Læknablaðið - 15.04.2002, Blaðsíða 89

FRÁ HEILBRIGÐIS- OG TRYGGINGAMÁLARÁÐUNEYTI
Lyfjamál 103
Lyfjaupplýsingar og gagnreynd
læknísfræðí (evídence based medicine)
Undanfarið hefur mikið verið rætt og ritað um
gagnsemi gagnreyndrar læknisfræði í klínískri vinnu.
Margar góðar uppsprettur slíkra upplýsinga eru að-
gengilegar en hugsanlega vannýttar. Þetta á ekki síst
við þegar kemur að mati á kostum og göllum ákveð-
innar lyfjameðferðar. í vísindagreinum eru upplýs-
ingar oftar en ekki settar fram þannig að nokkuð þarf
að leika sér með tölur áður en hægt er að fá fram
beina minnkun áhættu með meðferð. Það að lesa úr
rannsóknarniðurstöðum er nokkuð sem allir læknar
munu vonandi halda áfram að gera en á hinn bóginn
virðist sá geiri vísindaupplýsinga sem tekur fyrir kerf-
isbundið mat á mörgum rannsóknum um ákveðið
efni vera óaðgengilegri. Undirstaða vinnu af þessu
tagi eru í mörgum tilvikum kerfisbundin yfirlit unnin
af Cochrane samtökunum víða um heim: hiru.mc-
master.ca/cochrane/default.html
Hér að neðan er bent á nokkur lyfjablöð sem öll
eiga það sameiginlegt að nota gagnreynda læknis-
fræði í anda Cochrane samtakanna þegar hennar nýt-
ur við og vera aðgengileg án endurgjalds á netinu (að
undanskildu Prescrire International).
Lyfjablöö
Frá Bretlandi
• MeReC bulletins og MeReC extra geyma vandað-
ar upplýsingar um ákveðna sjúkdóma eða lyfja-
flokka. Bæði þessi hefti má nálgast í gegnum
heimasíðu MeReC: www.npc.co.uk/merec.htm
• Aðrar útgáfur frá „National Prescribing Centre“
má finna á: www.npc.co.uk/npc_pubs.htm
• British National Formulary: bnf.org/
• British Medical Joumal: bmj.com/ hefur undan-
farin ár tileinkað gagnreyndri læknisfræði æ stærri
hlut í blaðinu. Þar sem helst ber að leita er undir
„clinical review". Á heimasíðunni er einnig að finna
lista yfir „evidence based products" á þeirra vegum:
www.bmjpg. com/template. cfm ?name=bmjprod_ebp
Frá Kanada
Therapeutic Letter kemur út annan hvern mánuð og
er gefið út af „Therapeutics Initiative. Evidence based
drug therapy" á vegum háskólans í British Columbia
í Vancouver, Kanada: www.ti.ubc.ca/eða: www.ti.ubc.
ca/pages/letter. htm l
Frá Danmörku
Á vegum „Institut for Rationel Farmakoterapi“ er
gefið út mánaðarblaðið „Rationel Farmakoterapi“
sem tekur fyrir á hnitmiðaðan og vandaðan hátt
ákveðinn lyfjaflokk, lyf eða ástand. Sjá heimasíðu
blaðsins: www.irf.dk/oversigt-bladet.htm eða stofnun-
arinnar: www.irf.dk/
Frá Frakklandi
Þar er Prescrire International sem er stytt útgáfa á
ensku af frönsku útgáfunni „Prescrire La revue“ en
heimasíða þeirra er www.esculape.com/prescrire/
Við almenna heimildaleit að efni sem byggist á gagn-
reyndri læknisfræði er bent á að í OVID eru nú þegar
þó nokkrir möguleikar til þess að leita aðeins í slíku
efni (evidence based medicine). Inn á OVID er auð-
velt að fara af heimasíðu www.hvar.is. Það er einnig
fyrst og fremst í gegnum OVID-aðgang sem flest
okkar geta nálgast margt það efni sem í boði er í fullri
lengd. Þetta á meðal annars við um kerfisbundin yfir-
lit frá Cochrane samtökunum og Clinical Evidence.
Einn besti staðurinn til að finna efni í þessum dúr
er þó www.tripdatabase.com sem er mjög hentugur
byijunarreitur.
Alþjóðleg samtök um mat á heilbrigðistækni
(„International Network of Agencies for Health
Technology Assessment") hafa heimasíðuna:
www.inahta.org/ P&ss\ staður er tekinn með þótt hér
megi finna mikinn fróðleik um fleira en lyf því upp-
lýsingar þessar eru í mörgum tilvikum birtar í skýrsl-
um sem flestum læknum eru lítt kunnar.
Á heimasíðu þeirra má leita að einstaka skýrslum
en einnig er góður leitarmöguleiki í gagnagrunni
þessum hjá „NHS Centre for Reviews and Dissemi-
nation" á: www.york.ac.uk/inst/crd/
„Netting the evidence" er eitt af mörgum tengla-
söfnum um þessi mál og nægilegt til að drekkja flest-
um í fræðsluefni: www.nettingtheevidence.org.uk/
OG LANDLÆKNI ■
Sigurður Helgason
THECOCHRANE
COLLABORATION"
Höfundur starfar að gerð
klínískra leiðbeininga hjá
Landlæknisembættinu.
Læknablaðið 2002/88 357