Læknablaðið - 15.02.1996, Blaðsíða 43

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
149
Mælingar á skjaldkirtilsmótefnum í
sermi sjúklinga með Graves sjúkdóm
Guðmundur Sigþórsson1,31, Örn Ólafsson2), Matthías Kjeld1,31
Measurement of thyroid autoantibodies in Graves’
disease
Sigþórsson G, Ólafsson Ö, Kjeld M
Læknablaðið 1996; 82: 149-53
It is thought that dietary iodine may play a role in
thyroid autoimmune reactivity. Iceland is an iodine
rich area and therefore it seemed interesting to mea-
sure autoantibodies against TSH receptor (TRAb),
thyroid peroxidase (TPO) and thyroglobulin (TG)
in Icelandic patients with Graves’ disease. Serum
samples were collected from 47 patients with un-
treated Graves’ disease, 73 patients with Graves’
disease that had been treated with radioiodine (131I),
most of them (56) hypothyroid following the treat-
ment and therefore on T4 replacement, others eu-
thyroid. Measurements were also done on samples
from a reference group of 74 healthy volunteers. All
reference values are 0.95 fractile.
Untreated patients with Graves’ disease had TRAb
values over reference range in 68.1% of cases being
similar to what others have observed. The untreated
patients with Graves’ disease had TPO antibody
measurement positive in 50.0% of cases and TG
antibodies in 34.7%. This is much lower frequency
of positive tests than observed elsewhere when mea-
sured with ELISA. Although methodological fac-
tors might play a role, this difference could also be
explained by difference in iodine intake. The anti-
bodies were less frequent in radioiodine treated pa-
tients than in the untreated ones. This is in agree-
ment with the observation that serum levels of these
antibodies tend to decrease with time from treat-
ment. The antibody measurements did not differ-
entiate between radioiodine treated patients with
Graves’ disease needing T4 replacement and those
who did not.
Frá '’Rannsóknarstofunni í Domus Medica, 2,Tölvuveri
Landspítalans, 3,Rannsóknastofu Landspítalans í mein-
efnafræði. Fyrirspurnir, bréfaskipti: Matthías Kjeld, Rann-
sóknastofu Landspítalans í meinefnafræði, 101 Reykjavík.
Lykilorð: Skjaldkirtilsmótefni, Graves sjúkdómur.
Ágrip
í sermi sjúklinga með Graves sjúkdóm finn-
ast í flestum tilfellum mótefni gegn TSH
(skjaldvakakveikju-) viðtökum (TSH receptor
antibodies (TRAb)) en einnig mótefni gegn
thyroid peroxidasa (TPO-Ab) og þýróglóbúlíni
(Tg-Ab). Rannsóknir á skjaldkirtli íslendinga
hafa þótt áhugaverðar vegna ríkulegrar joð-
neyslu þjóðarinnar sem talin er skýra mun á
tíðni sumra skjaldkirtilssjúkdóma hérlendis
miðað við sum nágrannalönd okkar. í ljósi
þessa vildum við kanna hver tíðni ofangreindra
mótefna væri meðal íslenskra Graves sjúklinga
og hvort hún væri frábrugðin því sem annars
staðar þekkist en bent hefur verið á að joð geti
haft áhrif á sjálfsofnæmissvörun í skjaldkirtli.
Blóðsýni voru fengin frá 120 Graves sjúk-
lingum, 47 þeirra voru nýgreindir og höfðu
ekki verið meðhöndlaðir en 73 höfðu fengið
geislajoð- (131I-) meðferð, flestir þeirra (56
sjúklingar) á þýroxín (T4) uppbótarmeðferð
vegna vanstarfsemi skjaldkirtils í kjölfar geisl-
unarinnar. Sýnum var einnig safnað frá 74 heil-
brigðum einstaklingum til viðmiðunar. Við-
miðunarmörk voru ákveðin fyrir 0,95 hlut-
fallsmark.
Graves sjúklingar sem ekki höfðu verið
meðhöndlaðir reyndust í 68,1% tilfella hafa
TRAb gildi ofan viðmiðunarmarka og er það
svipuð tíðni og sést hefur í erlendum rannsókn-
um. Meðal Graves sjúklinga sem ekki höfðu
verið meðhöndlaðir reyndust 50,0% hafa já-
kvæð TPO-Ab og 34,7% jákvæð Tg-Ab, en
þetta er talsvert lægri tíðni en sést hefur annars
staðar þar sem ELISA aðferð hefur verið not-
uð við mælingarnar. Mótefnin voru sjaldnar
jákvæð hjá Graves sjúklingum sem fengið
höfðu geislajoðmeðferð en hjá sjúklingum sem
ekki höfðu verið meðhöndlaðir en þekkt er að
mótefnin fara lækkandi þegar líður frá með-
ferðinni. Mótefnamælingarnar greindu ekki á
milli sjúklinga sem fengið höfðu geislajoðmeð-