Sagnir - 01.06.1997, Side 14

Sagnir - 01.06.1997, Side 14
um tímamótum ber ekki vitni um að þjóðin eigi sterkan, sameiginlegan vilja. Ef litið er á aðra dagskrárliði hafa ræðu- höld og ættjarðarlög átt þar fast sæti. Iþróttir voru mikilvægur hluti hátíðardagskrár á íýrstu hátíðunum þremur en ffekar til gamans á þeirri fjórðu. Þá var ekki lengur þörf fýrir fimleikasýningar sem tákna samstillta þjóð vegna þess að tilvist sérstaks islensks þjóðern- is var ekki dregin í efa. Islendingar finna til mikillar samkenndar við að syngja falleg lög eins og Maístjörnuna án þess að skilja ljóðið. Oðru máli gegnir um að horfa á menn hnoðast í glímu sem ekki er stunduð af tiltak- anlega stórum hópi landsmanna. Miðað við þann spegil sem þjóðinni var boðið að skoða sig í á lýðveldisafmælinu hefði það reyndar ekki átt að skipta máli.Væntanlega eru það ekki fleiri sem dansa lancers en glímuna skort- ir nauðsynlegan hátíðleika. Þrátt fyrir allt hlýtur að vera fremur holt undir þeirri þjóðerniskennd sem er ræktuð með slíkum vettvangsferðum. Hin opinbera saga sem þar er reidd fram hindrar þjóðina beinlínis í að horfast i augu við sjálfa sig og sjá hvað það raun- verulega er sem greinir hana frá öðrum. Þjóðernisvitund sem þannig er blásin fólki í bijóst snýst um tákn en ekki inni- hald og hún er ræktuð með gleymsku. Leiðarsteinarnir eru þá fánar, frægar byggingar og minnismerki, líkt og nútíma kirkjustarf snýst öðru fremur um fjársöfn- un til kaupa á orgelpípum og steindum gluggum. Það myndefni sem byggt er á í þessari grein er á vissan hátt þjóðarspegill þrátt fyrir að vera um fagæta viðburði þar sem þjóðin kemur jafnvel í einu tilfelli til dyr- anna eins og hún hefur líklega aldrei ver- ið klædd. Myndirnar frá 1930 og 1944 segja sína sögu um það hvernig rétt þótti að varðveita þær hátíðir, bæði af einstakl- ingum og opinberum aðilunr. Efnið frá 1974 og 1994 sem ekki hefur verið klippt til eru líka mikilvægar heimildir. Myndefni gefur allt annað sjónarhorn en ritaðar heimildir og sem dæmi má nefna fimleikasýningarnar 1930 og 1944. Það gefur líka betri möguleika á að fanga andrúmsloft liðins tíma.Af sömu ástæðum eru slíkar heimildir vandmeðfarnar vegna þeirra hughrifa sem áhorfendur geta orð- ið fyrir. Gagnrýnin notkun þeirra ásamt rituðum heimildum ætti að geta dregið upp heildstæðari mynd af ákveðnum þáttum sögunnar, svarað óleystum spurn- ingum og vakið nýjar. Tilvísanir 1 Megas, Textar (Reykjavík, 1991), bls. 46. 2 Loftur Guðmundsson, Alþitigishátlðin. 2. útg., 0:30:40-0:30:56. 3 Óskar Gíslason, Lýðvcldisstofnun 1944. 2. útg., 0:11:30-0:13:37. 