Læknablaðið - 15.12.1997, Blaðsíða 64

846
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
þau mál skoðuð mjög vandlega
á næstu misserum. Þá má ekki
gleyma því að þessi þróun hefur
verið mjög hröð í nágranna-
löndum okkar þar sem veruleg-
ur árangur hefur náðst með
sameiningu og skipulagsbreyt-
ingum.“
Hvað með gagnrýni á for-
sendur samanburðar í VSÓ-
skýrslunni, er hægt að bera
saman framleiðni með því að
bera saman afköst starfsmanna
á sjúklingum?
„í VSÓ-skýrslunni voru not-
aðar viðurkenndar mælieining-
ar sem meðal annars hafa verið
notaðar víða á Norðurlöndun-
um og borin saman sambærileg
þjónusta. Við höfum notað
bæði norrænar viðmiðanir og
frá öðrum löndum og teljum að
norskur samanburður sé raun-
hæfastur við íslenskar aðstæð-
ur. Þessi samanburðurgetur vit-
anlega verið með ýmsum hætti
og það sem okkur vantar
kannski mest til að fá raunhæf-
an samanburð við okkur sjálf er
kostnaðarmat. Við vitum ekki
nógu mikið hvað hver aðgerð
eða hver meðferð á spítala kost-
ar og þurfum að auka upplýs-
ingasöfnun okkar á þessu sviði.
Nokkrar stofnanir hafa unnið
mjög skipulega að söfnun upp-
lýsinga og kostnaðargreiningu
en mikið starf er enn óunnið og
stöðugt verður að huga að þess-
um atriðum. Reyndar er það
eitt mikilvægasta verkefni okk-
ar að vinna af auknum krafti að
söfnun og greiningu tölulegra
upplýsinga um starfsemina,
breytingar og tilfærslur og
kostnaðargreiningu á því sem
við erum að gera. Slíkt tekur
tíma og þegar við höfum fengið
efnivið tveggja til þriggja ára
getum við í auknum mæli notað
okkur upplýsingarnar til að
greina breytingar í starfsemi og
kostnaði.
Útflutningur til
nágrannalanda
í framhaldi af þessu gerir ráð-
herra arðsemi og hugsanlegan
útflutning að umtalsefni og
leggur Ingibjörg áherslu á að á
flestum sviðum eigum við heil-
brigðisþjónustu sem fyllilega
stenst samanburð við það besta
sem gerist í heiminum og við
verðum að skoða vandlega þá
möguleika sem við eigum á að
selja þjónustu til útlendinga.
„Ég tel að við eigum mikla
möguleika á að flytja út þá
miklu þekkingu sem íslenskt
heilbrigðisstarfsfólk býr yfir og
þá góðu þjónustu sem við erum
að veita. Auk þess verði að nýta
þá sérstöðu sem hér er, hreint
umhverfi, ómengaða náttúru og
fæðu. Við eigurn að einbeita
okkur að nágrönnum okkar og
höfum við þegar gert samning
við Grænlendinga varðandi
bráðaþjónustu og valþjónustu á
ákveðnum sviðum og hafa til
dæmis komið hingað veik börn í
æ ríkari mæli til að njóta þjón-
ustu okkar. Þessa þjónustu
höfðu þeir áður sótt til Dan-
merkur en það er styttra hing-
að, við veitum góða þjónustu á
sambærilegu verði. Við eigum
einnig möguleika á þessu sviði í
Færeyjum og er verið að skoða
þá. Þessu til viðbótar verðum
við að einbeita okkur að þeim
sviðum þar sem við höfum sér-
stöðu og vil ég þar nefna Bláa
lónið og Heilsustofnunina í
Hyeragerði. Báðir þessir staðir
eiga mikla möguleika og útlend-
ingar sækjast nú þegar í auknum
mæli eftir þjónustu í Bláa lón-
inu.“
í þessu sambandi vill ráð-
herra líka minnast á þá tilhneig-
ingu að gagnrýna heilbrigðis-
kerfið og finna því jafnvel allt til
foráttu.
„Við vitum að íslensk heil-
brigðisþjónusta er með því
besta sem gerist enda hafa er-
lendir sérfræðingar staðfest
það, sem og allar vísbendingar
um langlífi, ungbarnadauða og
heilsufar og hér er fjöldi sjúkra-
rúma miðað við mannfjölda
meiri í flestum greinum en í ná-
grannalöndunum. Samtímis
þessu heyrast stöðugt raddir um
neyðarástand. fjársvelti og
voða. Oft er það sama fólkið
sem úthrópar heilbrigðiskerfið
og telur samtímis að við eigum
að flytja inn sjúklinga og selja
þeim þjónustu. Ef við ætlum að
bjóða útlendingum að notfæra
sér þessa góðu heilbrigðisþjón-
ustu verðum við að gæta að því
að sverta ekki þjónustuna svo
mjög að við séum hætt að trúa
því sjálf hvers íslenskt heilbrigð-
iskerfi er megnugt.“
Er miðstýring á flestum svið-
um heilbrigðisþ jónustunnar?
„Ef svo hefur verið, þá er hún
á undanhaldi. Við höfum verið
að færa ábyrgðina meira til
stjórnenda. Það er hinsvegar að
mínu mati veikleiki í heilbrigð-
isþjónustunni hve stofnanir eru
litlar og oft óburðugar til stjórn-
unar og stefnumótunar. Ég tel
að við verðum að sameinast um
leiðir til að efla stofnanir heil-
brigðisþjónustunnar til þess að
gera stofnanirnar öflugri. Ég tel
nauðsynlegt að stofnanirnar
stækki til þess að þangað sæki
okkar hæfasta fólk á sviði
stjórnunar þannig að saman
spili þekking í heilbrigðisþjón-
ustu, stjórnun, áætlanagerð og
öflug upplýsingakerfi. Hér eins
og í öðrum fyrirtækjum verður
að fara saman sérþekking á
þjónustunni og sérþekking á
stjórnun og rekstri.
Staðreyndin er sú að þjóðfé-
lagið og heilbrigðisþjónustan
hafa breyst mjög hratt eins og
flest í þjóðfélaginu. Því er sífellt
þörf fyrir víðtækari menntun og
þekkingu við stjórnun þessara
stofnana. Það er ekki sjálfgefið
að besti læknirinn sé endilega
besti stjórnandinn eða besti