Læknablaðið : fylgirit - 01.08.1978, Blaðsíða 26

24
ið upp úr þessari svörun er að sjálfsögðu
óæskilegt að gefa stóra skammta af deyfi-
lyfjum áður en rannsóknin er gerð.1 Hins
vegar verður ástungan auðveldari, ef sjúk-
lingarnir eru rannsakaðir í svæfingu eða
hafa fengið sterka lyfjaforgjöf. Nokkrir
sjúklinganna voru rannsakaðir í svæfingu
og gekk þá greinilega betur að komast í
liðþófann L5-S1.
Sársaukasvörunin hefur verið talin óá-
reiðanleg1 og er það sennilega ekki síður
þegar hliðarástunga er notuð. Allir sjúk-
lingarnir höfðu verki, þegar þeir komu til
rannsóknar. Aðeins 2 sjúklingar af 12, sem
rannsakaðir voru vakandi, fengu rótar-
verki, þegar sprautað var skuggaefni í
hryggþófana. Annar þessara sjúklinga
reyndist siðan hafa hlaup í þeim þófa, sem
gaf rótarverkina, en hinn aðeins hrörnun-
arbreytingar.
Bráðir fylgikvillar urðu engir við þær
discografiur, sem gerðar hafa verið á deild-
inni til þessa. Þeir sjúklingar, sem rann-
sakaðir voru vakandi, fengu allir óþægindi,
þegar stungið var á hryggþófanum og verki
í sambandi við innspýtingu á skuggaefni.
Þessi óþægindj hurfu fljótlega.
í sjúkraskýrélum er getið um einn sjúk-
ling, sem kvartaði um aukna rótarverki
eftir rannsóknina. Þessi sjúklingur fór
fljótlega í aðgerð. í Ijós kom frítt hrygg-
þófahlaup L4-L5 og örþunnt aftara lang-
band. Eftir aðgerð heilsaðist sjúklingi vel
og útskrifaðist í góðu ástandi.
Annar sjúklingur var skorinn upp fljót-
lega eftir rannsókn. Nokkrum dögum síðar
fékk hann sára bakverki. Myndir teknar á
öðru sjúkrahúsi nokkrum vikum síðar,
sýndu vott af úrátu í endaplötum og lækk-
aðan hryggþófa. í þessu tilfelli er ekki
hægt að útiloka að smitun hafi orðið í
hryggþófanum af völdum discografiunnar.
Prófessor Wellauer nefnir ekki smitun sem
fylgikvilla við discografiu. Collis getur
um einn smitaðan hryggþófa af 2087 hrygg-
þófum, sem rannsakaðir voru.
Túlkun röntgenmyndanna veldur sjaldn-
ast erfiðleikum. Stuðst hefur verið við
handbækur, einkum Lumbar Discography
eftir John Collis og Lumbar Discographv
and Low back Pain eftir Donald Bauer.
Kjarninn í heilbrigðum hryggþófa er
nokkuð mismunandi að stærð og lögun.
Mynd 2: — A: Eðlilegur hryggþófi. B:
Hryggþófahrörnun.
Hann liggur aðeins fyrir aftan miðjan
hryggþófann og hefur oftast efra og neðra
hólf, sem tengd eru saman á mjórri ræmu,
oftast í miðju, en stundum fyrir aftan
miðju. Þetta mitti kjarnans er mismunandi
áberandi og er ekki alltaf til staðar. Lögun
hryggþófakjarnans hefur verið líkt við
flibbahnapp.11 Við hrörnun hverfur mittið
úr kjarnanum og hólfin renna saman.
Mittið er mismunandi áberandi eftir því,
hve miklu skuggaefni er sprautað inn í
kjarnann. Sé hann yfirfylltur hverfur mitt-
ið. Heilbrigður kjarni tekur yfir 2/5—3/5
af miðhluta hryggþófans.1 Við hrörnun
eykst þetta hlutfall og að lokum getur
kjarninn fyllt út í mestan hluta þófans.
Á velheppnaðri discografiu má greina
hvort hryggþófi er eðlilegur eða hvort um
er að ræða hrörnunarbreytingar á hinum
ýmsu stigum. Myndirnar sýna einnig fram
á hryggþófahlaup og rifur í aftara lang-
bandi. Sjúkdómsgreiningarnar geta sam-
svarandi orðið eftirfarandi: 1) Eðlilegur
hryggþófi, 2) Hryggþófahrörnun, 3) Hrygg-