Morgunblaðið - 05.10.2013, Blaðsíða 37

37
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. OKTÓBER 2013
Þyrla eða bíll? Þyrlu var lagt í bílastæði hjá Bláa lóninu í gær og eflaust hafa farþegarnir brugðið sér ofan í lónið. Kannski að almúginn hafi flogið til Ameríku með þotunni sem sést á lofti.
Kristinn
Fjárlagafrumvarp fyrir 2014 er
komið fram. Stefið er aðhald í út-
gjöldum og markmiðið hallalaus
fjárlög. Því stingur mjög í stúf að
auka á framlög til RÚV sem nem-
ur 319 milljónum á árinu 2014.
Þetta gengur gegn markmiðum
frumvarpsins og þegar betur er
skyggnst í forsendur fyrir hækk-
uninni þá halda þær alls ekki.
Meginhluta hækkunarinnar er
ætlað að mæta mögulegu tekju-
tapi sem RÚV kann að verða fyrir
á auglýsingamarkaði í framhaldi af setningu
nýrra fjölmiðlalaga í vor. Til að rifja upp, þá
gera ný fjölmiðlalög ráð fyrir því að hámarks-
lengd mínútna á klukkustund fyrir auglýsingar
er lækkuð úr 10 mínútum í 8 og þar með yrði
tekjuöflun RÚV minni á auglýsingamarkaði,
eða svo fullyrða RÚV-menn sjálfir.
Auglýsingagirðingin virkar ekki
Fleiri en einn og fleiri en tveir könnuðu nýt-
ingu á auglýsingagluggum RÚV aftur í tímann
enda gögnin aðgengileg. Í ljós kom að þessi
skerðing, þ.e. að færri auglýsingamínútur verða
í boði, hefur óveruleg áhrif á tekjur RÚV. Sagt
með öðrum orðum, að yfir heilt ár reynir sára-
sjaldan á þessi nýju 8 mínútna mörk. Krafan
um bætur fyrir tjón sem líklega verður ekki er
brella og stjórnmálamenn hafa því miður látið
plata sig. Undirritaður fullyrðir að kraftmiklir
sölumenn á auglýsingadeild RÚV munu eiga
létt með að finna leiðir fram hjá girðingunni
þegar þeir rekast á hana, með því að vísa mönn-
um í önnur auglýsingahólf sem eru ekki full eða
með því að hækka verð.
Gott og vel, menn geta haldið fram hvor sinni
hliðinni, reynslan ein sker úr um hver hefur rétt
fyrir sér. Hið ótrúlega í málinu og líklega án
fordæma er þó að ríkið velur að bæta RÚV
mögulegt tjón fyrirfram með því að setja inn
bætur í fjárlög 2014. Það er að meginstofni til
skýringin á hækkun á framlagi til
RÚV.
Lögin um þrengri tíma til aug-
lýsinga á RÚV taka gildi 1. janúar
2014 og um leið byrja bætur
vegna mögulegs tjóns að detta í
hús frá skattgreiðendum.
Flækjustigið eykst enn þegar við
horfum til þess að ársreikningur
RÚV er ekki á milli áramóta held-
ur frá 1. september til 31. ágúst ár
hvert. Af þessu leiðir að engin
marktæk reynsla verður komin á
„tjónið“ í þar næsta ársreikningi
og þar með ekki forsendur til
annars en að halda áfram að „bæta tjónið“ fyr-
irfram í fjárlögum 2015.
Mín spá er sú að tjónið verði ekkert og RÚV
hafi „platað“ menn í auknar fjárveitingar, ekki í
eitt ár heldur að lágmarki tvö.
Tjón ekki bætt fyrirfram
Arfavitlaust er líklega skásta lýsingin á því
sem hér fer fram varðandi RÚV. Ég hvet því
stjórnmálamenn til að láta ekki plata sig og
vinda ofan af þessum aukafjárveitingum hið
snarasta. Hin augljósa leið, ef þetta er hug-
myndin, er sú að gefa fyrirheit til RÚV um að
mæta tjóni vegna lægri auglýsingatekna sé það
sannað og þá gert upp eftirá. Það breytir svo
ekki minni skoðun almennt að það hefði verið
hægt að ná í 1-1/2 milljarði af RÚV í sparnað
með því að sníða félaginu stakk við hæfi og
styrkja um leið markmiðið um hallalaus fjárlög.
