Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1994, Blaðsíða 79

LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 27
71
ÁHRIF HITASTIGS Á VERKUN
SÝKLALYFJA IN VITRO.
Viðar Magnússon. Þórunn Jónsdóttir. Hrefna
Guðmundsdóttir, Helga Erlendsdóttir, og Sigurður
Guðmundsson. Læknadeild Háskóla Islands,
Lyfjadeild og sýkladeild Borgarspítala, Reykjavík.
Inngangur. Hækkaður líkamshiti er eitt af
algengustu einkennum sýkinga. Rannsóknir
benda til þess að hækkað hitastig geti haft örvandi
áhrif á ýmsa þætti ónæmiskerfisins, en lítið er
vitað um áhrif þess á vöxt sýkla og verkun lyfja
gegn þeim. Áður hefur verið sýnt fram á lækkuð
hammörk (MIC) hjá sumum samsetningum sýkla
°g lyfja við hækkandi hitastig á bilinu 33-43°C.
Engar athuganir hafa aftur á móti verið gerðar á
öðrum þáttum lyfhrifa (pharmacodynamics)
sýklalyfja svo sem drápshraða (bactericidal rate)
eða eftirvirkni (postantibiotic effect; PAE).
Aðferðir. Við könnuðum því verkun
dicloxacillíns og rifampíns gegn 4 stofnum S.
aureus, og imipenems, ceftazidíms, gentamicíns/
tobramýcíns og ciprofloxacíns gegn 3 stofnum K.
Pneumoniae og 3 stofnum P. aeruginosa við þijú
hitastig (35.5°C, 38.5°C og 41.0°C). Vaxtarhraði
og MIC voru ákvörðuð og síðan drápshraði og
eftirvirkni eftir áverkan lyfjanna í þéttni sem var
tiltekið margfeldi af MIC við hvert hitastig.
E
Niðurstöður. Vöxtur sýkla var örastur við
38.5°C, en 7-19% hægari við önnur hitastig. MIC
lækkaði >4-falt með hækkandi hitastigi í 25%
samsetninga lyfja og sýkla. Drápshraði var
tiltölulega óháður hitastigi, nema drápshraði
tobramýcíns gegn P. aeruginosa var 12-falt hægari
og cípróflóxacíns gegn sama sýkli 2.1-falt hægari
við 41.0°C en 35.5°C. Á sama hátt var eftirvirkni
lítt háð hitastigi, nema eftirvirkni imipenems gegn
P.aeruginosa var 2-3x styttri við 41.0°C en
35.5°C. Eftirvirkni var ennfremur mæld við sama
lyfjastyrkleika við öll hitastig án tillits til
margfeldis af MIC. Við þær aðstæður lengdist
eftirvirkni við hækkað hitastig í sumum tilvikum,
sem var fremur vegna hlutfallslegrar
þéttniaukningar sökum lækkaðs MIC.
Ályktun. Samkvæmt þessum niðurstöðum
hefur breytt hitastig almennt lítil áhrif á lyfhrif.
Þó lækkaði MIC í -1/4 tilvika og drápshraði
tobramycins og eftrirvirkni imipenems gegn P.
aeruginosa breyttist umtalsvert.
EFTIRVIRKNI LYFJA GEGN
BACTEROIDES FRAGILIS
Marerét Valdimarsdóttir. Helga Erlendsdóttir,
Sigurður Guðmundsson. Læknadeild Háskóla
Islands, Sýkla- og Lyflækningadeild
Borgarspítalans.
Inngangur. Loftfælnar bakteríur eru eðlileg
fióra víða í líkamanum, t.d. meltingarvegi og
munni. Þær mynda gjarnan ígerðir og koma einnig
lyrir í blönduðum sýkingum með loftháðum
sýklum. Við könnuðum eftirvirkni (EV) nokkurra
sýklalyfja á Bacteroides fragilis, og bárum vöxt
Þeirra í BACTEC® blóðræktunartæki saman við
h'ftalningu í þessu skyni. Þekking á EV lyfja gæti
faekkað lyfjaskömmtum og þar með minnkað
aukaverkanir og lyfjakostnað.
Efnividur. Fimm lyfjum var beitt gegn 4
stofnum .5 fragilis (ATCC 25285 og 3ja klíniskra).
Þau voru cefoxitin (C), chloramphenicol (CH),
Hindamycin (CL), imipenem (I) og metronidazol
(M) í þéttni frá lx upp í 16xMIC. Þéttnin var ekki
bærri en sú sem fæst við lækningaskammta.
Vöxtur var metinn skv. CO2 framleiðslu í
BACTEC NR-750®blóðræktunartæki. Vöxtur til
b'ftalningar fór fram við súrefnissnauðar aðstæður
1 sérstökum skáp (Shel-Lab, Comelius, Oregon).
Adferðir. Eftir að bakteríustofn hafði vaxið yfir
nótt var lbakteríulausn, lyfi og broði blandað í
filraunaglas. Lyfið var látið verka í 1, 2 eða 4
tíma. Síðan var lyfið fjarlægt með 100-faldri
þynningu í forhitaða blóðræktunarflösku. Strax E
var tekið sýni úr fiöskunum til sáningar.
Vöxturinn var svo metinn í blóðræktunartækinu
á u.þ.b. 3 tíma fresti þar til ákveðnu gildi var náð.
Bakteríulausn án lyfs (viðmið) var meðhöndluð á
sama hátt. EV var reiknuð á grundvelli
vaxtarferla viðmiðunar- og meðhöndlaðra
baktería. I fyrri hluta rannsóknarinnar var
líftalningu beitt samhliða BACTEC® mælingum.
Niðurstödur. Aðferðirnar tvær, lfftalning og
notkun BACTEC® kerfisins reyndust
sambærilegar fyrir stofnana í heild, r=0,916
(p<0,005). EV lyfianna var mjög breytileg eftir
stofnunum fjórum. Meðal EV(í klst,±SE) allra
stofnanna eftir verkun í eina klst. við 4 x MIC var:
C: -0,2±0,2, CH: 0,3±0,2, CL: -0,6±0,6,1: 0,9±0,1 og
M: 3,4±o.8. Lengsta mælda EV(klst) var C: 2,38,
CH: 1,7, CL: 3,7, I: 6,5 og M: 12,4. Ekki var góð
samsvörun milli lengdar EV og flatarmáls undir
lyfferli (AUC), nema fyrir I, þar sem r=0,971
(p<0,001).
Ályktun. BACTEC® aðferðin við að meta EV
lyfja á loftfælnar bakteríur er bæði fljótlegri og
þægilegri en hin hefðbundna líftalning. Umtalsverð
EV við venjulega lyfjaþéttni fékkst eingöngu með
M og I. Niðurstöður þessar gætu haft áhrif á
notkun lyfjanna en frekari athuganir á öðrum
tegundum loftfælinna baktería og á fieiri lyfjum
eru þarfar.