Læknablaðið - 15.04.1998, Blaðsíða 30

298
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
ráðlögð leit að sjúkdómnum hjá nánustu fjölskyldu.
Af þessum aðgerðum varð hins vegar ekki.
Nú sjö árurn síðar leitaði sjúklingur til læknis
með mánaðarsögu um niðurgang auk verkja neðst í
baki. Ristilspeglun sýndi fjöldi sepa í endaþarmi og
ristli en ekki var komist lengra en 30 sm vegna
hindrunar. f aðgerð kom í ljós það sem leit út eins
og illkynja vöxtur á mótum endaþarms og bug-
aristils auk stækkaðra eitla. Ristill og endaþarmur
voru numdir brott.
Vefjagreining sýndi gríðarlegan fjölda sepa af
kirtilfrumugerð í ristil- og endaþarmsslímhúð með
afbrigðileika á háu stigi. Illa sérhæft kirtilfrumu-
krabbamein í bugarristli sem óx út í gegnum ristil-
vegg í aðlæga fítu. Meinvörp í eitlum. I fitu aðlægt
ristli sást byrjandi bandvefsæxli.
Þetta sjúkratilfelli er áminning um mikilvægi
reglulegs eftirlits auk aðgerða í forvarnarskyni hjá
sjúklingum sem þessum og bendir á að fyrstu ein-
kenni heilkennisins geti verið utan meltingarvegar.
E-07. Hár sköf'lungs beinskurður með
ytri ramma
Gauti Laxdal, Stefán Carlsson, Brynjólfur Mogen-
sen
Frá bœklunarlœkningadeild Sjúkrahúss Reykjavík-
ur
Inngangur: Notkun ytri ramma til réttingar og
festingar á brotum á sér langa sögu. A undanförn-
um árum hefur hár sköflungs beinskurður (osteoto-
my) með ytri ramma rutt sér til rúms við meðferð á
sliti í hnjám. Á Sjúkrahúsi Reykjavíkur var byrjað
að gera þessar aðgerðir haustið 1996.
Efniviður og aðferðir: Sjúkraskrár sjúklinga
sem höfðu farið í háan sköflungs beinskurð með
ytri ramma á bæklunarlækningadeild Sjúkrahúss
Reykjavíkur voru kannaðar. Aðgerðirnar voru flest-
ar framkvæmdar í mænudeyfingu. Tvær skrúfur
voru festar í leggjarhöfuð (condyus) sitt hvoru
megin við hnéskeljarband (ligamentum patellae) og
tvær skrúfur í sköflunginn nokkru neðan við sköfl-
ungshrjónu (tuberositas tibiae). í gegnum nokkurra
sentímetra skurð var gerður ská beinskurður í gegn-
um neðri hluta sköflungshrjónu en utanvert er bein-
brú látin haldast. Beinskurðinum er síðan læst með
Orthofix® ramma.
Niðurstöður: Frá október 1996 til loka árs 1997
höfðu 12 einstaklingar farið í háan sköflungs bein-
skurð með ytri ramma. Var um að ræða níu karl-
menn og þrjár konur. Meðalaldur var 50,1 ár. Ald-
ur karla var á bilinu 43-59 ára en kvenna 33-57 ára.
Skekking fyrir aðgerð var á bilinu 5-17° í varus.
Allir sjúklingarnir voru með slit á miðlæga liðfleti,
þar af tveir vegna fyrri áverka. Allir nema tveir út-
skrifuðust daginn eftir aðgerð og var leyft að stíga
í að sársaukamörkum. Að viku liðinni var farið að
rétta álagsöxulinn með því að skrúfa upp bein-
skurðinn um 1 mm á dag þar til búið var að ná 3-5°
valgus álagsöxli samkvæmt röntgenmyndum. Gró-
andi í beinskurðinum var frá átta upp í 16-17 vikur.
Hélst réttingin hjá öllum nema einum eftir að búið
var að fjarlægja rammana. Endurinnlagnir vegna
sýkinga í kringum pinna voru þrjár sem læknuðust
á lyfjameðferð án aukaverkana. Tími frá vinnu eft-
ir aðgerð var frá þremur vikum upp í 20 vikur. Rétt-
ingin var frá 2° varus yfir í 5° valgusstöðu.
Ályktanir: Hár sköflungs beinskurður með ytri
ramma er tiltölulega einföld aðgerð. Legutíminn er
stuttur og í flestum tilfellum snúa sjúklingar fljót-
lega til vinnu. Okosturinn felst í þéttu eftirliti og yf-
irborðssýking meðfram skrúfunum er algeng.
Aðferðin lofar góðu.
E-08. Sýkingar í hryggsúlu. Sein grein-
ing! Sein meðferð!
Halldór Jónsson jr', Bogi Jónsson', Gunnar Gunn-
arsson2, Sigurður B. Þorsteinsson2
Frá 'bœklunarskurðdeild og 2lyflœkningadeild
Landspítalans
Inngangur: Bakteríusýking í hryggsúlu er yfir-
leitt viðráðanleg með kröftugri lyfjameðferð í æð.
Engar fastar reglur eru fyrir greiningu og meðferð.
Að undanfömu hafa sjúklingar sem komið hafa til
meðhöndlunar átt sér það sérkennilegan aðdrag-
anda að við teljum nauðsynlegt að vekja athygli á
þeim.
Efniviður og aðferðir: Á eins árs tímabili hafa
fimm karlmenn (60-80 ára) greinst með sýkingar í
hryggsúlu (vertebral osteomyelitis) og þurft speng-
ingu til viðbótar við sýklalyfjameðferð, vegna mik-
illa verkja, samfalls á hryggjarbolum, utanbasts-
sýkinga (epidural) og taugaeinkenna. Staðsetning,
einkenni og aðgerð var eftirfarandi:
Nr. Aldur Staðsetning Einkenni Aðgerð
i. 65 Efri hálshryggur Verkir, rúmfastur Aftari spenging CO-2-4
2. 57 Neðri hálshryggur Tetraparesis Fremri spenging C4-7
3. 73 Brjósthryggur Paraparesis Aftari spenging T5-8
4. 64 Lendhryggur Verkir, rúmfastur Aftari spenging L2-3
5. 81 Lendhryggur Verklr, rúmfastur Aftari spenging L2-5
Niðurstaða: Verkir allra sjúklinganna löguðust
strax eins og við spengingu á beineyðandi
(osteolytic) meinvörpum. Tveir sjúklingar með
mænuþrýsting endurheimtu nothæfan kraft í útlimi.
Lyfjasvörun eftir úthreinsun og fremri spengingu
var skjót, miðað við aftari spengingu, þar sem sýk-
ingarsvæði var ekki hreinsað út. Meðferðartími eft-
ir úthreinsun og fremri spengingu var einn
mánuður iv og tveir mánuðir po, miðað við einn og
hálfan mánuð iv og fjóran og hálfan mánuð po hjá