Læknablaðið - 15.12.1996, Side 25

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
849
SBP at home
mmHg
SBP at supermarket mmHg
Fig. 1. Comparison between supermarket systolic blood press-
ure measured by a physician and the average home systolic
blood pressure measured by the subjects.
ingsmælingar. Niðurstaðan var að tæplega
fjórðungi var vísað áfram til frekari rannsókna.
Hins vegar voru viðmiðunargildi þeirrar rann-
sóknar mun hærri en okkar. Þar var talan 110
lögð við aldur einstaklingsins fyrir slagbils-
þrýsting en 110 mmHg notuð fyrir hlébilsþrýst-
ing (9). Þetta sýnir að taka verður tillit til ólíkra
aðstæðna og áhrifa þeirra á viðmiðunargildi
þegar farið er og boðið upp á slíkar mælingar.
Spyrja má hvort mælingar sem þessar séu
yfirleitt réttlætanlegar enda hafa rannsóknir
sýnt að kembileit á stöðum eins og í verslunum
og á vinnustöðum leiðir sjaldnast til meðferðar
hjá áður ómeðhöndluðu fólki með of háan
blóðþrýsting en hins vegar hefur verið mælt
með að blóðþrýstingur skuli mældur sem þátt-
ur í reglubundinni heilbrigðisskoðun. Er þá átt
við skoðanir sem eru gerðar af læknum eða
hjúkrunarfræðingum (10). Rannsóknin sýnir
að mismunurinn milli mælinga í kjörbúðinni og
á stofu er mikill og tölfræðilega marktækur
bæði fyrir slagbilsþrýsting og hlébilsþrýsting.
Sennilega er hækkunin í kjörbúðinni eðlilegt
lífeðlisfræðilegt viðbragð og ber að skoða sem
slíkt. í slíku umhverfi myndast aðstæður sem
eru gerólíkar þeim aðstæðum sem blóðþrýst-
ingsstaðlar eru miðaðir við til dæmis geta
áhorfendur að mælingunni verið til staðar, mis-
munandi hvíldartími og allskyns önnur streita.
í rannsókn okkar voru öll þessi atriði til staðar
DBP at home
mmHg
DBP at supermarket mmHg
Fig. 2. Comparison between supermarket diastolic blood
pressure measured by a physician and the average home diast-
olic blood pressure measured by the subjects.
og skýrir það væntanlega hin háu blóðþrýst-
ingsgildi sem komu fram við kembileitina.
Hins vegar ber að sjálfsögðu að vísa einstak-
lingum með mjög há gildi til frekari rannsókna.
Ennfremur hefur verið bent á hættu þess að í
stórum þýðisrannsóknum eins og NHANES
(National Health and Nutrition Examination
Survey) sé blóðþrýstingshækkun ofmetin og
geti leitt til óþarfa kostnaðar (11).
I rannsókn okkar koma greinileg hvítsloppa-
áhrif fram. Þetta hefur margoft komið fram í
rannsóknum (12,13). í nýlegri rannsókn Jó-
hanns Agústs Sigurðssonar og félaga var mun-
urinn 6,7/4,7 (14). Munurinn í okkar rannsókn
er heldur meiri eða 12,9/5,0. Aðrar rannsóknir
hafa sýnt mun 2-15/3-5 og meiri hjá sjúklingum
með háþrýsting en einstaklingum með eðlileg-
an blóðþrýsting (15). Það er því mikilvægt að
hvítsloppaáhrif séu metin þegar fólk er sett á
háþrýstingsmeðferð. Mæling á stofu er enn
mikilvægust fyrir blóðþrýstingsrannsókn en í
vafatilfellum ber að senda fólk heim með blóð-
þrýstingsmæli.
Heimamælingarnar eru lægstar eins og í
flestum öðrum rannsóknum (16,17). Oftast er
litið svo á að þessar mælingar séu raunþrýsting-
ur viðkomandi einstaklings. Veruleg lækkun er
frá kembirannsókninni. Þessar mælingar voru
lægri að morgni en kveldi. Mismunurinn var þó
einungis tölfræðilega marktækur fyrir slagbils-