianda
vinnufólkinu og öllu innanhúss.
Magnús sonur liúsbóndans var
þá farinn aS búa á móti föSnr sín-
um á þriSjungi eyjarinnar. Hann
var giftur Aslaugu, dóttur Eiríks
Sverresen, .sýslumanus: þau áttu
2 börn, liöfSu þjónustustúllui. sem
Þorbjörg hét og var skvld Aslaugu,
2 vinnukonur, 2 vinnumenn. Alls
hafSi hann 9 maims í heimiii. í
heimili hjá húsbónda mínum voru
fyrst lijónin tvö, tvær þjónustu-
stúlkur, sem hétu Hróa og Þórdís
og svo voru þar hjón, Ólafur smiS-
ur og Ragnliildur konn hans. Þau
áttu 4 börn, þau voru vel listfeng
hjón. Hann smiSur á rétt alt, sem
hann lagSi hendur aS og lista-
vefari, en hún fjölhæf í öllum
saumaskap og fatatilbúningi og
allra. handa útsaumi og hannyrS-
um. Þessi hjón voru foreldrar
.síra ólafs, sem var lengi fríkirkju-
prestur í Reykjavík. Hann var
elztur af börnum þeirra hjóna, lík-
lega um 8 ára þegar eg var þar.
Væri ekki ómöguleg’t aS liann