4 Þjóðhátíð á Þingvöllum 28.7.1974 1,0:59:20-0:59:54 (atkvæðagreiðslan). [Upptaka í eigu Safnadeildar Sjónvarpsins. SafnnúmerTM-M3392.] 5 Lýðveldishátíðin A, 2:13:05-2:14:24, 2:44:51-2:45:34. [Upptaka af útsendingu Sjón- varpsins frá Þingvöllum 17.júní 1994.[ 6 Loftur Guðmundsson, Alþingishátiðin, 0:25:13-0:27:16. 7 Kjartan Ó. Bjarnason, Stofnun lýðveldis á Islandi. Hátíðahöld á Þingvöllum og í Reykja- vík 17. og 18.jún( 1944,0:34:47-0:40:55. 8 Magnús Jónsson, Alþingishátiðin 1930 (Reykjavík, 1943), bls. 292,303-304. - Loft- ur Guðmundsson, Alþingishátíðin, 0:34:30-0:36:30. 9 Óskar Gíslason, Lýðvcldisstofnun, 0:22:51-0:24:50. 10 Magnús Jónsson, Alþingishátíðin 1930, bls. 292. 11 Lýðveldishátiðin 1944. Ijóðhátíðarnefnd sanidi að tilhlutan Alþingis og rikisstjórnar (Reykjavík, 1945), bls. 211-14. 12 Þjóðhátíð á Þingvöllum 28.7.1974VI, 0:25:09-0:58:20.- Indriði G. Þorsteinsson, Þjóðhátíðin 1974. Ellefu hundruð ára afmcvli Islandsbyg^ðar 874-1974 II (Reykjavík, 1986), bls. 10-11. 13 Konungskoman 1921, 0:19:42-0:24: 20. Beina tilvitnunin er á 0:19:51-0:20:00. 14 Loftur Guðmundsson, Alþingishátíðin, 0:27:17-0:29:30.- Magnús Jónsson, Alþingis- hátíðin, bls. 291. 15 Lýðveldishátíðin 1944, bls. 440-41. 16 Þjóðhátið á Þingvöllum 28.7.1974V, 0:34:58-0:43:50 ogVI, 0:02:00-0:13:18. 17 Indriði G. Þorsteinsson, Þjóðhátiðin 1974 II, bls. 9—10. 18 Þjóðhátíð á Þingvöllum 28.7.1974 II, 0:13:15-0:13:36. 19 Ingólfur Margeirsson, Þjóð á Þingvöllum (Reykjavík, 1994), bls. 51. 20 Konungskoman 1921,0:24:22-0:34:23. 21 Lýðvcldishátíðin A, 5:59:10-6:06:06. - The New Encyclopcvdia Britannica IX. Micropcvdia. Rcady Refcrcnce. 15. útg. (Chicago, 1985), bls. 837. 22 Lýðvcldishátíðin A, 6:33:53-6:34:08. 23 Ingólfur Margeirsson, Þjóð á Þingvöllum, bls. 50. 24 Lýðveldishátíðin A, 6:51:57-7:00:12. 25 Sama heimild, 3:39:22-3:44:12. 26 Sama heimild, 1:08:10-1:13:04. 27 Sama heimild, 3:47:11-3:51:07. 28 Sama heimild, 7:09:54—7:13:32. 29 Ingólfur Margeirsson, Þjóð á Þingvöllum, bls. 50-52. 30 Sama heimild, bls. 35-6. 31 Lýðvcldishátíðin A, 4:38:24-4:40:54. 32 Sama heimild, 2:58:08-3:03:28. 33 Einar Laxness, íslandssaga a-h (Reykjavík, 1995), bls. 102-104. 34 Ingólfur Margeirsson, Þjóð á Þingvöllum, bls. 52 [myndatexti]. 35 Lýðveldishátíðin A, 7:05:48-7:06:28. 36 Sama heimild, 7:35:00-7:37:43,7:42:00-7:43:50. 37 Guðmundur Hálfdanarson, „Þingvellir og íslenskt þjóðerni.“ [Fyrirlestur fluttur á hugvísindaþingi Háskóla Islands 19. október 1996. Ljósrit.] 38 Renan, Ernest, „What is a Nation?“ Modern Political Doctrincs. Ritstj.: Alfred Zimmerman (London, 1939), bls. 183-205. Sjá bls. 190. 39 Guðmundur Hálfdanarson, „Þingvellir og íslenskt þjóðerni.