Læknablaðið - 15.02.1996, Blaðsíða 35

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
141
mm (T2-3N0) voru flokkaðir sem stig Ila,
sjúklingar með eitlajákvæðan sjúkdóm og æxl-
isstærð 50 mm eða minni sem stig Ilb
(T1-2N1), sjúklingar með staðbundinn út-
breiddan sjúkdóm sem stig III (T3N1-2 eða T4
eða N2-3) og sjúklingar með fjarmeinvörp sem
stig IV (Ml). Sjúklingum var skipt í 10 ára
aldursflokka eftir aldri við greiningu. Stuðst
var við hefðbundin viðmiðunargildi þegar
sjúklingum var skipt niður í áhættuhópa eftir
þáttunum: Aldur: yngri en 50 ára eða 50 ára og
eldri; æxlisstærð: 20 mm eða minna eða meira
en 20 mm; eitlastaða eftir meinafræðilegri stig-
un (n=278): eitlaneikvæðir eða eitlajákvæðir.
Sjúklingum var einnig skipt niður í eitlanei-
kvæða (stig I og Ila) og eitlajákvæða (stig Ilb
og III) eftir TNM stigun (n=309) og þá tekið
mið af klínískri stigun ef upplýsingar vantaði
um eitlameinvörp við meinafræðilega stigun.
Mœling hormónaviðtaka: Ef brjóstakrabba-
meinssýni berst ferskt til Rannsóknastofu Há-
skólans í meinafræði, er tekið sýni úr æxlinu til
rannsókna á hormónaviðtökum. Sýnin eru
varðveitt fryst við -70°C þar til hormónavið-
takamæling er framkvæmd. Mælingar á estró-
gen og prógesterón viðtökum voru fram-
kvæmdar með því að nota geislamerkt estró-
gen og prógesterón (ligand binding assay) (22).
Viðmiðunargildi við mat á horfum var 10 fem-
tomól/mg eggjahvítu vegna estrógen viðtaka
(<10 á móti 540) og 25 femtomól/mg vegna
prógesterón viðtaka (<25 á móti 3=25).
Mœling DNA innihalds með flœðigreiningu:
Meinafræðingar fóru yfir öll æxli í þessari rann-
sókn til að tryggja að DNA mælingin væri
framkvæmd á æxlisvef. Jafnframt fór fram
vefjafræðileg endurskoðun á öllum sýnum og
lagt var mat á vefjafræðilega þætti eins og kirt-
ilsérhæfingu, kjarnasérhæfingu og fjölda
frumudeilinga (niðurstöður ekki sýndar).
DNA innihald var mælt með FACscan flæði-
greini (Becton-Dickinson) eftir að frumurnar
höfðu verið sérstaklega meðhöndlaðar og lit-
aðar með própídíum joði (23,24). Mælingin var
framkvæmd á að minnsta kosti 15.000 frumu-
kjörnum og voru samsettir frumukjarnar
flokkaðir í burtu með því að nota hlið sem
takmarkar úrlestur við ákveðna frumukjarna-
stærð.
Flokkun á DNA innihaldi var unnin eftir
hefðbundnum aðferðum (25), þar sem ein-
stofna æxli með tilliti til DNA innihalds eru
tvílitna, en fjölstofna æxli eru mislitna. S-fasa
Patients, %
S-phase, %
Fig. 1. Distribution of diploid and non-diploid tumors in
relation to thefraction ofcells in the S-phase compartment of
the cell cycle.
hlutfall var reiknað með ferhyrnings nálgun
(26) á tvenns konar hátt (RFIT og SOBR), en
niðurstöður SOBR nálgunar eru sýndar á
mynd 1. Sjúklingunum var skipt í tvo áhættu-
hópa eftir miðtölugildi S-fasans (<7,0% á móti
&7,0%).
Tölfrœði: Tengsl á milli einstakra þátta, sem
voru meðhöndlaðir sem samfelld gildi (contin-
uous variable), voru könnuð með Spearmans
prófi (Rs). Mann-Whitney U-próf var notað ef
þættirnir voru flokkaðir í tvo flokka (categor-
ies) og Kruskal Wallis próf væri um fleiri en tvo
flokka að ræða.
Líftími sjúklinga var reiknaður í árum frá
greiningardegi að tveimur skilgreindum enda-
punktum. Annars vegar er um líftíma án sjúk-
dóms að ræða og er þar miðað við hvort sjúk-
dómurinn tók sig upp aftur sem staðbundið
mein og/eða sem fjarmeinvarp. Hins vegar er
um líftíma með brjóstakrabbameini að ræða en
þá er miðað við dauða vegna sjúkdóms á háu
stigi, án þess að mat sé lagt á dánarorsök. Við
uppgjör voru allir sjúklingar taldir með þegar
miðað var við líftíma með brjóstakrabbameini,
en sjúklingar með fjarmeinvörp við greiningu
voru ekki taldir með í útreikningum þegar mið-
að var við líftíma án sjúkdóms.
Líftímakúrfur voru gerðar með Kaplan og
Meier aðferð (27) og tölfræðilegur mismunur á
milli líftímakúrfa var metinn með logrank prófi
(28). Við mat á horfum sjúklinga var Cox sam-
anburðaráhættu líkanið (proportional hazard
model) notað við fjölþátta mat (multivariate
analysis) á sjálfstæðu gildi einstakra þátta (29).