Helgafell - 01.12.1953, Blaðsíða 26

24
HELGAFELL
leyndardómanna og láta sannfærast.
VIII. bindið af Nordisk Kultur er stað-
festing þess, að íslenzkt sjónarmið hef-
ur sigrað í þessari málaflækju, ís-
lenzkar fornbókmenntir verða ekki
framar taldar neinn gamalnorskur sam-
setningur, heldur skýrðar á þeim
grundvelli, sem Nordal hefur lagt.
Til þess var ætlazt af ritstjórn
Helgafells, að ég skrifaði ritdóm um
Sagalitteraturen eftir Nordal og Norg-
es og Islands digtning eftir Jón Helga-
son, en mig hefur borið af troðinni
braut. Eg hélt því fram við ritstjórn-
ina, að um Sagalitteraturen nægði að
geta þess eins, að bókin fjallaði um
íslenzkar bókmenntir þjóðveldisins og
væri samin af Sigurðu Nordal. Hvað
þarf meira að segja ? Efni bókarinnar
ætla ég ekki að rekja, því að aðrir en
ég verða að skrifa ágrip af íslenzkum
bókmenntum á íslenzka tungu. Ein-
hvern mun e. t. v. fýsa af óræðum or-
sökum að skúta höfundinn fyrir að
láta ekki þessa bók á þrykk út ganga
á íslenzku, áður en hún birtist á
dönsku, en ég hef enga löngun til að
ávíta hann fyrir þetta athæfi sitt eða
geðjast nöldurseggjum. Mér finnst
sjálfum hálft í hvoru skemmtilegt, að
bókmenntir okkar standi að magni og
gæðum í sem röngustu hlutfalli við
bókmenntasögurnar. Það sem Saga-
littaraturen fjallar um, hefur að mestu
leyti komið fram í ritum Nordals og
greinum á íslenzku og formálum Forn-
ritaútgáfunnar. Hér er því ekki um að
ræða nýjan fróðleik fyrir þá, sem
fylgzt hafa sæmilega með því, sem rit-
að hefur verið um íslenzka bókmennta-
sögu hér á landi, heldur eru aðalatriði
þess gerð aðgengileg öðrum Norður-
landaþjóðum.
Norges og Islands digtning
Ritgerð Jóns Helgasonar Norges og
Islands ditning fjallar um miðaldabók-
menntir í bundnu máli á tslandi og í
Noregi og er eftir þann, sem nú er
allra manna lærðastur um þessa hluti
og þar að auki þjóðskáld. Þegar slík-
ur maður talar um fræði sín, hlýtur
lýðurinn að hlusta og nema. Við get-
um reynt að meta hann með saman-
burði við fortíðina, hvað og hvernig
skrifað hefur verið um norska og ís-
lenzka skáldskapinn forna. Slíkur
samanburður leiðir þegar í ljós, að
höfuðeinkenni ritgerðar Jóns Helga-
sonar eru þau, að hann dregur skýrt
fram, hvað vitað er örugglega urn
þessa bókmenntagrein og hvað eru
vafasamar getgátur. Jón hefur einkum
fengizt við útgáfur fornra rita og þar
með að rýna forn handrit. Hann er
talinn allra manna glöggskyggnastur
handritalesari, og hefur með alls kon-