Sveitarstjórnarmál - 01.06.1998, Qupperneq 41

UMHVERFISMÁL
Möguleikar á flokkun úrgangs til nýtingar og endur-
vinnslu í dreifbýli - fyrirbyggjandi mengunarvarnir
Eftirfarandi eru nokkrir minnispunktar um úrgangsefni almennt, feril
úrgangsefna og um förgunarmöguleika. Bent er á einfaldar leiðir
til flokkunar, sem nýst gætu í dreifbýli Suðurlands.
Tegund úrgangs Lífrænn úrgangur Vinnsla Nýting
Trjáafklippur/úrgangstimbur safnað til kurlunar í trjábeð, göngustíga eða sem stoðefni viö jarðgerð
Pappír/pappi safnað getur nýst til jarðgerðar
Heymoö - tað af ýmsu tagi beint til landgræðslu eöa
Garðaúrgangur í safnhauginn/jarðgerð
Lifrænt úr mötuneyti/frá heimilum i safnhauginn/jarögerð
Sláturúrgangur i urðun
Pappfr/pappi
Dagblöö í söfnunargám til endurvinnslu
Skrifstofupappir í söfnunargám til endurvinnslu
Pappi (ef i miklu magni) böggun til endurvinnslu
Plast
Baggaplast safnað/baggað til endurvinnslu
Byggingaplast Annaö PET-plast og einsleitt (án baggabanda t.d.) þarf aö vera nokkuð hreint
Stærri plastílát/brúsar safnaö/hreinsað til endurnotkunar
Brotamálmar - ónýtar vélar/bílar safnað/spilliefni fjarlægö til endurvinnslu eöa
þ.e. vökvar/olíur/raf- geymar endurnotkun/varahlutir
Hægt er að skila öllum brotamálmum á söfnunarstaði eða nýta sér
þjónustu sveitarfélagsins á vorin, þ.e. brotamálmar sóttir heim.
Hundruðum milljóna króna er
varið til fiskiræktar í ám og vötnum
hér á landi árlega. Fjöldi fólks hefur
atvinnu af slíkri fiskirækt og t.d.
ferðaþjónustu sem tengist lax- og
silungsveiðum. Furðu hefur vakið
hversu víða slæm umgengni er við
vatn, hvort sem það er af þekkingar-
og umhugsunarleysi eða af ein-
kennilegri bíræfni og óforsjálni að
vatn er mengað af manna völdum.
Tjón sem verður við losun seyru,
búfjáráburðar, skólps í ýmsu fonni
og annarra mengandi efna í skurði,
læki og ár veldur milljónatjóni á líf-
ríki vatnsins, þ.m.t. dráp á silunga-
og laxaseiðum. Þannig getur losun á
mykju úr haughúsi beint í vatnsfar-
vegi snöggdrepið þúsundir fiska.
Því miður eru slíkir atburðir allt of
algengir en áhrif þessa á uppeldis-
stöðvar silungs og laxa eru augljós.
Með tiltölulega einföldum að-
gerðum ætti að vera hægt að
minnka úrgang, sem fer nú til förg-
unar, um 50% - án aukakostnaðar
og ... búa til verðmæti og lífræn jarð-
vegsefni. Hvað þarf til: áhuga -
fræðslu - einfalda tækni - þekkingu?
Með bættu skipulagi, fræðslu og
breyttum áherslum sveitarfélaganna
væri hægt að minnka þann úrgang
sem fer til urðunar verulega
(50-75%).
Skilagjaldsumbúöir
Áldósir/plastdósir - flöskur safnað
Spilliefni
Olíur safnað
Leysiefni, rafgeymar, rafhlöður og önnur hættuleg efni
Til eru sérstök söfnunarilát, t.d. fyrir rafhlöður
Gúmmí
Dekk safnað
Annaö
skilað í endurvinnslu eða
í skilagáma sem fjársöfnun
til samfélagsþátta (íþrótta- og
ungmennafélög, landgræðsla,
skógrækt)
skilað á safnstaði olíufélaga
skilaö (spillefnamóttöku
skilað á gámavöll, eða fundnir
nýtingarmöguleikar t.d. notkun
viö landgræðslu og skógrækt
Finna leiðir til minnkunar og
nýtingar á sorpi
Hvað væri hægt að nýta á hag-
kvæman hátt?
Pappír (orka - endurvinnsla) 90%
Lifrænn úrgangur
(jarðgerð - fóður) 70%
Plast (orka - endurvinnsla) 80%
Málmar (endurvinnsla -
endurnotkun) 80%
Gler (endurnotkun) 20%
Timbur - gúmmí (orka - endur-
vinnsla) 70%
Annað (orka - endurvinnsla) 50%
Leita á samráðs við dýralækni
varðandi förgun sóttnæms úrgangs,
t.d. sóttdauðra dýra.
P.s. Brennsla úrgangs við opinn eld er
óheimil skv. lögum, þetta á við allan úr-
gang. (Osonlagið o. fl.)
1 03