Læknablaðið - 15.07.2001, Blaðsíða 48

UMRÆÐA & FRÉTTIR / SKÝRSLA RÍKISENDURSKOÐUNAR
Móta þarf sess ferliverka í
heilbrigðisþjónustunni
SlGURÐUR Þórðarson ríkisendurskoðandi svaraði
nokkum spurningum Læknablaðsins skömmu eftir
útkomu skýrslunnar: Ferliverk á sjiíkrahúsum 1999-
2000. í inngangskafla hennar er þess getið að unnið
hafi verið að tveimur skýrslum í framhaldi að beiðni
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytisins um út-
tekt varðandi launagreiðslur til lækna. Önnur
skýrslan er sú sem hér er til umræðu, en hin mun
verða stjómsýsluúttekt á heildarfyrirkomulagi launa-
greiðslna til lækna. Sigurður var því fyrst inntur eftir
því hvað síðari skýrslunni liði og sagði að skýrslan
væri langt komin í vinnslu og yrði væntanlega lokið
seinni hluta júlímánaðar.
Er sú skýrsla umfangsmeiri en sú sem þegar er
komin út?
„Hún tekur til 1070 lækna sem þiggja greiðslur
frá ríkinu og tekur til ársins 2000. Skýrslan er
sambærileg við skýrslu sem gerð var árið 1993 og
fjallaði um launagreiðslur á árinu 1992. Við höfum
safnað upplýsingum alls staðar í kerfinu og verður
framsetningin svipuð og í eldri skýrslunni. I nýju
skýrslunni verður að auki að finna samanburð á
launagreiðslum milli áranna 2000 og 1992, þannig
að unnt verður að draga upp mynd af þróuninni á
tímabilinu."
í Ijósi þessa samanburðar, er skýrslan þá byggð á
meiri tölfrœði og stöðluðum upplýsingum en skýrslan
um ferliverkin?
„Já, í henni er mun meiri tölfræði og
upplýsingarnar eru staðlaðar.“
Hvað ræður aðferðinni sem notuð er við gerð
skýrslu hverju sinni, til að mynda hvort viðtöl eru
notuð, eins og í skýrslunni um ferliverk?
„Efnið hverju sinni ræður mestu um þá aðferð
sem notuð er hverju sinni. Við erurn ekki með
neinar fyrirfram mótaðar hugmyndir um hvernig
skýrsla frá Ríkisendurskoðun eigi að vera, heldur
verður eðli þeirra upplýsinga sem við leitum eftir
að ráða aðferðinni."
Var það þá mat ykkar að þið nœðuð mestum
árangri með þeirri aðferð sem þið völduð í þessu
tilviki?
„Já, fyrst og fremst. Tilgangurinn var að leggja
mat á fyrirkomulag ferliverla á sjúkrahúsum.
Aðferðin var valin út frá því.“
Hvernig standið þið að því að varðveita trúnað
viðmœlenda ykkar?
„Það hefur alltaf verið grundarvallaratriði hjá
okkur, í öllum þeim upplýsingum sem við sendum
frá okkur, að birta ekki persónulegar upplýsingar.
Þannig að ef til að mynda við fáum fyrirspurn um
laun tiltekins einstaklings, þá neitum við ósköp
einfaldlega að gefa þau upp.“
Nú er að finna í skýrslunni um ferliverkin tiltölu-
lega opið orðalag sem býður upp á túlkun, til dœmis
er talað um „stjórnenditr almennt" og „suma
hjúkrunarfrœðinga Notið þið einhverja þumal-
fmgursreglu til að skilgreina hvað er á bak við slíkt
orðalag? Hve margir eru á bak við orðin
„almennt“eða „sumir“?
„Það verður að leggja mat á slíkt hverju sinni og
út af fyrir sig getur það verið persónubundið
hvernig menn túlka þessi orð.“
En þegar notað er orðalag eins og „bent er á“, á
það við eina eða fleiri manneskjur?
„Síkt orðalag er einkum notað þegar upp koma
mál sem menn hafa mismunandi skoðanir á.
Meginatriðið hjá okkur er að við getum staðið við
það sem stendur í skýrslunum. Hins vegar má
segja að þó svo ekki séu fleiri en einn einstaklingur
á bak við það orðalag sem þú tekur sem dæmi, þá
á ekki að segja frá því í skýrslunni.“
Ilokakafla skýrslunnar eru notuð gildishlaðin orð,
eins og œðibunugangur. Er algengt að slíkt orðalag
komi fram í ykkar úttektum eða er þetta dœmi
óvenjulegt?
„Ég held ég geti sagt að þetta er frekar sérstætt.
Þar með er ég ekki að segja að þetta orðalag eigi
ekki rétt á sér. Skýrslugerð er alltaf í þróun hjá
okkur og þarna fórunt við þessa leið, ekki síst
vegna þess að um umdeilt kerfi er að ræða og
mismunandi sjónarmið. Við töldum þýðingar-
mikið að það kæmi fram sem bent var á í
viðtölunum og ég tek fram að þarna var ekki urn
að ræða sjónarmið eins aðila. Hins vegar er í
skýrslunni einkum leitast við að reifa það sem telja
mátti ríkjandi viðhorf þess hóps sem við vitnum til
hverju sinni, stjórnenda, hvort sem þeir voru
rekstrarlegir stjórnendur, læknar eða hjúkrunar-
fræðingar. Tilgangurinn með framsetningu af
þessu tagi er fyrst og fremst að vekja athygli á
efninu, svo rnenn fáist til að ræða það.“
Hvað var haft til hliðsjónar við val á stofnunum
sem spurðar voru í upphafi og í ítarlegri umfjöllun?
„Við völdum þær stofnanir þar sem vitað var að
þessi starfsemi færi fram í einhverjum mæli. Þegar
valdar voru út stofnanir til að gera ítarlegri
athugun var það meðal annars gert út frá
644 Læknablaðið 2001/87