Sagnir - 01.06.2004, Page 16

Formálí að VIÐTÖLUM
Á síöastliönu hausti fór fram málstofa um stööu yfirlitsrita í íslenskri sagnfrœði á Hugvísindaþingi í Háskóla ís-
lands. Aödraganda þessarar málstofu má rekja til greinar Sigurðar Gylfa Magnússonar f hausthefti Sögu 2003
þar sem hann deildi harkalega á form og stöðu yfirlitsrita. Á málþinginu komu fram skiptar skoðanir um ágœti
yfirlitsrita og þeirrar þekkingar sem þau miðla. Ritstjórum Sagna fannst þessi umrœða vera mjög merkileg og
þarft að rœða hlutverk yfirlitsrita betur, sérstaklega í samhengi við sögukennslu. Til þess að gera það fengum
við tvo sagnfrœöinga, þá Gunnar Þór Bjarnason og Láru Magnúsardóttur til þess að tjá sig um yfirlitsrit, sögu-
kennslu o.fl. Lára var meðal annars einn framsögumanna á umrœddri málstofu.
GUNNAR ÞÓR BJARNASON
Fæddur áríð 1957 og lauk stúdentsprófi frá M.R. Hann út-
skrifaðist úr Háskóla íslands með B.A.-gráðu í sagnfræði
og þýsku. Hann er nú sögu- og þýskukennari við Fjöl-
brautaskólann í Breiðholti. I samræmi við nýja kennsluskrá
fyrir grunn- og framhaldsskóla sem gekk í gíldi árið 2000
var Gunnarí ásamt öðrum falið að semja yfírlitsrit sem
nota átti til sögukennslu.
Hvaö fékk þig til aö semja nýtt rit?
Ég hef lengi kennt 20. öldina og mig langaði að
taka saman efni tengt því. Hugmyndin er reyndar
komin frá forlaginu að gefa út tvær bækur tengdar
nýrri námskrá,. Allar kennslu- og yfirlitsbækur eru
náttúrulega kolómögulegar en ég vil ekki meta
þessa bók þar sem maður er blindur í eigin sök.
Þetta er nokkuð hefðbundin uppsetning en það sem
er nýtt er að bæði íslandssagan og mannkynssagan
eru saman í einu riti. Þetta er gróft yfirlit en nýtt að
því leytinu til að íslandssögunni er fléttað saman
við veraldarsöguna og var það bæði krefjandi og
skemmtilegt verk að takast á við.
Hvernig er sögukennslu háttaö í FB?
Samkvæmt nýju námskránni sem gekk í gildi árið
2000 er áfanginn saga 103, sem er mannkyns- og Is-
landssaga frá upphafi til 1800, skylda fyrir alla nem-
endur á bóknámsbraut. Síðan er saga 203, sem er
íslands- og mannkynssaga frá 1800 til vorra daga.
Flestir nemendur taka þessa tvo áfanga. Einnig er
kenndur á mörgum brautum áfangi 303 sem er
menningarsaga. í boði eru einnig valáfangar, svo
sem saga 313 sem er nútímasaga auk annarra val-
námskeiða. Ég mun til dæmis kenna kvikmyndir og
sögu á vorönn 2004. Það eru tiltölulega fáir grunná-
fangar í boði en fyrir þá sem velja sögu sem kjör-
svið sitt eru ýmsir valáfangar í boði hverju sinni.
Þar sem enn er ekki komin reynsla af nýju
námskránni er erfitt að meta hvort aðsókn og áhugi
á sögunámi hafi aukist. Bókin íslands og mann-
kynssaga NB II er til dæmis kennd í fyrsta skiptið í
sögu 203 námsárið 2001.
Eru mismunandi kennsluaöferöir viö skyldunám-
skeiö og valnámskeiö?
Já tvímælalaust. í valnámskeiðunum er maður
ekki eins upptekin við það að komast yfir ákveðið
efni. I sögu 313 lét ég kennsluefnið ráðast af því
Gunnar Þór Bjarnason
hvað var efst á baugi þá. Ég kenndi áfangan vorið 2003 og þá eyddum við heil-
miklum tíma við frak, fórum í sögu araba og íslam. Þá losnaði maður við það
stress sem fylgir kennslu yfirlitsrita. Það hvílir mikil pressa á manni að reyna að
komast yfir allt efnið og sleppa sem minnstu í skyldunámskeiðunum. Kennslan
við valáfanga fer þá minna fram með fyrirlestrum og meira með verkefnum og
myndefni.
14 5AGNIR 2.4 ÁRGANGUR '04 V I Ð T A L
GUNNAR ÞOR BJARN