Fréttablaðið - 31.03.2012, Qupperneq 28

28 31. mars 2012 LAUGARDAGUR
Ár hvert horfast þúsundir Íslendinga í augu við að þurfa
að leggjast inn á sjúkrahús eða
fylgja nákomnum ættingjum til
sjúkrahúsdvalar. Allir sem upp-
lifað hafa sjúkdóma eða slys í sínu
nánasta umhverfi þekkja álagið
sem slíkt getur valdið einstak-
lingum og fjölskyldum þeirra.
Öryggi og hlýlegt umhverfi er
nokkuð sem fólk sem gengist hefur
undir aðgerðir eða aðra sjúkrahús-
meðferð sækist eftir. Undanfarin
ár hefur legutími á sjúkrahúsum
styst og æ fleiri sjúklingar njóta
dag- og göngudeildarþjónustu eftir
meðferð á sjúkrahúsi. Slíkt hentar
þó ekki alltaf og getur líðan sjúk-
linga og búseta haft þar áhrif á.
Dvöl á sjúkrahóteli er stundum
bráðnauðsynleg og góður kostur
til að brúa bilið milli sjúkrahús-
legu og heimferðar.
Í þessu skyni hefur sjúkra hótel
verið rekið undanfarna þrjá ára-
tugi. Ísland var raunar fyrst Norð-
urlandanna til að reka slíkt hótel
en lengst af sá Rauði krossinn
um rekstur þess og vann með því
mikið frumkvöðlastarf. Hin seinni
ár hefur sjúkrahótelið verið rekið
samkvæmt samningi LSH og
Sjúkratrygginga Íslands.
Nýtist landsbyggðarfólki vel
En hverjir sækja sjúkrahótel?
Það eru fyrst og fremst einstak-
lingar sem þurfa heilsu sinnar eða
aðstandenda vegna að dvelja fjarri
heimabyggð vegna rannsókna
og meðferðar. Auk þess nýtist
sjúkrahótel þeim sem dvalið hafa
á sjúkrahúsi sem liður í frekari
endurhæfingu og bata. Gestum
er veitt hjúkrun og ráðgjöf vegna
heilsufarsvanda og þeim liðsinnt
við að sækja heilbrigðisþjónustu
auk almennrar hótelþjónustu.
Áhersla er lögð á heimilislegt og
hlýlegt umhverfi en það hefur
talsverða þýðingu í bataferlinu og
flýtir fyrir heimferð.
Og hvar er sjúkrahótelið? Hótelið
er í dag til húsa í Ármúla 9, í sama
húsi og Park Inn hótel. Það er því
í nokkurri fjarlægð frá spítalan-
um sjálfum. Mikið óhagræði er af
því að rekstur hótelsins
sé svo langt frá spítal-
anum og tak markar í
raun notkunarmögu-
leika þess. Foreldrar
sem koma með veik
börn sín til meðferðar á
Barnaspítalanum geta til
dæmis átt erfitt með að
víkja langt frá.
Fyrir einstaklinga og
fjölskyldur
Nú hillir þó undir breyt-
ingar til batnaðar. Í 1.
áfanga nýrra bygginga á
Landspítalalóð er fyrir-
hugað að reisa sjúkrahót-
el, sem verður hluti sam-
einaðs Landspítala við
Hringbraut. Á hótelinu
er gert ráð fyrir 77 her-
bergjum, en þarna verða bæði ein-
staklings- og fjölskylduherbergi.
Þetta er fjölgun um 20 herbergi
frá því sem nú er og er brýn þörf
á, enda hefur verið vaxandi eftir-
spurn eftir sjúkra hótelinu. Þrátt
fyrir að rýmum hafi verið fjölgað
síðasta árið hefur þurft að setja
sjúklinga á biðlista.
Hið nýja sjúkrahótel, sem
vonandi verður tekið í notkun
innan fimm ára, rís rétt norð-
an núverandi barnaspítala og
fæðingar deildar. Hótelið verður
skammt vestan við þá byggingu
sem hýsa mun göngudeildir og
geislameðferð. Með byggingu
sjúkrahótels á spítalalóðinni feta
Íslendingar í fótspor frændþjóða
en víða í nágrannalöndunum eru
sjúkrahótel orðin nauðsynlegur
hluti nútíma spítalastarfsemi.
Nálægð við spítala eykur öryggi
Sjúkrahótelið mun nýtast
öllum sjúklingum sem þurfa á
þjónustu þess að halda.
Nálægðin við spítal-
ann eykur mjög öryggi
þeirra, því aðgangur
er þá að öllu öryggis-
neti hans. Þar með
er hægt að kalla eftir
aðstoð ef eitthvað
kemur upp á og þá er
stutt að fara. Þá geta
gestir sjúkrahótelsins
komist á alla helstu
meðferðar staði innan
spíta la ns þur r um
fótum. Mikill akkur
er í því fyrir fólk
sem flest hvert er ný-
komið úr aðgerðum eða
annarri sjúkrahúsmeð-
ferð og sækir jafnvel
daglega þjónustu inn á
LSH.
