Læknablaðið - 15.12.1997, Blaðsíða 63

LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
845
„Já, ég tel að á næstu árum
muni fjárframlög til sjúkrahús-
anna í enn meiri mæli fara eftir
þeirri þjónustu sem veitt er. Við
verðum alltaf með fjárhags-
ramma í heilbrigðisþjónustunni
eins og öðrum rekstri. Vissu-
lega hafa nágrannaþjóðir okkar
gert ýmsar breytingar til þess að
halda betur utan um fjárhag
heilbrigðisþjónustunnar og
ýmsar leiðir hafa verið farnar.
Það er kannski með þetta eins
og annað að engin ein leið er
algóð og enginn „stóri sannleik-
ur“ er til. Par sem greiðslur hafa
alfarið fylgt sjúklingi er boðið
heim hættu á oflækningum og
hvati til afkasta verður of mikill.
Þegar beitt er kerfi fastra fjár-
laga er hinsvegar hætta á að
hvatinn verði ekki nægur en í
sífellt meira mæli fá sjúkrahúsin
nú fjárframlög eftir því hvaða
þjónustu þau veita.
Sú endurskoðun sem fram
hefur farið á sjúkrahúsunum á
landsbyggðinni miðar að því að
meta þjónustuna á hverjum stað
og auka síðan samhæfingu
þeirra. Ég get líka nefnt í þessu
sambandi að þegar ný starfsemi
hefur farið í gang, svo sem
hjartarannsóknastofan á Land-
spítalanum, þá er henni að sjálf-
sögðu tryggt aukið fjárframlag
og þar með er viðurkennt að
aukin þjónusta hafi í för með sér
aukinn kostnað. En ríkisvaldið
verður að hafa kostnaðar-
ramma í heilbrigðiskerfinu sem
á öðrum sviðum enda er nánast
hægt að veita ótakmarkaða
þjónustu og stöðugt gera meira
og hraðar. Ég sé fyrir mér á
næstu árum þá meginbreytingu
á fjárlagakerfinu að farið verði
nánar ofan í hvaða þjónusta er
veitt á hverjum stað, þjónustu-
þættir kostnaðargreindir í mun
ríkara mæli en hingað til og fjár-
magnsþörfin endurmetin í
meira mæli með hlutlægum
mælikvörðum.“
Ráðuneytið nær vettvangi
I sumar og haust hefur ráðu-
neytið fengið héraðslækna í
tímabundin verkefni og segir
ráðherra það hafa gefist vel.
„Ég kallaði þá til ráðgjafar og
vinnu að sérstökum verkefnum.
Stefán Þórarinsson héraðslækni
á Austurlandi til að vinna áfram
að tillögum sem hann hefur
mótað um stækkun þjónustu-
svæða og sameiningu stjórna
heilsugæslustöðva á Austur-
landi og Svein Magnússon hér-
aðslækni á Reykjanesi til að
vinna að framkvæmd stefnu-
mótunar í málefnum heilsugæsl-
unnar sem kynnt var í fyrra.
Þetta er aðferð sem ég tel að
verði beitt áfram til að nýta
þekkingu og reynslu þeirra sem
næst eru vettvangi til stefnu-
mótunar og stjórnunar. Með
þessum hætti getur ráðuneytið
nýtt staðarþekkingu og reynslu
til að koma umbótum fram enda
oft haft á orði, með réttu eða
röngu, að skorti á að nægur
skilningur og þekking á stað-
háttum sé til staðar þegar
ákvarðanir eru teknar. Reynsl-
an af þessu starfi er mjög góð og
mér þykja niðurstöðurnar skyn-
samlegar þó erfitt sé að ná ein-
róma samstöðu. Það er því ljóst
að framhald verður á þessari
vinnutilhögun í ráðuneytinu.“
Ráðherra segir að Stefán hafi
að undanförnu verið að kynna
hugmyndirnar fyrir austan og
þeim hafi verið nokkuð vel tek-
ið. Þær ganga út á að stækka
þjónustusvæðin, dreifa vakta-
byrði og gera einingarnar stærri
og burðugri til stjórnunar,
skipulagningar og ákvarðana-
töku. Með þessari aðferð er
unnt að ná fram aukinni skil-
virkni, áhugaverðara vinnuum-
hverfi og auknu sjálfstæði
stofnananna. Ráðherra minnir
á að þetta hafi verið gert í
Reykjavík þar sem nú sé aðeins
ein stjórn yfir heilsugæslunni og
svipað mætti hugsa sér á Vest-
fjörðum.
„Það er víða verið að sam-
eina, til dæmis í atvinnulífinu og
nýafstaðnar kosningar um sam-
einingu sveitarfélaga og sú þró-
un sem er í gangi á þeim vett-
vangi sýnir að stjórnendur og al-
menningur telur hag sínum
betur komið í stærri einingum.
Tillögur sem lúta að stækkun
þjónustusvæða og sameiningu
heilbrigðisstofnana eru af sama
toga og lúta sömu lögmálum um
betra skipulag, hagræðingu og
öflugri og betri þjónustu. Vissu-
lega er ákveðin hræðsla ríkjandi
þegar kemur að heilbrigðis-
þjónustunni og það tel ég eðli-
legt því grundvallaratriðið er að
þjónustan sé öflug og nálæg.
Það tel ég einmitt vera raunina
og með þessari aðferð getum
við betur tryggt öfluga og fjöl-
breytta þjónustu á landsbyggð-
inni.“
Samhæfíng og sérhæfíng
Ekki er hægt að ræða við heil-
brigðisráðherra án þess að
minnast á skýrsluna um fram-
tíðarsýn, um sameiningu sex
sjúkrahúsa á suðvestur-horni
landsins. Fyrir liggur að ráðu-
neytið vill reyna til þrautar að
koma á meiri samvinnu Sjúkra-
húss Reykjavíkur og Landspít-
alans og vísar ráðherra þar til
reynslunnar:
„Besta dæmið um slíkar að-
gerðir er þegar við gerðum
Landakot að öldrunarsjúkra-
húsi sem tekur við sjúklingum af
bæði Sjúkrahúsi Reykjavíkurog
Landspítalanum. Reksturinn
þar er hagstæður, ein stofnun
sérhæfir sig í umönnun þessara
sjúklinga og það sem meira er,
sjúklingar eru mjög ánægðir
með þjónustuna sem þeir fá. Ég
sé því fyrir mér að samhæfing á
ákveðnum sviðum geti átt sér
stað milli Sjúkrahúss Reykja-
víkur og Landspítalans og verða