Sveitarstjórnarmál - 01.10.1975, Blaðsíða 7

Það er því ekki vafa undirorpið, að sú fram-
kvæmd, sem sveitarstjórnir hafa beitt sér fyrir og
sem hefur í einu stóru stökki fært strjálbýlinu í
hendur möguleika til iðkunar lista og margs kon-
ar tómstunda- og menningarstarfs, en þar á ég við
byggingu félagsheimilanna, liefur lyft Grettis-
taki, þar sem sæmilega hefur teki/.t til um stjórn
þeirra og nýtingu.
Starfsemi félagsheimilanna
Mér þykir rétt að árétta það, áður en lengra er
haldið, að sveitarfélögin munu hafa kostað upp-
byggingu félagsheimilanna að 70—90 hundraðs-
hlutum af hlut heimaaðila, og bera því ábyrgð á
rekstri þeirra í þessum mæli. Hvergi er rekstur-
inn látinn standa undir f jármagnskostnaði bygg-
inganna, og víða er viðhald og umbætur kostað
af eignaraðilum, og er þá, eins og áður sagði,
hlutur sveitarfélagsins langstærstur. Sá kostnaður
mun að jafnaði talinn á rekstrarreikningum sem
kostnaður við fasteignir, þótt eðlilegra væri að
telja þann kostnað til framlags til æskulýðs- og
menningarmála, og ruglar það enn þann saman-
burð, sem ég gat um áður.
Margur ætlar, að vafasamt sé, að innan félags-
heimilartna sé rekin sú starfsemi, sem líkleg sé til
þess að auðga mannlífið og gera það frjórra
menningarlega metið. Hafa menn þar mjög á
milli tanna, að almennir dansleikir séu uppi-
staðan í starfi þeirra. Þar sem ég þekki bezt til,
er þessu mjög á annan veg farið.
Ég hefi hér fyrir mér skrá um nýtingu tveggja
félagsheimila og tel rétt að kynna hér helztu nið-
urstöður hennar til fróðleiks, um leið og ég tel
þá skrá sanna fullyrðingu mína um verðmætan
þátt félagsheimilanna í uppbyggingu menningar-
starfsemi í strjálbýlinu.
Notkun þessara tveggja félagsheimila, sem við
getum nefnt A og B, var þannig í stórum drátt-
um árið 1972:
Félagsheimili A
Ár 1972 1973 1974
Almennir fundir . 21 18 18
Nefndir og stjórnir . 31 30 39
Dansleikir, opinberir . 10 11 10
Samkomur félaga (dagskrár) . 4 4 7
Barnasamkomur . 2
Leiksýningar . 5 ' 2 2
Söngskemmtanir og tónleikar 6 2 1
Leik- og söngæfingar . 42 28 12
Tómstundakvöld og kvöldvökur . .. . 7 5 18
íþróttir, æfingar . 27 43 53
Námskeið . 26
Diskotek . 11 5 5
Tónlistarskóli 39
Ýmislegt ótilgreint. . 35 163 120
Leikfimikennsla skóla . . Samtals 227 111 311 113 324 135
Samanlagt með leikfimi 338 424 459
Ivvikmyndasýningar voru ekki.
Félagsheimili B
Ár 1972 1973 1974
Almennir fundir ................... 24 17 8
Nefndir og stjórnir ............... 18 24 37
Dansleikir, opinberir .............. 6 12 6
Samkomur félaga (dagskrár) ......... 7 9 15
Barnasamkomur .................... 2
Leiksýningar ....................... 4 11 2
Söngskemmtanir og tónleikar....... 3 5 4
Leik- og söngæfingar .............. 87 55 78
Tómstundakvöld og kvöldvökur . . 11 20 13
íþróttir, æfingar ................. 33 31 28
Námskeið ......................... 5
Ýmislegt ótilgreint ................ 4 10 16
Samtals 204 194 207
Ivvikmyndasýningar voru ekki.
Af þessum gögnum má nokkuð ráða, hversu
mikilvæg félagsheimilin eru til þess að byggja
upp félagslíf x hinum ýmsu byggðarlögum. I
krafti þess félagsstarfs getur þróazt, ef rétt er á
haldið, sú menning, sem manninum er holl og
nauðsynleg til lífsfyllingar.
SVEITAKSTJÓRNARMÁL