Fréttablaðið - 07.01.2012, Qupperneq 2

7. janúar 2012 LAUGARDAGUR2
heiLbRiGðismáL Á síðasta ári þurftu
25 fjöl skyldur og ein staklingar að
yfir gefa heimili sín í lengri eða
skemmri tíma, og sumir fluttu
al farið burt, vegna myglu svepps.
„Og það gerir enginn nema til­
neyddur,“ segir Sylgja Dögg
Sigurjóns dóttir, líf fræðingur og
stofnandi fyrir tækisins Hús og
heilsa, sem sér hæfir sig í rann­
sóknum á hús næði vegna raka og
þeirra líf vera sem þrífast þar.
Sylgju er kunnugt um þessi 25
til felli og tekur fram að þau geti
vita skuld verið mun fleiri án þess
að þau hafi komið inn á borð til
hennar. Hún
segist fá allt
upp í 20 fyrir­
spurnir á viku
vegna myglu­
svepps í húsum.
Nauð synlegt
sé þó að hafa í
huga að í fles­
tum til fellum er
hægt að leysa
vandann á ein­
faldan hátt með
réttum að ferðum. Mikil vægast er
að fyrir byggja raka í hús næðinu
áður en myglan myndast.
Fréttablaðið greindi frá því í
gær að talið er að allt að 50 þúsund
hús, eða um 20 til 30 prósent allra
húsa á Íslandi, séu sýkt.
„Það kemur mér ekkert á
óvart,“ segir Sylgja, og bætir
við að þótt ekki séu til neinar
íslenskar rannsóknir um hlutfall
sýktra húsa, geti það þó verið
hærra hér á landi samanborið
við hin Norðurlöndin, sé litið til
evrópskra sjálfsmatsrannsókna,
sem sýna yfirleitt mun lægra
hlutfall á raka í húsum en það er
í raun.
Fyrirtæki Sylgju var stofnað
vegna þess að hún og fjölskylda
hennar lentu sjálf í því að búa í
húsnæði með myglusvepp fyrir
sjö árum. Myglan hafði áhrif á
heilsufar hennar sjálfrar og fjöl­
skyldu hennar og eru þau enn að
kljást við afleiðingarnar.
Í Fréttablaðinu í gær sagði
Hannes Petersen yfirlæknir að
ekki væri hægt að sanna með
óyggjandi hætti að mygla í húsum
hafi áhrif á heilsu. Sylgja bendir
á að Alþjóðaheilbrigðisstofnunin
(WHO) telji að faraldsfræði­
rannsóknir hafi með óyggjandi
hætti sýnt fram á tengsl séu á milli
myglusvepps í húsum og heilsufars,
en orsakasambandið sé ekki þekkt.
Fjöldi húsa á Íslandi kom Katr­
ínu Hilmarsdóttur, sérfræðingi á
sviði hollustuhátta hjá Umhverfis­
stofnun, þó verulega á óvart.
„Þetta er stór tala og ef satt
reynist þá þarf virki lega að
skoða þetta betur,“ segir hún.
Umhverfis stofnun gefur út við­
miðanir um inni loft í öllu hús næði
sam kvæmt WHO.
Heilbrigðiseftirlit landsins
komi að eftirliti og öðru, sé þess
óskað. Katrín segir alltaf eitthvað
um að fólk hringi og biðji um ráð.
sunna@frettabladid.is
25 heimili yfirgefin
í fyrra vegna svepps
Að minnsta kosti 25 heimili voru yfirgefin í lengri eða skemmri tíma á síðasta
ári vegna myglusvepps. Ráðgjafafyrirtæki fær allt að 20 fyrirspurnir á viku.
Nauðsynlegt að skoða málið betur ef tölur eru réttar, segir Umhverfisstofnun.
Mygla Fyrirtæki sem sérhæfir sig í myglusvepp í húsum hér á landi fær allt að 20
fyrirspurnir á viku frá íbúum.
Sylgja Dögg
SigurjónSDóttir
Spurning DagSinS
Kynningarfundur þri. 10. jan kl. 19.
Allir velkomnir
Ný námskeið hefjast 16. janúar
Skráðu þig núna
í síma 560 1010 eða á
mottaka@heilsuborg.is
Viltu léttast og líða betur?
Heilsulausn - Hentar einstaklingum sem
glíma við offitu, ofþyngd, hjartasjúkdóma og
/eða sykursýki. Sér hópur fyrir 16-25 ára.