Eftir Friðrik
Friðriksson
» Arfavitlaust er líklega
skásta lýsingin á því sem
hér fer fram varðandi RÚV.
Ég hvet stjórnmálamenn til að
láta ekki plata sig.
Friðrik
Friðriksson
Höfundur er hagfræðingur og
framkvæmdastjóri Skjásins ehf.
Ekki láta plata ykkur
Afmarkaður hópur erlendra
kröfuhafa vill samning. Sam-
kvæmt fréttastofu Ríkisútvarps-
ins eru þeir tilbúnir að borga og
hafa sett fram sitt fyrsta boð,
svonefnt gylliboð: 100 milljarðar
króna í sjóð til mennta- og heil-
brigðismála!
Vandi hópsins
Hér er ekki allt sem sýnist.
Hópurinn á kröfur á banka sem
féllu haustið 2008. Kröfurnar
hljóða upp á greiðslu í krónum. Hópurinn hef-
ur hins vegar engan áhuga á krónum eða fjár-
festingu á Íslandi. Hann vill beinharðan gjald-
eyri og það sem fyrst.
Af þessum sökum vill hópurinn gera nauða-
samning sem breytir kröfum hans úr krónum í
gjaldeyri. Til þess þarf undanþágu frá gjald-
eyrishöftum sem fæst ekki og réttilega svo;
eitt hlýtur að gilda um alla.
Gylliboðin
Þá koma gylliboðin til sögunnar: 100 millj-
arðar hér og 100 milljarðar þar!
Þessi gylliboð eru, eins og önnur slík, ekkert
annað. Hópurinn ætlar nefnilega ekki sjálfur
að greiða. Slitastjórnir föllnu bankanna eiga að
greiða.
Þetta getur hins vegar ekki gerst. Slita-
stjórnir starfa samkvæmt lögum og hafa engar
heimildir til að gefa af fjármunum bankanna. Í
þeim efnum skiptir samþykki hópsins, sem tel-
ur reyndar ekki alla kröfuhafa, engu máli.
Örvænting og tálsýn
Tilraunir til nauðasamnings eru því mark-
leysa. Réttast væri að hætta þeim strax. Þá
hæfust gjaldþrotaskipti sem myndi væntan-
lega ljúka með því að hópurinn og aðrir kröfu-
hafar fengju laust fé, reyndar í
krónum.
Tilraunir hópsins til samnings
um annað með gylliboðum sýna
örvæntinguna. Hópurinn virðist
allt vilja vinna til þess að fá ekki
lausar krónur í hendur. Hópur-
inn vill þannig frekar halda í tál-
sýn um nauðasamninga en horf-
ast í augu við raunveruleikann.
Ríkið geri ekkert
Ríkið gerir rétt með því að
neita viðræðum við hópinn. Þær
gætu aldrei leitt til neins, nema
þá helst að ríkið flæktist óviljandi inn í vef tál-
sýnar og gylliboða.
Þeir sem vilja flýta ferlinu ættu ekki að
beina spjótum sínum að ríkinu. Þeim væri
nær að beina þeim að slitastjórnum sem leyfa
hópi kröfuhafa að eltast við tálsýn í stað þess
að óska eftir gjaldþrotaskiptum.
Hagstæð niðurstaða
Loksins þegar skiptum verður lokið og
hópurinn fær lausar krónur í hendur getur
Seðlabankinn boðið honum þátttöku í gjald-
eyrisútboðum. Miðað við örvæntinguna í
hópnum samkvæmt fréttum Ríkisútvarpsins
ætti niðurstaðan að verða landsmönnum hag-
stæð.
Tálsýn um
nauðasamning
Eftir Reimar Pétursson
» Tilraunir afmarkaðs hóps
kröfuhafa til samninga
byggjast á vef tálsýna og gylli-
boða. Ríkið á ekki að flækja sig
í þann vef og neita þátttöku.
Reimar Pétursson
Höfundur er hæstaréttarlögmaður.