Uppeldi og menntun - 01.01.2014, Blaðsíða 14

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 23(1) 201414
Hver j ir fara í kennaranám og Hvers vegna?
áfram upp á master ef maður stendur sig ekki. Þá getur maður ekki orðið kennari. Þó
maður sé kominn inn þýðir það ekki að þetta sé auðvelt.“ Milli 50 og 64% kennara-
nema í öllum löndunum voru mjög vissir um að þeir myndu ljúka kennaranáminu. Á
Íslandi voru 50% alveg vissir og 93% alveg eða nokkuð vissir. Í öllum löndunum voru
konurnar ákveðnari en karlarnir í því að ljúka náminu.
Framhaldsskólanemarnir og kennaranemarnir í íslensku rannsókninni töldu mikil-
vægt að menntun sú sem þeir öfluðu sér gæfi þeim kost á að sinna fjölbreyttum störf-
um eða veitti þeim tækifæri til frekari menntunar. Líkt og aðrir framhaldsskólanemar
í norrænu rannsókninni töldu þeir íslensku minni möguleika á að kennaramenntunin
nýttist í ólíkum störfum en kennaranemarnir. Þetta kom bæði fram í spurningakönnun-
inni og rýnihópaviðtölunum. Íslensku kennaranemarnir sögðu að menntunin væri
löng en framhaldsskólanemarnir að hún væri stutt. Hugsanlega getur sá viðhorfa-
munur sem fram kom tengst lengingu námsins árið 2008; að kennaranemarnir hafi
haft vitneskju um þá lengingu en ekki framhaldsskólanemarnir. Í rýnihópaviðtölun-
um kom fram að íslensku kennaranemarnir væntu þess að lenging námsins myndi
opna fyrir fleiri starfsmöguleika og staða og laun kennara myndu vænkast. Íslenskir
kennaranemar skáru sig úr með þá skoðun að menntunin gæfi breiða þekkingu og
færni. Fram kom í rýnihópaviðtölunum að það væri almennt viðhorf í samfélaginu að
ekki væri mikið nýtt að læra í kennaranámi og framhaldsskólanemarnir álitu margir
að í grunnskólakennaranáminu væri farið í sama efni og þeir hefðu lært í framhalds-
skólanum. Einn íslenskur framhaldsskólanemi orðaði það þannig: „Næstum eins og
að setjast aftur á sama skólabekk.“ Almennt töldu framhaldsskólanemarnir að ekki
væri um að ræða neina sérstaka sérhæfingu í kennaranáminu heldur að kennaranám-
ið fælist fyrst og fremst í dýpkun í faggreinum. Í rýnihópaviðtalinu töldu kennara-
nemar að megináherslan í náminu þyrfti að vera á samskiptaþáttinn, hann væri það
sem mest reyndi á í kennarastarfinu. Af kennaranemum voru 80% mjög sammála því
að námið fælist í nánu samstarfi við samnemendur og að það væri mjög mikilvægt eða
frekar mikilvægt fyrir þá. Í rýnihópaviðtölunum kom þessi samvinnuþáttur vel fram
og ræddu nemendur um að starf kennara á öllum skólastigum væri samskiptastarf og
margir kennaranemanna töldu sig vera með sterka samskiptagreind.
Hér skildu finnskir kennaranemar sig verulega úr í viðhorfum sínum til sérhæf-
ingar kennaranámsins þar sem þeir töldu að kennslufræðin væri kjarninn í kennara-
menntuninni, þar lægi sérfræðiþekking kennarans fyrst og fremst, og báru hiklaust
nám sitt saman við nám í læknisfræði.
Á mynd 1 má sjá niðurstöður frá öllum löndunum úr spurningunni: Hvernig er
kennaramenntunin metin í þínu landi?