Sagnir - 01.06.1997, Síða 14

Sagnir - 01.06.1997, Síða 14
um tímamótum ber ekki vitni um að þjóðin eigi sterkan, sameiginlegan vilja. Ef litið er á aðra dagskrárliði hafa ræðu- höld og ættjarðarlög átt þar fast sæti. Iþróttir voru mikilvægur hluti hátíðardagskrár á íýrstu hátíðunum þremur en ffekar til gamans á þeirri fjórðu. Þá var ekki lengur þörf fýrir fimleikasýningar sem tákna samstillta þjóð vegna þess að tilvist sérstaks islensks þjóðern- is var ekki dregin í efa. Islendingar finna til mikillar samkenndar við að syngja falleg lög eins og Maístjörnuna án þess að skilja ljóðið. Oðru máli gegnir um að horfa á menn hnoðast í glímu sem ekki er stunduð af tiltak- anlega stórum hópi landsmanna. Miðað við þann spegil sem þjóðinni var boðið að skoða sig í á lýðveldisafmælinu hefði það reyndar ekki átt að skipta máli.Væntanlega eru það ekki fleiri sem dansa lancers en glímuna skort- ir nauðsynlegan hátíðleika. Þrátt fyrir allt hlýtur að vera fremur holt undir þeirri þjóðerniskennd sem er ræktuð með slíkum vettvangsferðum. Hin opinbera saga sem þar er reidd fram hindrar þjóðina beinlínis í að horfast i augu við sjálfa sig og sjá hvað það raun- verulega er sem greinir hana frá öðrum. Þjóðernisvitund sem þannig er blásin fólki í bijóst snýst um tákn en ekki inni- hald og hún er ræktuð með gleymsku. Leiðarsteinarnir eru þá fánar, frægar byggingar og minnismerki, líkt og nútíma kirkjustarf snýst öðru fremur um fjársöfn- un til kaupa á orgelpípum og steindum gluggum. Það myndefni sem byggt er á í þessari grein er á vissan hátt þjóðarspegill þrátt fyrir að vera um fagæta viðburði þar sem þjóðin kemur jafnvel í einu tilfelli til dyr- anna eins og hún hefur líklega aldrei ver- ið klædd. Myndirnar frá 1930 og 1944 segja sína sögu um það hvernig rétt þótti að varðveita þær hátíðir, bæði af einstakl- ingum og opinberum aðilunr. Efnið frá 1974 og 1994 sem ekki hefur verið klippt til eru líka mikilvægar heimildir. Myndefni gefur allt annað sjónarhorn en ritaðar heimildir og sem dæmi má nefna fimleikasýningarnar 1930 og 1944. Það gefur líka betri möguleika á að fanga andrúmsloft liðins tíma.Af sömu ástæðum eru slíkar heimildir vandmeðfarnar vegna þeirra hughrifa sem áhorfendur geta orð- ið fyrir. Gagnrýnin notkun þeirra ásamt rituðum heimildum ætti að geta dregið upp heildstæðari mynd af ákveðnum þáttum sögunnar, svarað óleystum spurn- ingum og vakið nýjar. Tilvísanir 1 Megas, Textar (Reykjavík, 1991), bls. 46. 2 Loftur Guðmundsson, Alþitigishátlðin. 2. útg., 0:30:40-0:30:56. 3 Óskar Gíslason, Lýðvcldisstofnun 1944. 2. útg., 0:11:30-0:13:37. 