Faxafeni 14 • www.heilsuborg.is
DÝRAhALD Sex hross drápust á
bænum Eystra­ Fróðholti í Land­
eyjum í fyrra dag. Þetta voru
fjögur folöld, ung hryssa og önnur
eldri, allt vel ættaðir gripir. Get­
gátur eru um að dauði hrossanna
stafi af svæsinni hræeitrun.
Ársæll Jónsson, bóndi á Eystra­
Fróðholti, fór með eitt hrossið að
Keldum þar sem það verður krufið
og rannsakað. Niðurstöður eiga að
liggja fyrir eftir viku til hálfan
mánuð.
„Ef smádýr, svo sem fugl eða
mús, liggja dauð í heyrúllu getur
myndast rosaleg eitrun, að því er
dýralæknir hefur tjáð mér,“ segir
Ársæll. Hann hafði nýverið gefið
30 hrossum tvær heyrúllur og
telur ýmislegt benda til að eitthvað
af heyinu hafi ekki verið í lagi.
„Ég sá að hrossin sex voru orðin
veik og ætlaði að reyna að koma
þeim heim undir læknishendur,
en þau drápust á leiðinni. Það er
oft erfitt að bjarga hrossum ef þau
verða veik á annað borð.“
Ársæll kveðst hafa tekið heyið
strax frá hrossunum, þar sem
hann hafi grunað að í því leyndist
eitrun. Hann var að koma frá því
að gefa hrossunum, sem eftir lifðu,
þegar Fréttablaðið ræddi við hann
í gær og kvað hann þau hafa verið
spræk og einkennalaus. „Ég verð
bjartsýnni með hverjum deginum
sem líður og allt virðist með
eðlilegum hætti,“ segir Ársæll. - jss
Sex hross drápust á bænum Eystra-Fróðholti í Landeyjum:
Grunur um heiftarlega hræeitrun
eitrun Hræeitrun getur oðið í heyi ef dautt smádýr er í því þegar það er verkað.
Mynd úr saFni.
Sigurður Bjarnason frá
Vigur, fyrrverandi alþingis­
maður, sendiherra og ritstjóri
Morgun blaðsins, er látinn,
96 ára að aldri. Hann lést í
Reykjavík á
fimmtudag.
Sigurður
var fæddur
18. des­
ember 1915.
Hann var
lögfræðingur
að mennt.
Hann var
alþingismaður fyrir Sjálf­
stæðis flokkinn um ára bil og
starfaði lengi sem sendiherra.
Hann var einnig blaðamaður
og rit stjóri, lengst af á Morgun­
blaðinu.
Sigurður lætur eftir sig
eiginkonu, Ólöfu Pálsdóttur
myndhöggvara. Þau eignuðust
tvö börn, Hildi Helgu og Ólaf
Pál.
Sigurður
Bjarnason látinn
skipULAGsmáL Fyrsti áfangi nýja
Landspítalans sem fyrirhugað
er að taka í notkun 2017 er ekki
það stór að gera þurfi víðtækar
ráðstafanir í gatnakerfinu hans
vegna. Þetta kemur fram í nýrri
skýrslu umhverfis­ og samgöngu­
sviðs Reykjavíkurborgar.
Samkvæmt skýrslunni mun
fyrsti á fanginn leiða af sér aukna
umferð sem nemur um 4.000
bílum á sólar hring að og frá
götum við spítalann. Til lengri
tíma litið gerir aðal skipulag
Reykja víkur ráð fyrir Öskju­
hlíðar göngum og stokk á Miklu­
braut. Björn Zoëga, forstjóri
LSH, og Jóhannes M. Gunnarsson
verkefnisstjóri skrifa grein um
málið í blaðið í dag. - ibs / sjá síðu 13
Fyrsti áfangi nýs spítala:
Víðtækar um-
ferðarráðstaf-
anir óþarfar
þjóðGARðAR Þingvallanefnd hefur
efnt til samkeppni um gerð og
hönnun öruggrar gönguleiðar
um Kárastaðastíg þar sem djúp
gjóta opnaðist í stíginn ofan í
Almannagjá í fyrra.
