Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2005, Blaðsíða 301

og aðstoði nemendur við að hámarka námsárangur sinn. Verkefnið var bæði á sviði
upplýsinga- og fjarskiptatækni og kennslufræða.
Með þátttöku í þessu verkefni fékk Síminn gott tækifæri til að vinna að rannsóknum á
sviði dreifðra kerfa og jafningjaneta (sjá nánari umfjöllun í næsta kafla). Þær lausnir sem
voru þróaðar í Elena beinast einkum að starfsmönnum fyrirtækja sem vilja leita sér þjálf-
unar eða endurmenntunar. Markaður fyrir endurmenntun starfsfólks er geysilega stór og
er þetta einn af stórum útgjaldaliðum atvinnulífsins nú á dögum. Með lausnum þeim sem
þróaðar voru í Elena er hægt að ná fram hagræðingu og gera endurmenntun starfsmanna
markvissari.
Undanfarin ár hefur verið þróaður
margvíslegur hugbúnaður og upplýs-
ingakerfi sem geta miðlað námsefni. I
Elena voru nokkur slík kerfi tengd
saman á jafningjaneti og þróaður
staðall fyrir samskipti milli kerfanna.
Þessi staðall er nefndur „Simple
Query Interface", SQI. Jafningjanet
þetta er byggt á opnum hugbúnaði
sem nefndur er Edutella. Netið sér
um tengingar við námsefnisþjóninn
Educanext, námsstjórnunarkerfið
Ariadne og fleiri kerfi, sjá mynd 4. I
jafningjaneti er ekki einn þjónn sem
svarar beiðnum frá öðrum, heldur
ríkir jafningjasamband milli allra. I
jafningjaneti er fyrirspurn send sam-
tímis til margra hnúta, á sama tíma og
þeir senda svör til baka til þjónustu-
beiðandans sem framreiðir þær fyrir
notandann.
Jafningjanet hafa mikið verið notuð til að miðla tónlist, en mun erfiðara er að leita að og
miðla námsefni. Astæðan er sú að lýsing á námsefni þarf að vera mun ítarlegri en á tón-
list. Til að kennari finni námsefni við hæfi þarf hann að þekkja innihald þess og lengd, á
hvaða tungumáli efnið er skrifað eða flutt, hvaða námsmarkmiðum kerfið fullnægi og fl.
Ef fyrirspurnarkerfið á að vera einstaklingsmiðað er ekki nægjanlegt að staðlar lýsi náms-
efninu heldur þarf einnig að halda utan um námsferil, reynslu og starfsvettvang náms-
mannsins á stöðluðu formi. Málið vandast enn fremur þegar tengja þarf saman mörg
kerfi og þau þurfa að geta talað við þjónustubeiðandann á sama máli um lýsingar á
námsefni og skilja fyrirspurnir. Þetta er einmitt meginforsenda dreifðra kerfa og er að
jafnaði stór þáttur hönnunar þeirra. Því fer mikil vinna í að hönnuðir komi sér saman um
þau fyrirspurnar- og lýsigagnamál sem kerfin tala. Þá koma staðlar til hjálpar en framlag
Elena til staðlaheimsins er SQI sniðið sem prófað hefur verið með þeirri frumgerð sem
hönnuð var innan verkefnisins og nefnist HCD-online [10] .
Eins og fyrr segir er Elena lokið en þegar hefur verið hafist handa við þrjú verkefni sem
byggjast á niðurstöðum Elena. Þau eru Mímisbrunnur, í samvinnu við menntamála-
ráðuneytið, NordFlex.Net (www.nordflex.net), styrkt af Nordplus Voxen sem fjallar um
samnorrænan gagnagrunn á námsefni fyrir fullorðna, og ProLearn sem er öndvegisnet
sem fjallar um fjarmenntun starfsmanna innan fyrirtækja.
Fyrirspumarskel
HCD-online
Seminarshop.com
Executive Academy
(WBZ)
Mynd 4. Jafningjanet (Edutella) tengt við námsefnismiðlara (t.d.
EducaNext) og námsstjórnunarkerfi (t.d. Ariadne).
Tækni- og vísindagreinar i 299