Stígandi - 01.10.1943, Side 65

STÍGANDI
LEYNDARDÓMAR TILVERUNNAR
127
upphafi. En minning einfaldleikans
og einingarinnar þurrkaðist út úr
vitund og minni mannsins. Þá var
hann kominn á skeið sjálfsdáunar
og eigingirni; var orðinn fórnarlamb
hinnar þriðju eða þríeinu stærðar.
Eg tala hér um þann þátt mannlegr-
ar tilveru, sem sagan nær til. Því
verður ekki neitað, að á ýmsum
tímum hafa ýmsar þjóðir náð mikl-
um þroska, og margt fagurt verk
hefir maðurinn unnið, en þó hefir
farið svo óhamingjusamlega, að því
meir sem hann einbeitti hugarorku
sinni til fullkomnunar þeirra hluta,
er efnisstærðinni tilheyra, því að-
skildari varð hann frá hinum hærri
stærðum, sem hér verður reynt að
kanna. A endanum fór svo, að hann
dáði ekkert annað en hinar efnis-
legu gáfur og það, sem þær gátu
veitt honum. Hann sóttist mest eftir
því, sem auðveldlegast varð frá
honum tekið. Hann varð gráðugur í
völd og girntist að drottna yfir öðr-
um og taka til eigin nota og eignar,
hvað öðrum bar. Allt leiddi þetta til
þess, að hann gerði fleiri kröfur til
allra hluta. Einangrunarhneigðin
margfaldaðist í samræmi við kröf-
urnar um ótölulegan grúa af hlutum
og heitum, er nauðsynlegir þóttu, og
um þetta var barizt í þeirri von að
sigra og geta setið sjálfur að sem
allra mestu. Þessar lífsvenjur sköp-
uðu græðgi, ótta og að lokum harð-
stjórn, þá hópuðust mennirnir sam-
an og hylltu einn sem foringja eða
leiðtoga. Leiðtogarnir reyndust
misjafnir, einir betur, aðrir verr.
Þetta ágrip verður að nægja um
þetta efni, nú höldum vér áfram inn
á önnur svið og svæði, en höfum þó
hugföst þau tengsl, sem eru milli
efnislegs lífs og þeirra stærða, er of-
ar standa. (Framh.).