Sveitarstjórnarmál - 01.10.1975, Side 25

Ég leyfi mér að fullyrða, að beztu uppfærslur
áhugaleikara hafa ekki staðið neitt að baki þess,
sem unnið er af atvinnuleikurum, enda liafa
áhugaleikarar gengið beint til starfa hjá Þjóðleik-
húsinu án annars undirbúnings en þess, sem
áhugaleikhúsin veittu þeim, og sannar það, að
atvinnuleiklist hlýtur að spretta úr jarðvegi leik-
listaráhugamanna. Tengsl áhuga- og atvinnu-
leikara hér á landi eru mjög mikil, miðað við
það, sem annars staðar gerist.
Þar sem leikfélög eru virk, eru þau mikill
menningarauki fyrir byggðarlögin. En sýningar
leikfélaganna eru mjög misgóðar, og veldur þar
mestu um, liversu góðum leikurum viðkomandi
sveitarfélag hefur á að skipa og hversu vel er að
þeim búið.
Sum sveitarfélög búa vel í haginn fyrir þau
félagssamtök, er sinna menningarmálum, en víða
er þeim lítið sinnt.
Þar sem ástandið er verst, er þeim bókstaflega
úthýst og leggjast þau þá í dvala líkt og þau dýr,
sem þurfa að þola mikinn kulda.
I sumum sveitarfélögum er ekkert húsnæði til,
sem ætlað er til slíkra nota, en stundum er ástand-
ið litlu betra, þótt glæsilegt félagsheimili liafi
verið reist. Það er því efst á blaði hjá Bandalagi
íslenzkra leikfélaga að bæta aðstöðu leikfélag-
anna varðandi félagsheimilin. Alltof mörg þeirra
eru starfrækt með hagnaðarsjónarmið fyrir aug-
um. Dansleikjahald og kvikmyndasýningar sitja
þá í fyrirrúmi, en amazt er við hvers kyns starf-
semi, sem er af öðrum toga spunnin.
Hlutverk
félagsheimilanna
Félagslieimilin eru byggð af almannafé og til
þess að gegna menningarhlutverki. En til þess
að svo verði, þurfa sveitarstjórnir að fylgjast vel
með rekstri þeirra. í sumum tilfellum mun það
gróðahyggjan ein, sem veldur því, að félagsstarf-
semi fær ekki inni í þessum húsum, og er þá skylda
sveitarstjórna að grípa í taumana. Einnig mun
það vera til, að nýlega byggt og glæsilegt félags-
heimili dragist áfram með slíkan skuldahala, að
því sé nauðugur einn kostur að verzla við þann,
sem bezt býður liverju sinni. Þessum félagsheint-
ilum þarf að koina til hjálpar, svo þau geti sinnt
sínu rétta hlutverki. Takist ykkur sveitarstjórn-
armönnum að leysa húsnæðisvanda leikfélaganna
almennt, myndi á næstu árum verða mikil gróska
í leiklistarlífi áhugafélaganna. Enn er til fólk,
sem er reiðubúið að fórna tíma og erfiði til að
sinna þroskandi tómstundaiðju.
Á Akureyri hefur nú verið stofnað atvinnuleikhús, hið þriðja í land-
inu og fyrsta utan höfuðborgarsvæðisins. Myndin er úr nýju íslenzku
leikriti, sem Leikfélag Akureyrar sýndi snemma á þessu ári, „Gull-
skipinu", eftir Hilmi Jóhannesson. Á Ijósmyndinni eru Þráinn Karls-
son og Aðalsteinn Bergdal. (Ljósmyndastofa Páls, Skipagötu 2,
Akureyri tók myndina).
Hvað liggur að baki
einni leiksýningu?
Það er haft eftir þeint fræga leikstjóra Ingmar
Bergmann, að 73 atriði komi við sögu, áður en
leiksýning sé komin á svið. Okkar leikfélög ætla
sér ekki svo stóra hluti, en ég vil taka dæmi um
lítið leikfélag, ef það gæti gefið nokkra innsýn
í það, sem stendur að baki venjulegri sýningu
hjá því.
Venjulegur æfingatími er 5 til 6 vikur, varlega
áætlað. Til þess að tími aðfengins leikstjóra nýt-
ist sem bezt, er æft á hverju kvöldi 4 klukkustund-
ir í senn, en auk þess á laugardögum og sunnu-
dögum. Þegar að frumsýningu kernur, hefur sér-
hver leikendanna fórnað urn 170 vinnustundum
til þess að af henni gæti orðið. Oftast eru 8—12
SVEITARSTJÓRNARMÁL