„Gjótan sem opnaðist í stígnum
vorið 2011 kom öllum mjög á
óvart, enda er hún allt að tíu
metrar á dýpt og nokkrir tugir
metra á lengd,“ segir í til kynningu
um sam keppnina sem haldin er
í sam vinnu við Arkitekta félag
Ís lands. Fram kemur að ekki
sé ein hugur í Þingvalla nefnd
um frá gang gjótunnar. „Vonast
er til að sam keppnin leiði fram
einfalda og snjalla lausn á gerð
gönguleiðarinnar.“ - gar
Sundurlyndi í Þingvallanefnd:
Samkeppni um
lokun hyldýpis
í alMannagjá sprungan á Kárastaða-
stíg hefur stækkað mikið frá því að hún
kom í ljós.
Sigtryggur, ert þú ekki með
sérþekkingu á meiki?
„Jú, ég er einmitt með meikdolluna
í vasanum.“
sigtryggur Baldursson hefur verið ráðinn
framkvæmdastjóri úTÓn, útflutnings-
skrifstofu Íslenskrar tónlistar. Hlutverk
úTÓn er að markaðssetja íslenska tónlist
erlendis.
VinnUmARkAðUR Atvinnublaðið í
miðju Fréttablaðsins í dag er það
langstærsta frá því fyrir hrun.
Ekki er víst að jafnstórt blað hafi
heldur komið út fyrir árið 2008.
Blaðið er 32 síður í dag, og
segja umsjónarmenn blaðsins
það greinilega merki um jákvæða
þróun í atvinnumálum. Margs
konar fyrirtæki og stofnanir aug­
lýsi eftir starfsfólki nú, en oft sé
meira um auglýsingar af þessu
tagi eftir áramót en á öðrum
tímum. - þeb / sjá miðju blaðsins
Atvinnublað í miðju blaðsins:
Metfjöldi auglýs-
inga um atvinnu
heiLbRiGðismáL Velferðar­
ráðuneytið íhugar að tryggja
íslenskum konum með PIP
sílíkonpúða brjóstaskoðun og að
greiða fyrir aðgerðir þar sem
púðarnir verði fjarlægðir.
Þetta kom fram í fréttum
Stöðvar 2 í gær, þar sem rætt var
við Guð bjart Hannes son velferðar­
ráðherra. Mótaðar til lögur um
viðbrögð verða kynntar eftir helgi.
Hópur íslenskra kvenna hefur
falið lög fræðingi að undirbúa mál­
sókn á hendur lýta lækninum sem
helst notaði púðana. - þeb
Konur undirbúa málsókn:
Skoða aðkomu
ríkis að sílíkoni
LAnDbúnAðUR Einar Örn Ólafsson,
forstjóri Skeljungs, segir í svari
til Fréttablaðsins að greina hefði
átt bændum og öðrum kaupendum
áburðar frá því fyrr að kadmíum
innihald vörunnar væri of hátt.
Fréttablaðið spurði af hverju
Skeljungur ákvað að selja áburðinn
þó fyrir lægi að hann uppfyllti ekki
reglugerðir og af hverju ekki var
greint frá því strax hvers kyns var.
Einar segir að þrír tímapunktar
hafi gefist til að Skeljungur
útskýrði fyrir viðskiptavinum
hvernig í málinu lá. „Í fyrsta lagi í
lok maí, þegar vísbendingar berast
um að ekki sé
allt með felldu.
Næst, í júní,
þegar staðfesting
fæst á kadmíum­
innihaldinu, og
loks í des ember,
þegar Matvæla­
stofnun hafði
lokið sinni vinnu.
Í byrjun var
margt enn óljóst
í málinu, og þegar við það bætist að
málið var ekki talið það alvarlegt að
Skeljungi væri gert af yfirvöldum
að grípa til aðgerða, þá tel ég að
óráðlegt hefði verið að aðhafast
þá strax. Eftir á að hyggja tel ég
það hins vegar mistök af hálfu
Skeljungs að hafa ekki strax í júní
komið skilaboðum um hvers kyns
var, til viðskiptavina félagsins.“
Aðspurður um hvort bóta­
krafa hafi borist frá viðskipta­
vinum Skeljungs segir Einar ekki
svo vera en komi fram bótakröfur
með rökstuddri greiningu á tjóni,
hljóti Skeljungur að bregðast vel
við. „Sem betur fer fyrir Skeljung,
en ekki síst bændur og alla lands­
menn, þá teljum við afar litlar líkur
á tjóni,“ segir Einar. - shá
Forstjóri Skeljungs segir það mistök að greina ekki fyrr frá miklu kadmíum í áburði:
Átti að tala við bændur strax í júní
einar örn
ólafSSon