Læknablaðið - 01.10.1971, Blaðsíða 76

220
LÆKNABLAÐIÐ
hvort sem þaS er gert með umræðu í félagsskap eða beinum áróðri.
Læknar eru margir haldnir þeirri áráttu að sækjast eftir hinu sjald-
gæfa, ekki síður í starfi en í öðru. Þeir leggja í starfi sínu oft stund á
eins konar læknisfræðilega frímerkjasöfnun, þ.e. í leit að sjaldgæfum
,,interessant“ tilfellum og eyða hlutfallslega miklum tíma til að
leita að skýringu og meðferð á þeim. Hins vegar sést þeim ótrúlega
oft yfir, eða réttara sagt, gefa minni gaum að hinu algenga, sem
fyllir mest af starfi þeirra. Nauðsynlegt er að minna menn á að
festa hugann við þetta, minna menn á nauðsyn skýrslugerðar um
eigið starf, þó ekki sé nema fyrir þá sjálfa til þess að vita, til hvers
þeir nota tíma sinn og orku. Ef menn gera þetta, ætti það að verða
þeim hvati til þess að kynna sér einmitt þau atriði nánar, sem oftast
ber upp á í daglegu starfi og hvernig þau verði betur leyst en áður
var. Með því að athuga tíðni sjúkdóma, dánartölur þeirra eða ör-
orku þá, sem af þeim leiðir og félagslega truflun, ætti að vera auð-
velt að setja upp forgangsröð í viðhaldsmenntuninni. Að öðru jöfnu
ættu hinir algengustu sjúkdómar, sem valda mestri örorku og mest-
um félagslegum truflunum, þ.e. truflun á fjölskyldulífi, atvinnu og
tekjurýrnun hjá einstaklingunum, að vera þeir sjúkdómar, sem mest
áherzla væri lögð á að kynna sér frekar. Þetta er auðvitað ekki sagt
til að gera lítið úr mikilvægi rannsókna og meðferðar á hinum sjald-
gæfari sjúkdómum, sem oft fylla þó mikið meira stundatöflu við-
haldsmenntunarinnar heldur en svarar til heildar truflunar þeirra á
heilsufari þjóðarinnar. Ég vek eingöngu athygli á hinum algengari
kvillum vegna þess, hversu læknar eru miklu vanari að hugsa um
einstaklinga en hópa. Flestir læknar hafa í frumnámi sínu til-
einkað sér fyrst og fremst einstaklingsbundið kliniskt sjónarmið en
ekki hóptengt „public health“ sjónarmið. Hér get ég því miður ekki
látið hjá líða að stinga inn aukasetningu til sjálfsgagnrýni og til gagn-
rýni á öðrum félögum, sem kennslu stunda. Við eigum einmitt
verulegan þátt í að skapa þetta viðhorf hjá læknum, þar eð við
störfum flestir við spítala með takmarkaðan rúmafjölda, en með
rannsóknaraðstöðu, sem gerir okkur mögulegt að greina og með-
höndla sjaldgæfari kvilla. Hvorttveggja getur skeð, að mat okkar
sjálfra á vægi þessara sjúkdóma ruglist og stúdentarnir telji þá
mikilvægari en aðra sjúkdóma, vegna þess áhuga og tíma, sem þeir
taki til sín á sjúkrahúsunum. Framhalds- og sérmenntunin á auð-
vitað að fylla upp í eyður þær, sem urðu í frummenntuninni, en
ekki viðhaldsmenntunin. Samt verður ekki hjá því komizt að sinna
þessum þætti líka í samræmi við starfskröfurnar með viðhalds- og
viðbótarmenntun.
AÐFERÐIR.
Við öflun viðhaldsmenntunarinnar skiptir mestu máli, að tími og
kennslugögn séu fáanleg. Mikið og raunar mest af viðhaldsmenntun
sérfræðinga byggist á sjálfsnámi, ekki sízt þeirra, sem búa hér norður
við Dumbshaf ,,í einveru og einstæðingshætti, sem sjaldan hitta kollega
og sízt nema í svip og verða einir að ráða fram úr öllu, og einir
að bera áhyggjurnar“, eins og Guðmundur Hannesson sagði i upp-