Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.01.1929, Page 38

36
New York.
[Stefnir
en hún nær yfir sjálfa borgina
New York og auk þess yfir Upp-
Manhattan, Bronx, Brooklyn,
Queens og Richmond, og til henn-
ar eru auk þess oft taldar Jersey
City, Hoboken og Newark, sem
eru í ríkinu New-Jersey.
En altaf þrengdist á Manhattan,
og þá var ekki annað ráð fyrir
hendi en hækka húsin. Þá hófust
„himinklj úfarnir" (Skyscrapers).
Verðið á lóðunum varð líka svo
hátt, að ekki gat borgað sig að
reisa á þeim hús nema þau væru
afar-há, og enn bættist ]>að við,
að menn losnuðu við ryk og háv-
aða borgarinnar með því að kom-
ast nógu hátt. Þessi háu hús fær-
ast nú óðum norður eftir Man-
hattan, og verður varla mjög
langt þangað til ekki sést þar
annað, því að á hverju ári hverf-
ur fjöldi smáhúsa, en.á sömu
grunnunum rísa upp hallir.
Önnur breyting, sem nú er óð-
um að komast á, er sú, að fólkið
flytur burt af Manhattan, og sezt
að í umhverfinu. Manhattan er
að breytast í kaupsýsluhverfi, sem
fyllist á daginn en tæmist á nótt-
unni. Þetta má telja mikla fram-
för. Bærinn ])enst út og aðbúnað-
ur er betri. Og enn er mikið rúm
fyrir hús í nágrenninu. Er talið,
uð þar sje nóg rúm fyrir nokkrar
miljónir. En samt eru Ameríku-
menn órólegir. Þeir segja að borg-
in verði komin upp í 30 miljónir
árið 2000, og þá veitir henni ekki
af landrými, sem nema myndi öllu
Suðurlandsundirlendinu eða meiru.
Alt það feikna flæmi verður þá að
einni iðandi kös af fólki,.sem þýt-
ur fram og aftur á jörðinni, neð-
anjarðar og í mörgum stöllum of-
an jarðar. Þá öskrandi og grenj-
andi kös af mönnum og farar-
tækjum getur einskis manns hug-
ur rúmað að svo komnu.
En flestum ]>ykir New York
sæmileg eins og hún er. Jafnvel
þeir, sem koma þangað frá öðrum
stórbæjum hafa aldrei séð neitt
henni líkt, ■ svo voldug er hún í
öllu, fögru og ljótu, góðu og illu.
Innsiglingin í New-York er al-
veg einstök í sinni röð. Fyrst
heilsar manni frelsisgyðjan mikla,
sem heldur blysinu með upprétt-
um armlegg og horfir út til hafs.
Frakkar gáfu Bandaríkjamönnum
þessa miklu líkneskju, og átti hún
að tákna það mikla frelsi, sem
menn héldu að væri í Vestur-
heimi. Nú vita allir að frelsið er
ekki nema rétt í meðallagi vestur
]>ar. Ameríkumenn sjálfir segja
líka í háði, að frelsisgyðjan ha'fi
snúið bakinu við sínu eigin landi.