Læknablaðið - 15.06.2008, Blaðsíða 45

U M R Æ Ð U R
R A F R Æ N
O G FRÉTTIR
SJÚKRASKRÁ
Rafræn sjúkraskrá
Læknafélag Reykjavíkur hélt félagsfund þann
20. maí þar sem málefni rafrænnar sjúkraskrár
voru til umfjöllunar. Framsögu fluttu Sigurður
Guðmundsson landlæknir, Torfi Magnússon lækn-
ir, Runólfur Pálsson læknir, María Heimisdóttir
læknir og Kristján G. Guðmundsson læknir.
Inntaki umræðunnar verður kannski best lýst
með því að segja að annars vegar var rætt um
tæknilega hlið sjúkraskrárinnar, hvernig koma
ætti upplýsingum á samræmt rafrænt form og hins
vegar að tryggja öruggt lagaumhverfi um upplýs-
ingarnar svo þær verði ekki misnotaðar eða liggi
á glámbekk. Þá snerist umræðan að nokkru leyti
um rafræna skráningu gagna á Landspítalanum
sérstaklega og var mörgum ansi heitt í hamsi um
það mál sérstaklega er snýr að tölvukerfinu Sögu,
en einnig var rætt um mikilvægi íslensks heil-
brigðisnets þar sem öll kerfi allra heilbrigðis- og
sjúkrastofnana tengjast saman.
Sigurður Guðmundsson landlæknir benti á
að nýverið voru samþykkt lög á Alþingi um
Sjúkratryggingastofnun. „Virkni þessarar nýju
stofnunar byggist á tvennu. Annars vegar að
kostnaðargreina alla þætti heilbrigðisþjónust-
unnar og hins vegar að til staðar sé samræmd
rafræn skráning allrar íslenskrar heilbrigðisþjón-
ustu. Ef þetta tvennt tekst ekki verður virkni
Sjúkratryggingastofnunar ekki eins og til er ætl-
ast."
Sigurður rakti síðan hvaða skrár og skýrslur
þyrftu að vera til staðar rafrænt svo hægt sé
að sinna þeirri þjónustu, lækningum og rann-
sóknum sem samfélagið kallar á. „Hlutverk
Landlæknisembættisins í þessu stóra samhengi
er þríþætt. Það á að vera ráðgefandi fyrir heil-
brigðisstarfsfólk, stjórnvöld og almenning. Það
á að sinna eftirliti og gæðaþróun í þjónustunni
og það á að skrá upplýsingar úr þjónustunni.
Skráningin er alger forsenda fyrir því að ráðgjöf,
eftirliti og gæðaþróunarferli sé hægt að sinna
af einhverju viti. Þetta byggir því allt á öflugri,
samræmdri rafrænni landskráningu. Ný lög um
Landlæknisembættið hnykkja enn frekar á þessu
hlutverki embættisins," sagði Sigurður.
Torfi Magnússon fjallaði um hina lagalegu
umgjörð rafrænnar sjúkraskrár, sjónarmið um
persónuvemd og hvernig þær hafa breyst á und-
anförnum ámm. „Persónuvemd snýst fyrst og
fremst um mannhelgi og virðingu, að allir eigi rétt
til friðhelgi einkalífs síns."
Torfi fór yfir hvernig lög og reglur um persónu-
vemd tækju sumpart mið af hliðstæðum lögum
annars staðar í Evrópu en umræðan í dag snýst að
í brennidepli
töluverðu leyti um frjálst flæði upplýsinga á milli
landa í Evrópu. „Þama togast tvennt á. Annars
vegar að gæta að og virða friðhelgi einkalífs og
hins vegar að tryggja að heilbrigðisstarfsfólk hafi
opinn aðgang að upplýsingunum þegar á þarf að
halda. Um þetta snýst umræðan."
Kristján G. Guðmundsson læknir á heilsu-
gæslustöðinni í Glæsibæ sagði frá því hvernig
rafrænni skráningu væri háttað á þeirri nýju stöð
og sagði frá framtíðarsýn í því efni. „Stöðin opnaði
fyrir tveimur árum og var ætlað að vera leiðandi í
rafrænum samskiptum við skjólstæðinga sína og
pappírslaus frá upphafi."
Kristján sagði að hagræðið að því að hafa öll
gögn á rafrænu formi væri ómetanlegt, bæði í
vinnusparnaði og vinnuöryggi. Framtíðarsýn
þeirra væri sú að skjólstæðingar gætu pantað tíma
og greitt fyrirfram á netinu, áminningar með raf-
pósti og smáskilaboðum yrðu sjálfvirkar. Kristján
nefndi fjölmargt í samskiptum skjólstæðinga við
heilsugæslu sem sjá mætti fyrir sér að færðist á
rafrænt form og nefndi jafnvel „fjarlækningar" þar
sem öll samskipti læknis og sjúklings færu fram í
gegnum tölvu.
Runólfur Pálsson sagði að hér á landi væru þeir
fjármunir sem stjórnvöld hefðu lagt til rafrænnar
sjúkraskrár smámunir í samanburði við margar
aðrar þjóðir.
Runólfur sagði að það væri óumdeilt að þróun
rafrænnar sjúkraskrár hefði gengið hægt hér á
landi og í mörgu tilliti værum við orðin á eftir
öðrum þjóðum. „Aðalástæðan er að verkefnið
hefur ekki fengið forgang af hálfu stjórnvalda
og innan Landspítala er meginvandinn fólginn í
því að aðeins hluti sjúkraskrárinnar er á rafrænu
formi. Pappírsgögn eru geymd víða og eru oft
ekki aðgengileg þegar á þarf að halda og þetta
getur skapað óvissu og óöryggi starfsfólks og
sjúklinga."
Frumælendur áfundi
Læknafélags Reykjavíkur.
Frá vinstri eru: Torfi
Magnússon, Kristján G.
Guðmundsson, María
Heimisdóttir, Runólfur
Pálsson og Sigurður
Guðmundsson.
Hávar
Sigurjónsson
LÆKNAblaðið 2008/94 481