Læknablaðið - 15.04.2002, Blaðsíða 68

UMRÆÐA & FRÉTTIR / A F SJÓNARHÓLI STJÓRNAR LÍ
A að auglýsa allar stöður lækna?
Jón Snædal
Höfundur er varaformaður
Læknafélags íslands.
Sjónarmið þau er fram koma í
pistlunum Af sjónarhóli
stjórnar eru höfundar hverju
sinni og ber ekki að taka sem
samþykktir stjórnar LÍ.
Fram að þessu hefur það ekki þótt sýna mikla stétt-
vísi að varpa þessari spurningu fram enda lengi verið
baráttumál lækna að allar stöður séu auglýstar og af
hverju að breyta því?
í 17. grein laga Læknafélags íslands segir m.a.:
„Enginn félagsmaður má sækja um eða taka við
stöðu eða embætti nema þau hafi verið auglýst til
umsóknar með minnst fjögurrra vikna fyrirvara. Með
stöðu er hér átt við, að stöðugildi sé a.m.k. 25%,
ráðningartími a.m.k. 3 mánuðir og að staðan falli
utan kanditatsárs ungra lækna. f>að telst einnig staða
sé stöðuhlutfall aukið þannig, að það nái 25% stöðu-
gildi.“
Hér er enginn greinarmunur gerður á því hver er
vinnuveitandi eða hvers eðlis starfið er. Það hefur þó
verið skilningur þeirra sem að þessari lagagrein stóðu
á sínum tíma að átt væri við lækningastöður hjá
sjúkrahúsum og heilsugæslustöðvum enda fáum öðr-
um stöðum til að dreifa. Þessar ráðningar voru að
jafnaði til frambúðar og því þótti skipta máli að allir
til þess bærir læknar fengju jöfn tækifæri. Lagagreinin
var svar Læknafélagsins við þeirri tilhneigingu vinnu-
veitenda að ráða lækna í afleysingastöður um
skamman tíma en framlengja ráðninguna hvað eftir
annað og dæmi voru um lækna sem voru þannig
ráðnir árum saman. Það voru ekki síst íslenskir lækn-
ar erlendis sem höfðu af þessu áhyggjur enda voru
tækifæri hvers og eins til að fá starf heima ekki mörg,
einkum í fámennum sérgreinum. Það er einkum frá
þeim komið að fyrirvarinn verði að minnsta kosti
fjórar vikur svo þeim gæfist tími til að safna gögnum
og senda inn með umsókn. Starfsvettvangur lækna er
hins vegar breytilegri í dag og nú er svo komið að
fjölmargir læknar eru ráðnir til ýmissa starfa án aug-
lýsingar og virðast fáir kippa sér upp við það. Rétt er
vekja athygli á því að lög félagsins leggja þá kvöð á
lækna að taka ekki við stöðum nema þær hafi verið
auglýstar en þó er virðing manna fyrir þessari grein
ekki meiri en svo að margir þeirra hafa frumkvæði að
því að leita eftir ráðningu hjá fyrirtækjum án þess að
nokkuð hafi verið auglýst og eru í sumum tilvikum
ráðnir í kjölfarið. Þetta eru einkum rannsóknarstöð-
ur til afmarkaðra verkefna hjá einkafyrirtækjum en
þeim hefur fjölgað mikið á undanförnum árum. Þó
má finna ótímabundnar ráðningar á þeim vettvangi
sem eru að því er virðist ígildi ráðningar á opinberum
vettvangi. Annað svið sem hefur stundum valdið
deilum er þegar læknar stofna fyrirtæki til lækninga
og starfa þar sjálfir án þess að til auglýsinga hafi kom-
ið. Sem dæmi má nefna heilsugæslustöðvar á eftir-
sóknarverðum svæðum og hefur það aftur leitt til
þess að hið opinbera hefur ekki stofnað stöð á því
svæði. í þessum tilvikum hafa rekist á tvö sjónarmið
Læknafélagsins, annars vegar að allar stöður skuli
auglýstar, samanber ofannefnda lagagrein, og hins
vegar að gera öllum rekstarformum jafn hátt undir
höfði. Það þýðir í reynd að Læknafélagið hefur stutt
sérstaklega einkaframtakið því það hefur átt undir
högg að sækja innan heilbrigðiskerfisins. Það hefur
ekki þótt viðeigandi að hvetja lækna til að hefja eigin
rekstur og jafnframt leggja á þá kvöð að stöðurnar
sem þeir hafa búið til sjálfum sér til handa verði aug-
lýstar!
Tímabært er að endurskoða lagagreinina enda
ófært að í lögum Læknafélagsins séu ákvæði sem eng-
inn virðir. Ekki er óeðlilegt að gera misjafnar kröfur
til ráðninga eftir eðli starfans. Kennslustöður við Há-
skólann og lækningastöður á sjúkrahúsum og heilsu-
gæslustöðvum eiga að lúta áfram sama ákvæði um
auglýsingar enda um það sátt meðal lækna og opin-
berra aðila núorðið. Öðru máli gegnir um hinn al-
menna vinnumarkað. Ef horft er til þess sem gildir á
því sviði fyrir háskólamenn virðist sem hverjum
vinnuveitanda sé látið það eftir að ákveða hvernig
hann hagar ráðningum. Stöður geta verið auglýstar,
ráðningarskrifstofu falið að velja einn eða fleiri sem
komið geti til greina eða hreinlega að ákveðnum ein-
staklingum er boðið starf milliliðalaust.
Eðlilegt er að læknar ræði þetta innan félagsins og
ef vilji stendur til þess er hægt að breyta ákvæðinu um
auglýsingar á næsta aðalfundi í haust.
336 Læknablaðið 2002/88