Uppeldi og menntun - 01.01.2014, Blaðsíða 68

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 23(1) 201468
framfarir í HanDskrifT Hjá grUnnskÓLaBörnUm í reyk javík
eru til samanburðar við niðurstöður þessarar rannsóknar sýndar niðurstöður úr rann-
sókn Ragnheiðar Karlsdóttur (1997) þar sem meðalframfarir grunnskólabarna sem
haustið 1990 lærðu lykkjuskrift eftir forskrift Guðmundar I. Guðjónssonar (mynd 1D)
og hina nýinnleiddu grunnskrift eru bornar saman. Dreifigreining á mismun meðal-
skriftargæðaeinkunna fyrir þennan samanburð sýndi tölfræðilega marktækan mun í
6. bekk (F(3,177) =11,2, p < 0,001) (Ragnheiður Karlsdóttir, 1997). Dreifigreining hefur
ekki verið gerð á mun á meðalskriftargæðum milli þessarar rannsóknar og rannsókn-
ar Ragnheiðar Karlsdóttur (1997). Þess vegna verður að gæta varúðar við samanburð
á niðurstöðum úr þessum tveimur rannsóknum. Að þessu gefnu má þó fullyrða að
ekkert bendir til þess að framfarir eftir að nýtt forskriftarletur var tekið í notkun séu
minni en þær voru áður en það var tekið upp.
Þættir sem torvelda framfarir
Framfarir í skriftargetu má sennilega rekja til samspils margra þátta. Þeir þættir sem
voru kannaðir hér tengjast forsendum barnsins til þess að læra handskrift og þáttum
tengdum kennslu bókstafaformanna. Einnig var viðbrögðum barnanna við sérein-
kennum í gerð grunnskriftarletursins haldið til haga.
Tveir þættir sem varða forsendur barnsins voru kannaðir: getan til þess að samhæfa
sjón og hönd og kyn. Hópur C var myndaður til þess að ná utan um þau börn sem
samkvæmt fyrri rannsóknum mætti búast við að ættu í erfiðleikum með að samhæfa
sjón og hönd. Þegar meðalárangur hópa A, B og C1 á forprófi í samhæfingu sjónar og
handar er borinn saman sést að meðaleinkunnin í samhæfingu sjónar og handar er há
í öllum hópunum og að lítill munur er á milli þeirra (tafla 4). Þetta er vísbending um
að sjón- og hreyfigeta torveldi ekki framfarir hvað varðar skriftargæði hjá börnunum
í þessum hópum. Þetta er í samræmi við þá niðurstöðu að enginn teljandi munur sé á
fylgni á milli getu til þess að samhæfa sjón og hönd og skriftareinkunna hjá börnunum
í hópi C og börnunum í öllu úrtakinu (tafla 3). Í hópi C2 eru börn með SSH-einkunn
< 8 stig. Það er ekki hægt að útiloka að ástæðan fyrir því að börnin í þessum hópi læra
færri bókstafi og tengingar rétt í 2. og 3. bekk en börnin í hópi C1 sé röskun á sjón- og
hreyfiþroska, einkanlega þegar gáð er að því að sama hlutfall er á milli fjölda drengja
og stúlkna í báðum hópum (tafla 4) og því er ólíklegt að kynjamunur á milli hópanna
valdi mismuninum. Hins vegar er á það að líta að svipaðar meðalframfarir eru frá 2.
bekk til 5. bekkjar í hópi C2 og í hópum C1 og B. Niðurstaðan er því sú að það er ekki
greinilegt að geta til þess að samhæfa sjón og hönd torveldi framfarir í skrift í 2. og 3.
bekk og framfarirnar frá 2. bekk til 5. bekkjar benda til þess að vel sé hægt að kenna
börnunum í hópi C2 handskrift jafnvel þótt þau kynnu að glíma við röskun á sjón- og
hreyfiþroska.
Það kemur greinilega fram í þessari rannsókn (tafla 2) að stúlkum fer að jafnaði
umtalsvert hraðar fram hvað varðar skriftargæði (0,63 ≤ d ≤ 0,93) og skriftarhraða (0,86
≤ d ≤ 0,95) en drengjum. Þetta er í samræmi við niðurstöður fyrri rannsókna hér á landi
og erlendis (Graham o.fl., 1998; Guðmundur B. Kristmundsson og Ólafur Proppé,
1984) og endurspeglast í kynjahlutfallinu í hópum A, B og C (tafla 4). Niðurstöðurnar
sýna einnig að stúlkur ná að jafnaði umtalsvert betri árangri á prófi í samhæfingu