Bætt aðstaða sjúklinga og
aðstandenda þeirra er falin í
byggingu sjúkra hótelsins sem
verður að veruleika í fyrsta áfanga
stækkunar Landspítala. Þær
framfarir sem verða í þjónustu
við sjúklinga með byggingunni
eru jafnframt mikilvægt skref inn
í nútíma sjúkrahúsþjónustu.
Nýtt sjúkrahótel er nauðsyn
Jóhanna Sigurðardóttir (JS) forsætisráðherra skrifaði
merkilega grein í Morgunblaðið
í nóvember 1996, sem bar nafnið
„Ísland eina landið sem verð-
tryggir skuldir heimilanna“.
Greinin er merkileg í ljósi þess
að JS hefur haft mörg tæki-
færi til þess að grípa inn í og
afnema verð trygginguna og
breyta kerfinu, sem æðsti yfir-
maður Íbúðalánasjóðs (ÍLS) um
árabil og í ríkisstjórn þegar
MiFID reglur Evrópusam-
bandsins(ESB) voru lögfestar
þann 1. nóvember 2007, með
lögum nr. 108/2007, um verð-
bréfaviðskipti. Þá var innleidd
í ís lenskan rétt tilskipun ESB
um markaði fyrir fjármála-
gerninga. Með nýjum verðbréfa-
viðskiptalögum breyttust ýmsar
mikilvægar reglur sem lutu að
því hvernig standa átti að við-
skiptum með verðbréf. Við þetta
var henni skylt að afnema verð-
tryggingu af neytenda- og hús-
næðislánum almennings og bar
fjármálamarkaðnum að innleiða
nýju reglurnar.
JS segir í grein sinni að:
„Efnahagsleg rök og sanngirni
mæla með því að verðtrygging
á lánum til heimilanna verði
alfarið bönnuð, að ríkis stjórnin
sé föst í gamla verðbólgu-
hugsunar hættinum …“. Heldur
hún áfram: „Grænmetisverð
eykur skuldir heimilanna […]
Fólkið skilur því ekki hvernig
höfuðstóll skuldanna vex sífellt.
Er nema von að það skilji ekki
ástæðurnar, eins og þegar
kartöflur hækkuðu tímabundið
í sumar, þá leiddi vísitalan og
verðtrygging til þess að skuld-
ir heimilanna jukust um 500
milljónir króna …“.
Þáverandi alþingismaður
heldur áfram og segir: „Megin-
niðurstaðan er að verð trygging
er ekki á lánum til heimila
í löndum OECD, að Íslandi
undan skildu … Skuldir heimila
í árslok verða 350 milljarðar
króna og hafa aukist á þessu
ári um 25 milljarða króna. 90%
af lánunum eru verðtryggð, en
einungis 10% óverðtryggð. Af
hálfu stjórnvalda eru engin
áform uppi um að takmarka
verðtryggingu lána, umfram
það sem þegar hefur verið
ákveðið.“
Þetta er allt saman mjög
athyglisvert í ljósi þess að hægt
er að margfalda vandamálið í
dag, en JS segir síðar: „Gjald-
þrot heimilanna hafa vaxið
gífur lega … Þannig hafa gjald-
þrot heimilanna meira en tvö-
faldast á tveimur árum. Laun
og lífskjör eru hér með því
lægsta sem þekkist og vinnu-
tími hvað lengstur. Auk þess
þurfa íslensk heimili að búa
við verð tryggingu á lánaskuld-
bindingum sínum sem hvergi
þekkist innan landa OECD …“.
Að lokum skrifar hún: „Allt
þetta ætti nú að skapa for-
sendur til að afnema verðtrygg-
ingu á fjárskuld bindingum
heimilanna. En allt kemur
fyrir ekki. Rökstuðningur ráð-
herrans í svari við fyrirspurn
minni byggist á gamla verð-
bólguhugsunarhættinum, sem
ríkisstjórnin virðist föst í […]
Það mæla bæði efnahagsleg rök
og sanngirni með því að verð-
trygging á lánum til heimilanna
verði alfarið bönnuð á næstu
misserum.“
Svo mörg voru þau orð, en JS
er fyrrverandi félagsmálaráð-
herra á árunum 1987-1994 og
2007-2008, félags- og trygginga-
málaráðherra 2008-2009 og for-
sætisráðherra síðan 2009, og
bar hún ábyrgð á ÍLS. JS átti
sæti í ríkisfjármálanefnd ríkis-
stjórnar, svokallaðri súperráð-
herranefnd Geirs H. Haarde,
ásamt Ingibjörgu Sólrúnu og
Árna Mathiesen, og stóð að yfir-
lýsingunni, sem gefin var út í
tengslum við lánafyrirgreiðslu
norrænu seðlabankanna vorið
2008.
Með yfirlýsingunni skuld-
batt íslenska ríkisstjórnin sig
til að grípa til aðgerða, m.a. að
draga úr útlánum ÍLS. Þetta var
eitt af skilyrðunum, sem nor-
rænir seðlabankar settu fyrir
fyrirgreiðslunni. Ríkisstjórn
Íslands stóð ekki við loforð sín,
sem leiddi til þess að mikil tor-
tryggni ríkti í garð Íslands um
haustið 2008 og efnahagskerfi
Íslands hrundi. JS lét stóraukin
útlán ÍLS sig litlu varða sumarið
2008 þrátt fyrir gefin loforð í
yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar.