4 Þjóðhátíð á Þingvöllum 28.7.1974 1,0:59:20-0:59:54 (atkvæðagreiðslan). [Upptaka í eigu Safnadeildar Sjónvarpsins. SafnnúmerTM-M3392.] 5 Lýðveldishátíðin A, 2:13:05-2:14:24, 2:44:51-2:45:34. [Upptaka af útsendingu Sjón- varpsins frá Þingvöllum 17.júní 1994.[ 6 Loftur Guðmundsson, Alþingishátiðin, 0:25:13-0:27:16. 7 Kjartan Ó. Bjarnason, Stofnun lýðveldis á Islandi. Hátíðahöld á Þingvöllum og í Reykja- vík 17. og 18.jún( 1944,0:34:47-0:40:55. 8 Magnús Jónsson, Alþingishátiðin 1930 (Reykjavík, 1943), bls. 292,303-304. - Loft- ur Guðmundsson, Alþingishátíðin, 0:34:30-0:36:30. 9 Óskar Gíslason, Lýðvcldisstofnun, 0:22:51-0:24:50. 10 Magnús Jónsson, Alþingishátíðin 1930, bls. 292. 11 Lýðveldishátiðin 1944. Ijóðhátíðarnefnd sanidi að tilhlutan Alþingis og rikisstjórnar (Reykjavík, 1945), bls. 211-14. 12 Þjóðhátíð á Þingvöllum 28.7.1974VI, 0:25:09-0:58:20.- Indriði G. Þorsteinsson, Þjóðhátíðin 1974. Ellefu hundruð ára afmcvli Islandsbyg^ðar 874-1974 II (Reykjavík, 1986), bls. 10-11. 13 Konungskoman 1921, 0:19:42-0:24: 20. Beina tilvitnunin er á 0:19:51-0:20:00. 14 Loftur Guðmundsson, Alþingishátíðin, 0:27:17-0:29:30.- Magnús Jónsson, Alþingis- hátíðin, bls. 291. 15 Lýðveldishátíðin 1944, bls. 440-41. 16 Þjóðhátið á Þingvöllum 28.7.1974V, 0:34:58-0:43:50 ogVI, 0:02:00-0:13:18. 17 Indriði G. Þorsteinsson, Þjóðhátiðin 1974 II, bls. 9—10. 18 Þjóðhátíð á Þingvöllum 28.7.1974 II, 0:13:15-0:13:36. 19 Ingólfur Margeirsson, Þjóð á Þingvöllum (Reykjavík, 1994), bls. 51. 20 Konungskoman 1921,0:24:22-0:34:23. 21 Lýðvcldishátíðin A, 5:59:10-6:06:06. - The New Encyclopcvdia Britannica IX. Micropcvdia. Rcady Refcrcnce. 15. útg. (Chicago, 1985), bls. 837. 22 Lýðvcldishátíðin A, 6:33:53-6:34:08. 23 Ingólfur Margeirsson, Þjóð á Þingvöllum, bls. 50. 24 Lýðveldishátíðin A, 6:51:57-7:00:12. 25 Sama heimild, 3:39:22-3:44:12. 26 Sama heimild, 1:08:10-1:13:04. 27 Sama heimild, 3:47:11-3:51:07. 28 Sama heimild, 7:09:54—7:13:32. 29 Ingólfur Margeirsson, Þjóð á Þingvöllum, bls. 50-52. 30 Sama heimild, bls. 35-6. 31 Lýðvcldishátíðin A, 4:38:24-4:40:54. 32 Sama heimild, 2:58:08-3:03:28. 33 Einar Laxness, íslandssaga a-h (Reykjavík, 1995), bls. 102-104. 34 Ingólfur Margeirsson, Þjóð á Þingvöllum, bls. 52 [myndatexti]. 35 Lýðveldishátíðin A, 7:05:48-7:06:28. 36 Sama heimild, 7:35:00-7:37:43,7:42:00-7:43:50. 37 Guðmundur Hálfdanarson, „Þingvellir og íslenskt þjóðerni.“ [Fyrirlestur fluttur á hugvísindaþingi Háskóla Islands 19. október 1996. Ljósrit.] 38 Renan, Ernest, „What is a Nation?“ Modern Political Doctrincs. Ritstj.: Alfred Zimmerman (London, 1939), bls. 183-205. Sjá bls. 190. 39 Guðmundur Hálfdanarson, „Þingvellir og íslenskt þjóðerni.