Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2005, Blaðsíða 268

Útveggjaeining með hraunáferð. Efst má sjá
hvernig ytri skelin nær upp fyrir þá innri.
Gerð var krafa um að verja hraunsteypu-
einingar sem steypt var að.
Hraunsteypueiningaveggur á hótelgangi rétt
eftir niðurlögn á plötusteypu.
seinkarann á mótafleti veggjamóta, en tilraunir hafa
sýnt að erfitt getur reynst að koma steypunni niður
án þess að skaða seinkarann á mótaflötunum. Því
hefur ekki tekist að tryggja nógu jafnan og góðan
árangur með þessu móti. Hins vegar hefur verið
unnt að tryggja góðan árangur með því að steypa
veggina liggjandi, eins og gert er í einingarfram-
leiðslu, og háþrýstiþvo flötinn eftir að einingunni
hefur verið lyft úr mótunum.
Aður en til þessara framkvæmda kom hafði Bláa
lónið látið setja upp einfaldar steyptar einingar með
þessu yfirborði við útisvæði Bláa lónsins. Hafði
Línuhönnun verið með ráðgjöf í því verkefni til að
ná fram því útliti sem Sigríður Sigþórsdóttir arkitekt
sóttist eftir, þ.e. að yfirborðsflöturinn mótaðist af
hraunsalla. Verkkaupa þótti ekki ástæða til að fara
út í umfangsmiklar forprófanir á veðrunarþoli
þeirra eininga á þeim tíma í ljósi þess að auðvelt var
að skipta þeim út ef þær entust ekki sem skyldi í
þessu erfiða efnaumhverfi.
I ljósi þess að forsteyptu einingunum í þessum nýju
mannvirkjum var ætlað að verða hluti af miklu
verðmætara mannvirki og að ógerningur yrði að
skipta þeim út síðar meir, þótti eðlilegt að gera
nokkuð umfangsmiklar fortilraunir og prófanir á
frostþoli steypunnar, útliti og vinnanleika hennar til
að tryggja gæðin sem best. Þess ber að gæta að
kornakúrfa í hraunsteypu sem þessari er óvenjuleg
og því var nauðsynlegt að gæta vel að áður en
fjöldaframleiðsla hæfist á einingum með þessari
samsetningu. Fyrstu tilraunasýnin voru búin til á
sama hátt og fyrrnefndar eldri einingar, en fljótlega
kom í ljós að þau stóðust engan veginn æskilegar
veðrunarþolskröfur fyrir það mannvirki sem nú
stóð til að byggja. Var þá brugðið á það ráð að þvo
fylliefnið og síðar var það einnig þvegið í gegnum
sigti og allra fínasta efnið sigtað frá því og svörtum
sandi blandað saman við í staðinn. Með þessu móti
náðist að þróa veðrunarþolna steypu, sem virtist
vera ágætlega þétt pökkuð, vinnanleg og fékk hún
það útlit sem arkitektinn sóttist eftir, þegar búið var
að þvo sementsefjuna úr yfirborðinu. Karsten
Iversen og Flosi Ólafsson gerðu þessar fortilraunir
og prófanir á rannsóknarstofu Línuhönnunar.
Efnasamsetning vatns í Bláa lóninu hefur verið
mæld og gáfu niðurstöður ekki tilefni til þess að
ætla að steypa tærðist af snertingu við vatnið. Hins
vegar veldur hátt klórjónainnihald hættu á ryð-
myndun í steypustyrktarstáli og því þótti nauðsyn-
legt að sú steypa, sem yrði í beinni snertingu við
vatnið, væri mjög þétt og steypuhula yfir steypu-
styrktarstáli nægjanlega þykk. Fulltrúar Línu-
hönnunar í verkefninu höfðu þess vegna vissar
266 Árbók VFl/TFl 2005