Þann 27. október 2008 skipaði
svo JS fimm manna sér fræðinga-
nefnd sem falið var að skoða
leiðir til að bregðast við vanda
lántakenda vegna verðtrygg-
ingar. Gylfi Arnbjörnsson, hag-
fræðingur og formaður ASÍ var
formaður nefndarinnar. Þegar
neyðar lögin voru til umræðu á
Alþingi 6. október 2008 var uppi
krafa um að verð tryggingin
yrði tekin úr sambandi tíma-
bundið. Þá verandi forsætisráð-
herra fól JS að skoða tillöguna
um að taka verð trygginguna
úr sambandi en ekkert var
gert. Höfuð ábyrgðina á slæmri
skuldastöðu heimilanna í dag
bera Gylfi Arnbjörnsson, for-
seti ASÍ, og Jóhanna Sigurðar-
dóttir. Þau hafa tekið stöðu með
fjármálafyrirtækjunum gegn
almenningi. Verðtryggingin
hefur lagst af fullum þunga á
skuldsett heimili landsins, en
fjármagnseigendur eru varð-
ir að fullu. Ólöglegt er að selja
almennum fjárfestum sam-
kvæmt MiFID neytendalög-
gjöfinni afleiður, sem verð-
tryggð neytenda- og íbúðalán
án alls vafa flokkast undir. Stað-
reyndin er sú að verðtryggð hús-
næðislán til heimilanna hafa
hækkað um meira en 40% frá
1. nóv. 2007 plús vexti á meðan
það eru eingöngu vextir og engin
verðtrygging á húsnæðislánum
annars staðar í heiminum. Ekki
er líklegt að einhver önnur þjóð
í heiminum láti bjóða sér svona
fyrirkomulag.
Skjaldborgarráðherrann
Fjármál
Guðmundur
Franklín Jónsson
viðskiptafræðingur
og formaður Hægri
grænna, flokks
fólksins
Heilbrigðismál
Bryndís
Konráðsdóttir
forstöðumaður
Sjúkrahótels
Bætt aðstaða
sjúklinga og
aðstandenda
þeirra er
falin í bygg-
ingu sjúkra-
hótelsins sem
verður að
veruleika...
AF NETINU
Víti til varnaðar
Læknar, sem þekktu til í Noregi, mæltu með því að ég skoðaði þennan nýja
spítala og síðan til samanburðar annan norskan spítala sem væri „víti til
varnaðar“, spítalann í Þrándheimi.
Sá spítali væri þannig til kominn, að líkt og ætlunin er að gera í Reykjavík,
hefði verið farið út í „bútasaum“ þar sem reynt væri að tjasla saman
gömlum og nýjum byggingum með undirgöngum og lokuðum tengingum
yfir götur á milli húsa.
Hins vegar hefði í Ósló verið brugðið á það ráð að finna stóra auða lóð sem
næst stærstu krossgötum borgarinnar og landsins og hanna spítala alveg frá
grunni, byrja með autt blað.
Og munurinn á þeirri lausn og bútasaumnum í Þrándheimi væri sláandi,
annar spítalinn mesti fyrirmyndarspítali Evrópu, hinn víti til varnaðar.
http://omarragnarsson.blog.is
Ómar Ragnarsson
Landsvirkjun auglýsir eftir samstarfsaðilum að
verkefninu Margar hendur vinna létt verk
sumarið 2012.
Landsvirkjun hefur um áratugaskeið starfrækt
sumarvinnuflokka ungs fólks. Hóparnir sinna
viðhaldi, uppbyggingu og fegrun starfsstöðva
Landsvirkjunar og vinna jafnframt að ýmsum
samstarfsverkefnum víða um land. Samvinna
sumarvinnuflokka Landsvirkjunar og félagasamtaka,
sveitarfélaga og stofnana hefur skilað sér í auknum
umhverfisgæðum og betri aðstöðu til útivistar og
ferðamennsku.

Í boði er vinnuframlag sumarvinnuflokka og
flokksstjórn yfir þeim. Verkefnin lúta að ræktun,
hreinsun, viðhaldi og öðrum umhverfisbótum
ásamt ýmsum samfélagsverkefnum.
Óskað er eftir að samstarfsaðilar leggi fram vel
skilgreind verkefni. Umsóknareyðublað með nánari
upplýsingum er að finna á vef Landsvirkjunar,
www.landsvirkjun.is.
Nánari upplýsingar veitir Þóra María Guðjónsdóttir,
í síma 515 9000, thorag@lv.is.
Umsóknarfrestur rennur út 30. apríl.
Umsóknareyðublöð er að finna á landsvirkjun.is
landsvirkjun@lv.is
Tel: +354 515 90 00
Fax: +354 515 90 07
Háaleitisbraut 68
103 Reykjavik - Iceland
landsvirkjun.is