Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1994, Síða 67

Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1994, Síða 67
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 27 61 E Símaviðtalsmeðferð til að draga úr vanlíðan niaeðra með erfið ungbörn. Marga Thome, Námsbraut í hjúkrunarfræði við Háskóla Islands; Dr. Beth Alder, Queen Margaret College, Edinborg, Skodandi. Tilgangur rannsóknar var að kanna gagnsemi símaviðtalsmeðferðar tíl að draga úr vanlíðan mæðra og til að hafa áhrif á skynjun þeirra varðandi erfiðleika ungbams. Upplýsingar til mæðra í meðferðarhópnum voru miðaðar við skynjun þeirra á vandamáli bamsins frekar en á hlutlægum athugunum. Erfiðleikar ungbama vom svefnvandamál, grátur, væl og erfiðleikar við að matast og melta Vanlíðan mæöra var slalgreind út frá hlutverkastreitu sem foreldri, þunglyndis- og kvíðaeinkennum, þreym og fylgikvillum hennar. Vanlíðan mæðra var skoðuð sem sálfélagslegt viðbragð við erfiðleikum ungbams, svo og oðrum erfiðleikum í lífinu. Urtak 78 mæðra var valið úr þýði íslenskra mæðra með 2ja- 3ja mánaða gömul ungböm. Viðmiðanir við val á úrtaki voru: a) stígafjöldi mæðranna á EPDS-kvarðanum >12 (Cox o.fl. 1987); b) stígafjöldi þeirra á streitukvarða foreldra, styttri útgáfu 2:75 (Parental Stress Index: Short Form = PSI/SF, Abidin 1989) c) erfið hegðun ungbamanna (svefn, grátur, væl, matarvandamál). Konunum var skipt í meðferðar- og samanburðarhóp. Tilviljunarkennd raðbundin aðferð var nomð við flokkun í hópa. Fjöldi símtala var frá einu til fimm og var hann miðaður við þarfir hverrar konu. Niðurstöður fengnar með fjölbreymdreifigreinigu gefa til kynna áhrif af meðferðinni á þreytu og fylgikvilla hennar, þunglyndiseinkenni og á hlutverkastreitu sem foreldri. Marktæk minnkun varð á sumum álagseinkennum í báðum hópum eftir því sem lengra leið. Minnkun vanlíðunar með tímanum er túlkuð sem sálfélagsleg aðlögun mæðra eftir bamsburð. Ályktað er að meðferðin hafi haft önnur áhrif á bata en tíminn, en tíminn hafði áhrif á fleiri þætti vanlfðunar en meðferðin. Niðurstöðurnar styðja hluta af tilgátum um að símaviðtalsmeðferð sé gagnleg til aö draga úr vanlíðan mæðra með erfið ungböm. Hún er ódýr, aðgengileg fyrir flestar mæður á landinu og hefur enga fylgikvilla í för með sér. Heilbrigðisþjónusta fyrir íslenskar konur, sem upplifa mikla vanlíðan fyrstu 6 mánuöina eftir barnsburð: Brýn þörf á úrræöum. Marga Thome, Námsbraut í hjúkrunarffæði við Háskóla Jslands; Dr. Beth Alder, Queen Margaret College, Ldinborg, Skotlandi. I sfmameðferð, sem var veitt íslenskum konum sem leið úla eftir bamsburð og áttu erfið ungböm, voru 37 konur utilokaðar frá meðferðinni vegna of mikilla þunglyndiseinkenna á Ædinburgh Postnatal Depression Scale“ (Veggspjald). Konurnar voru valdar úr Pjóðskrárúrtakd aúra íslenskra kvenna, sem áttu ungbam á lífi tveim mánuðum eftir fæðingu mánuðina október til uesember 1992. Sömu upplýsingar vom fengnar frá þeim ótíum með símaviðtölum. Auk þess var konunum gert kleift að tjá sig eftir eigin þörfum. Upplýsingar vom skráðar á njeðan viðtalið áttí sér stað og síðan var það flokkað niður efiir efnisþræði í tölvufomtínu ,Eile Force“. Eftirfarandi cfnisþráðum er lýst: 1) Réttmæti mælingar á vanlíðan, 2) “teytíngar á líöan, 3) Ástæður vanlíðunar, 4) Hjálp fengin W fólki, 5) Leiöir til að lifa með vanlíðan. Meginniðurstöður vom að allar konumar staðfestu upplifun 4 mikilli vanlíðun. Flestum (N 18) leið jafn illa mörgum Vlkum seinna, einni haföi versnað, átta fundu fyrir smávægilegum bata og níu töldu sig finna fyrir talsverðum bata. Algengustu ástæöur fyrir vanlíðan eftir fæðingu vom a° mati kvenna eftirfarandi: þunglyndissaga, alvarlegir ^mskiptaerfiöleikar, heilsufarsvandamál og erfið ungböm. Reiri ástæður sem em síður algengar vom einnig nefndar. bextán konur töldu sig hafa fengið hjálp frá öðm fólki vegna vanlíðunar sinnar og var heilbrigðisstarfsfólk í E helmingi tilfella nefnt. Nítján sögðust ekki hafa fengið neina hjálp á heilsugæslustöð sinni eða ekki leitað eftir henni. Hins vegar töldu 19 konur að þær hefðu sjálfar fundið sér leið til að lifa við ástandið, níu vildu þiggja meiri hjálp ef hún væri fyrir hendi og átta tníðu á tímann sem lækni og ætluðu ekki aö leita eftir meiri hjálp. Niðurstöðumar hljóta að vekja heilbrigðisstéttir til umhugsunar um hlutverk sitt gagnvart þessum hópi skjólstæðinga, er leið mjög illa eftir fæðingu. Af ofangreindum tölum má áætla að daglega mundi g-einast ein kona með alvarlega vanlíðan eftir fæðingu á Islandi, ef markvisst væri staöiö að greiningu. Á árinu 1993 fékk eingöngu fjórða hver kona hjálp frá heilbrigðisstéttum vegna mikillar vanLfðunar eftir fæðingu. Helmingur þeirra fékk enga hjálp á heilsugæslustöð sinni, sem var næst þeim, eða sótti ekki eftir henni þar, þrátt fyrir tíð samskipti við starfsfólk stöðvarinnar á fyrstu mánuðum eftir fæöingu. Mæður, sem lcið mjög illa eftir fæðingu, virtust þurfa á meiri eða á annars konar heilsugæslu að halda en þær fengu. Auk þess virtust þær þurfa á margvíslegri aðstoð frá öðrum stéttum og aöilum að halda.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128

x

Læknablaðið : fylgirit

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið : fylgirit
https://timarit.is/publication/991

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.