“ 40 Vigdís Finnbogadóttir, „I ljúfum sumarþeynum.“ Þjóð á ÞingyöUum (Reykjavík, 1994), bls. 6. 41 Nora, Pierre, „Between Memory and History: Les Lieux dc Mcmoirc. “ Rcprescnt- ationsV11:2 (1989), bls. 7-25. Sjá einkum bls. 9-11. 42 Sjá t.d. Alþingistíðindi 26 (1993-94). Umrcvður (Reykjavík, 1994), D. 8917-8922. 43 Vigdís Finnbogadóttir, „I ljúfum sumarþeynum,“ bls. 6. 44 Nora, Pierre, „Between Memory and History,“ bls. 11-12. 45 Sama heimild, bls. 9. 46 Lýðvcldishátíðin A, 4:08:42-4:08:56. 47 Þjóðhátíð á Þingvöllum 28.7.1974 1,0:33:25-0:33:56. 48 Ha'starcttardómar L:1 (Reykjavík, 1979), bls. 91. 49 Ingólfur Margeirsson, týóð á Þingvöllum, bls. 49. 50 Magnús Jónsson, Alþingishátíðin 1930, bls. 123. 51 Loftur Guðmundsson, Alþingishátíðin, 0:16:36-0:16:52. 52 Lýðvcldishátíðin 1944, bls. 105. 53 Sama heimild, bls. 107. 54 Kjartan Ó. Bjarnason, Stofnun lýðvcldis á Islandi, 0:01:36. 55 Sama heimild, 0:01:51-0:02:05. 56 Sama heimild, 0:09:13. 57 Sama heimild, 0:02:23-0:06:30. 58 Sama heimild, 0:06:31-0:07:28. 59 Sama heimild, 0:07:29-0:09:12. 60 Sama heimild, 0:19:16-0:20:58. 61 Sama heimild, 0:21:04-0:25:00. 62 Óskar Gíslason, Lýðvcldisstofnun, 0:18:15-0:18:37. 63 Kjartan Ó. Bjarnason, Stofnun lýðvcldis á Islandi, 0:44:06-0:45:07. 64 Lýðvcldishátíðin 1944, bls. 199. 65 Lýðvcldishátíðin B, 0:36:25-0:57:50. 66 Sama heimild, 0:07:36-0:09:55,0:22:13-0:29:05,0:31:12-0:36:09. 67 Sama heimild, 0:59:20-1:02:47. 68 Sama heimild, 0:06:00-0:07:35,0:09:56-0:15:00,0:16:00-0:17:40,1:02:50-1:04:56. 69 Lýðvcldishátíðin B, 1:04:57 og áfram. 70 Lýðveldishátíðin A, 1:25:20-1:30:37. 71 Sama heimild, 1:30:52-1:35:17. 72Jón Jónsson, íslcnzkt þjóðcrni. Alþýðufyrirlcstrar (Reykjavík, 1903), bls. 246. 73 Guðmundur Hálfdanarson, „Þingvellir og íslenskt þjóðerni.“ 74 Gestur Guðmundsson og Kristín Ólafsdóttir, '68. Hugarflug úr viðjum vanans (Reykjavík, 1987), bls. 213-14. 75 Indriöi G. Þorsteinsson, Þjóðliátíðin 1974 I, bls. 287-89. 76 Sama hcimild, bls. 265. 77 Sama heimild, bls. 267. 78 Sama heimild, bls. 262. 79 Loftur Guðmundsson, Alþingishátíðin, 0:24:15-0:24:39. 80 Óskar Gíslason, Lýðveldisstofnun, 0:30:00-0:31:50,0:32:29,0:35:41,0:37:40-0:38:08. 81 Lýðvcldishátiðin A, 3:44:13-3:45:55. 82 Kjartan Ó. Bjarnason, Stofnun lýðveldis á íslandi, 0:28:02-0:28:12. 83 Lýðvcldishátíðin A, 0:02:40-0:06:16. 84 Guðmundur Hálfdanarson, „Þingvellir og íslenskt þjóðerni.“ 85 Lýðvcldishátíðin A, 5:17:38-5:18:42. 86Jón Jónsson, íslenzkt þjóðerni, bls. 243-45. Auðkennt hér. 12 SAGNIR
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Sagnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.