Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1994, Síða 96

86
LÆKN ABLAÐIÐ/FYLGIRIT 27
ÁHRIF MISMUNANDI FRÁSOGSHYATA Á
V 13 FLÆÐI HÝDRÓKORTÍSÓNS UM HÚD
HÁRLAUSRA MÚSA IN VITRO
Þórunn K. Guómundsdóttir, Anna M
Siguróardóttir, Hafrún Friðriksdóttir, Jón Pétur
Einarsson og Þorsteinn Loftsson Rannsóknastofa
lyfjafræði lyfsala við Suðurgotu, Háskóla Islands
Tilgangur rannsóknarinnar var að athuga áhrif
lýsis og efna sem unnin eru úr lýsi á flæði lyfja um
húð hárlausra músa.
Hornlagið (stratum corneum) er ysta lag
húðarinnar og fyrsta hmdrun lyfs, en einnig í
mörgum úlfellum ein aðal hmdrun húðarmnar gegn
frásogi lyfja og annarra framandi efna. Ógegndræpi
húðarmnar hefur einnig áhrif á almenna verkun lyfja
og getur það því valdið breyúngum á flæði lyfja um
húð
Frásogshvatar eru efm sem oft er bætt út í
burðarefm húðlyfja, til þess að draga úr hindrun
húðarinnar og þannig má auka frásog lyfja um húð.
I þessari rannsókn voru þrír mismunandi
frásogshvatar prófaðir, en þeir eru allir unmr úr
fiskafurðurn. Þessir frásogshvatar eru lýsi, sápaðar
fríar fitusýrur einangraðar úr lýsi og fosfólípíðar
Allar lausnir inmhéldu própýlenglýkól sem
burðarefm og viðmiðun, ásamt 1% (v/v)
hýdrókortisóni. Athuguð voru áhrif frásogshvatanna
á flæði hýdrókortisóns um húð hárlausra músa (lo
vrtro) og niðurstöðurnar bornar saman við áhrif
olíusýru á flæði hýdrókortisóns um húð hárlausra
músa. Olíusýra er vel þekktur og mjog virkur
frásogshvati fyrir fitusækin lyf
Helstu niðurstöður rannsóknarinnar eru þær
að flæði hýdrókortísóns jókst 233-344 falt
samanborið við flæði própýlenglýkóls eitt sér.
Olíusýra hefur mestu áhrifin á flæði hýdrókortísóns
um húð hárlausra músa, síðan koma sápaðar fríar
fitusýrur en fosfólípíðar hafa minnst áhrif Lýsi
hefur neikvæð áhrif á flæði hýdrókortísóns um húð
hárlausra músa, samanborið við própýlenglýkól eitt
sér Flæði hýdrókortísóns úr própýlenglýkóli um
húð hárlausra músa er 1.6 falt meira en flæði
hýdrókortisóns úr lýsi.
MÍKRÓHÚÐUN LYFJA MEÐ ÚÐAÞURRKUN
V 14
Þórdís Kristmundsdóttir, Olafur S. Guðmundsson, Kristín
Ingvarsdóttir.
Lyfjafræði lyfsala, Háskóla fslands
Á síðustu ártugum hefur athygli manna beinst að
því að bæta þau lyfjaform sem áður hafa komið fram og
þróa ný. Tilgangurinn með þessu er fyrst og fremst að
gera lyfjameðferð sérhæfðari, þ.e. beina lyfinu á
verkunarstað og draga úr óæskilegum aukaverkunum.
Meðal þeirra mörgu nýju lyfjaforma sem hafa verið þróuð
á síðustu árum eru forðalyfjaform til innspýtingar. Með
slíkum lyfjaformum má oft gefa lyfið nær verkunarstað
og í minna magni en ella. Ein leið að þessu markmiði er
að nota míkróhúðun til að stjórna losun lyfsins og gefa
míkróhúðað lyf síðan parenteralt. í míkróhúðun er lyf
húðað með fjölliðuhimnu sem stjórnar flæði lyfsins út úr
míkróögnunum. Með val á gerð fjölliðunnar sem húðað er
með má því stjórna hve lengi lyfið er að losna. Margar
aðferðir eru til við míkróhúðun og er ein þessara aðferða
úðaþurrkun. í úðaþurrkun er lyfinu dreift eða það leyst
upp í lausn af húðunarefninu, sem síðan er úðað inn í
þurrkgeymi (drying chamber) þar sem lausnin mætir
heitum loftstraumi. Við það gufar leysirinn upp og
míkróhúðuðum ögnunum er síðan safnað.
Markmið þessa verkefnis er að rannsaka á hvern
hátt losun lyfs stjórnast af byggingu míksóhúðaðra agna
sem húðaðar hafa verið með úðaþurrkunar-aðferðinni.
Sem húðunarefni voru notaðar mjólkursýru-fjölliður
(polylactic acid) svo og fjölliðublöndur (copolymers)
gerðar úr mjólkursýru og glýkólsýru einingum, (poly lacic
co-glycolide) en þessar fjölliður hafa þá eiginleika að
brotna niður í líkamanum (biodegradable). Diltíazem og
própranólól voru notuð sem "módel" lyf. Niðurstöður
sýndu að með vali leysis sem lyfinu er dreift í eða leyst i
við úðaþurrkunina má stjórna byggingu míkróagnanna.
Þegar lyfið er leyst upp í leysiefninu verður bygging
míkróagnarinnar matrixbygging, þ.e. lyfið dreifist jafnt
um húðunarefnið, en ef lyfinu er dreift í húðunarlaunina
þá myndast húðaðir lyfjakristallar. Meðalstærð húðuðu
agnanna var undir I0 pm og stærðardreifing var lítil. Við
rafeindasmásjárskoðun kom fram að míkróhúðunu
agnirnar höfðu slétt yfirborð og ekki sáust óhúðaðir
kristallar á yfirborðinu. Vermisgreining (thermal analysis)
sýndi að kristalgerð Iyfsins í míkróögnunum var komin
undir aðstæðum við húðunina. í ljós kom að losun lyfs
eftir míkróhúðun stjónaðist bæði af uppbyggingu
míkróagnarinnar svo og gerð húðunarefnisins.
Þær ályktanir má draga að unnt sé að stjórna losun
lyfja sem míicróhúðuð eru með úðaþurrkun, með vali á
húðunarefni og þeim aðstæðum við úðaþurrkunina sem
stjórna því hvemig bygging míkróagnarinnar er.