“ 40 Vigdís Finnbogadóttir, „I ljúfum sumarþeynum.“ Þjóð á ÞingyöUum (Reykjavík, 1994), bls. 6. 41 Nora, Pierre, „Between Memory and History: Les Lieux dc Mcmoirc. “ Rcprescnt- ationsV11:2 (1989), bls. 7-25. Sjá einkum bls. 9-11. 42 Sjá t.d. Alþingistíðindi 26 (1993-94). Umrcvður (Reykjavík, 1994), D. 8917-8922. 43 Vigdís Finnbogadóttir, „I ljúfum sumarþeynum,“ bls. 6. 44 Nora, Pierre, „Between Memory and History,“ bls. 11-12. 45 Sama heimild, bls. 9. 46 Lýðvcldishátíðin A, 4:08:42-4:08:56. 47 Þjóðhátíð á Þingvöllum 28.7.1974 1,0:33:25-0:33:56. 48 Ha'starcttardómar L:1 (Reykjavík, 1979), bls. 91. 49 Ingólfur Margeirsson, týóð á Þingvöllum, bls. 49. 50 Magnús Jónsson, Alþingishátíðin 1930, bls. 123. 51 Loftur Guðmundsson, Alþingishátíðin, 0:16:36-0:16:52. 52 Lýðvcldishátíðin 1944, bls. 105. 53 Sama heimild, bls. 107. 54 Kjartan Ó. Bjarnason, Stofnun lýðvcldis á Islandi, 0:01:36. 55 Sama heimild, 0:01:51-0:02:05. 56 Sama heimild, 0:09:13. 57 Sama heimild, 0:02:23-0:06:30. 58 Sama heimild, 0:06:31-0:07:28. 59 Sama heimild, 0:07:29-0:09:12. 60 Sama heimild, 0:19:16-0:20:58. 61 Sama heimild, 0:21:04-0:25:00. 62 Óskar Gíslason, Lýðvcldisstofnun, 0:18:15-0:18:37. 63 Kjartan Ó. Bjarnason, Stofnun lýðvcldis á Islandi, 0:44:06-0:45:07. 64 Lýðvcldishátíðin 1944, bls. 199. 65 Lýðvcldishátíðin B, 0:36:25-0:57:50. 66 Sama heimild, 0:07:36-0:09:55,0:22:13-0:29:05,0:31:12-0:36:09. 67 Sama heimild, 0:59:20-1:02:47. 68 Sama heimild, 0:06:00-0:07:35,0:09:56-0:15:00,0:16:00-0:17:40,1:02:50-1:04:56. 69 Lýðvcldishátíðin B, 1:04:57 og áfram. 70 Lýðveldishátíðin A, 1:25:20-1:30:37. 71 Sama heimild, 1:30:52-1:35:17. 72Jón Jónsson, íslcnzkt þjóðcrni. Alþýðufyrirlcstrar (Reykjavík, 1903), bls. 246. 73 Guðmundur Hálfdanarson, „Þingvellir og íslenskt þjóðerni.“ 74 Gestur Guðmundsson og Kristín Ólafsdóttir, '68. Hugarflug úr viðjum vanans (Reykjavík, 1987), bls. 213-14. 75 Indriöi G. Þorsteinsson, Þjóðliátíðin 1974 I, bls. 287-89. 76 Sama hcimild, bls. 265. 77 Sama heimild, bls. 267. 78 Sama heimild, bls. 262. 79 Loftur Guðmundsson, Alþingishátíðin, 0:24:15-0:24:39. 80 Óskar Gíslason, Lýðveldisstofnun, 0:30:00-0:31:50,0:32:29,0:35:41,0:37:40-0:38:08. 81 Lýðvcldishátiðin A, 3:44:13-3:45:55. 82 Kjartan Ó. Bjarnason, Stofnun lýðveldis á íslandi, 0:28:02-0:28:12. 83 Lýðvcldishátíðin A, 0:02:40-0:06:16. 84 Guðmundur Hálfdanarson, „Þingvellir og íslenskt þjóðerni.“ 85 Lýðvcldishátíðin A, 5:17:38-5:18:42. 86Jón Jónsson, íslenzkt þjóðerni, bls. 243-45. Auðkennt hér. 12 SAGNIR
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Sagnir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.