Læknablaðið : fylgirit - 01.08.1978, Blaðsíða 68

66
takan 56%'. Hafði þannig 4 klst. upptakan
lækkað um 18%, en 24 klst. upptakan ekkert.
Konan var nú sett á lyfjameðferð með
Propylthiouracil og Inderal (í stuttan tíma) og
fylgzt með kliniskum einkennum hennar. Lyfja-
meðferð var hætt eftir 1 ár og við skoðun
einum mánuði síðar í Læknastöðinni var hún
talin vera euthyroid.
1 ágúst 1975 var konan skoðuð á ný, en þá
taldi hún að fyrri einkenni væru að koma aft-
ur. Skjaldkirtill var þá eins átöku og fyrr og
einkenni svipuð.
Eftirfarandi mælingar voru gerðar á Mayo
Medical Laboratories: Total T4 9,6 microgr%,
frítt T4 2,0 nanogr%, TBG 18,5 microgr%, T3
264 nanogr%.
Ákveðið var að bíða átekta og voru mæling-
ar endurteknar í október 1976, þótt ekki fynd-
ust þá einkenni um skjaldkirtilssjúkdóm. Þá
mældist total T| 9,6 microgr%, frítt T4 2,0
nanogr%, TBG 15.2 microgr% og T:i 207 nano-
gr%, og voru mælingar þvi allar eðlilegar.
2. sjúklingur. 28 ára gömul kona leitaði
iæknis í febrúar 1975 vegna örs hjartsláttar.
er hún hafði haft í 4—5 mánuði. Við skoðun
voru einkenni grunsamleg um thyrotoxicosu, en
ekki örugg. Skjaldkirtill var aðeins stækkaður,
báðir lappar jafnt. Húð var eðlilega heit og
rök. Titringur var vafasamur. Blóðþrýstingur
var 160/105, hiartsláttur 120/mín. Serum T4
mælt á Landakotsspítala, var 9,0 microgr%.
Geislaioðpróf sýndi 29% upptöku eftir 4 klst.
og 45% upptöku eftir 24 klst. Á skanni sást
jöfn dreifing upptökunnar í stækkuðum kirtli.
Gerð var sunpression með 100 microgr. af
T:j á dag og upptaka mæld á ný á fimmta
degi. Reyndist upptakan þá 31% eftir 4 klst.
og 40% eftir 24 klst. Upptakan hafði þannig
ekkert lækkað í 4 klst. mælingunni, en aðeins
um 11% í 24 klst. mælingunni.
Hafin var meðferð með Propylthiouracil og
fylgzt með kliniskum einkennum og T4. Þess-
ari meðferð var haldið áfram í rúmlega 1 ár.
1 júlí 1976, er konan var skoðuð, taldi hún
sig vera að fá óþægindi á ný, svipuð og hún
hafði áður haft. Húð hennar var þá heit og
rök. léttur titringur á höndum, púls 120/mín.
Skjaldkirtiil var svipaður að stærð og átöku
og að ofan er lýst. Mælingar á Mayo Medical
Laboratories: Total T| var aðeins hækkað 13,6
niicrogr%, en frítt T4 var eðlilegt 2 5 nanogr%,
TBG mældist 19,5 microgr% og T;! hækkað
337 nanogr%.
Meðferð var hafin á ný með Propylthiouracil,
en siðar skipt yfir í Neo-mercazoi. Klinisk ein-
kenni hurfu um leið og líðan konunnar batn-
aði. Er hún var orðin euthyroid, var hún lögð
inn á Landakotsspitala og gerð thyroidectomia
subtotalis í desember 1976.
UMRÆÐA.
Mörgum sjúklingum með T.-i-toxicosu hef-
ur nú verið lýst í læknaritum. Á árunum
1957 til 1964 birtust nokkrar greinar um
sjúklinga, sem virtust hafa aukið magn
af T:i í blóði, en þar eð þessar mælingar
voru ekki öruggar, auk þess sem ekki
höfðu samtímis verið gerðar mælingar á
Ti og bindigetu, hafa þessar skýrslur að-
allega sögulega þýðingu(:!).
Árið 1968 lýstu Hollander og samverka-
menn hans(-) sjúklingi með augljós ein-
kenni um Graves-sjúkdóm, en eðlilegt PFI,
Ti og TBG, hinsvegar hækkun á T:i og
T:i-secretion rate.
Wahner og Gorman(10) lýstu árið 1971
7 sjúklingum með thyrotoxicosu og normalt
total Ti en hækkun á T:i.
Ivy og samverkamenn hans(3) lýstu 8
sjúklingum með T:i toxicosis árið 1971 og
Sterling og samverkamenn hans(8) lýstu
1972 2 sjúklingum með hnútótta skjald-
kirtla (toxic nodular goiter) og einum með
Graves-sjúkdóm og höfðu allir eðlilegt Ti,
en hækkað T:i í blóði.
Þá birtist enn grein eftir Hollander og
samverkamenn hans(3) árið 1972 um 40
slika sjúklinga, en frá 5 þeirra hafði verið
skýrt áður.
Ljóst er að þessi tegund af thyrotoxicosu
kemur ekki eingöngu fyrir sjá sjúklingum
með einkenni um Graves-sjúkdóm, heldur
líka hjá þeim, sem hafa stakan, og starf-
andi hnút (toxic nodule) eða hnútóttan
kirtil (multinodular goiter).
Ivy(3) telur, að ekki sé hægt að greina
sjúklinga með T:i-toxicosu frá venjulegum
thyrotoxiskum sjúklingum á neinum klin-
iskum einkennum og verði blóðmælingar
að koma til. Þó er það sameiginlegt þeim
8 sjúklingum er hann lýsir, að einkenni
þeirra voru væg og i sumum tilfellum erfið
að meta. Svipað var um þá tvo sjúklinga,
sem hér er lýst. Hvorug þeirra var með
einkenni á háu stigi, en nóg til þess að
báðar höfðu verið rannsakaðar nokkuð,
áður en komizt var á rétt spor.
Þá hefur verið stungið upp á því að
T:i-toxicosis sé aðeins byrjunarstig og að
slíkir sjúklingar muni á næstu mánuðum
cinnig íá hækkun á Ti('), ennfremur að
hækkun á Ta komi á undan hækkun á Ti
hjá sjúklingum með recurrent thyrotoxi-
cosis(7).
Slíkt gæti verið reyndin með sjúkling
no. 2 er mældist með hækkun á T:i, er hún
taldi einkenni vera að byrja á ný. Deila
J