Læknablaðið - 15.12.2013, Síða 37

UMFJÖLLUN O G GREINAR
Aðalfundur Alþjóðasamtaka lækna 2013
Jón Snædal
jsnaedal@landspitali. is
Aðalfundur Alþjóðasamtaka lækna,
WMA, var haldinn utan við borgina Forta-
leza á norðausturströnd Brasilíu dagana
16.-19. október síðastliðinn. Helstu fréttir
af þessum fundi eru samþykkt nýrrar
endurskoðunar Helsinki-yfirlýsingarinnar
en vinna við hana hefur staðið yfir í tvö
ár með opnu umsagnarferli. Nánari grein
verður gerð fyrir því í Læknablaðinu síðar
í vetur.
WMA hefur aukið starfsemi sína á
undanförnum árum með þátttöku í æ
fleiri verkefnum og má nefna átak til að
vekja athygli á heilbrigðisafleiðingum
gróðurhúsaáhrifanna, þátttaka í ýmsum
mannréttindamálum og aukið samstarf
við aðrar heilbrigðisstéttir og WHO. Þetta
leiðir af sér aukin útgjöld á sama tíma og
tekjur hækka lítið og þrátt fyrir aðhald
lítur út fyrir taprekstur á næstu árum.
Tekjur samtakanna eru nánast eingöngu
með aðildargjöldum en mjög ströng
skilyrði eru sett við móttöku framlaga
frá utanaðkomandi aðilum. Það gerist
þó í einhverjum mæli en þá eingöngu í
tengslum við sérstök verkefni en ekki til
kjarnastarfsemi. Greinarhöfundur lagði,
fyrir hönd LÍ, fram tillögu um réttlátari
skiptingu aðildargjalda. Þetta er viðkvæmt
mál þar sem sum stór læknafélög greiða
lítið á meðan önnur greiða verulegar
upphæðir en aðildarfélögum er þetta í
sjálfsvald sett. Það var pólitískt auðveldara
fyrir lítið félag eins og okkar að setja fram
slíka tillögu en þau stóru og var tillagan
unnin í samvinnu við framkvæmdastjóra
WMA. Þetta verður núna til umfjöllunar í
vinnuhópi sem verið er að skipa.
Annað mál sem íslenskum læknum
gæti þótt athyglisvert er endurskoðun
álits um gagnagrunna á heilbrigðissviði
en þetta mál komst í upphafi á dagskrá
WMA í kjölfar umræðunnar hér á landi
um hinn miðlæga gagnagrunn á heil-
brigðissviði. Ég er formaður vinnuhóps
um efnið og er núna að boða til fundar hér
í Reykjavík í mars næstkomandi þar sem
einnig verður boðið sérfræðingum á þessu
sviði. Upphaflega álitið var samþykkt árið
2002 en hefur haft fremur lítil áhrif. Núna
er meiningin að gera meira úr málinu og
einnig hefur verið ákveðið að fjalla sam-
tímis um lífssýnabanka.
A aðalfundinum tók við nýr forseti,
Margaret Mungherera frá Uganda, og
er hún fyrsta svarta konan sem gegnir
þessu embætti. Hún hefur á dagskrá sinni
að vinna að heilbrigðismálum og mál-
efnum lækna í Afríku og einnig að jöfnuði
kynjanna í læknastétt.
Árið 2018 verður Læknafélag íslands
100 ára. Væri ekki við hæfi að aðalfundur
WMA verði haldinn hér á landi það
ár? Það hefur aldrei verið gert áður, en
Læknafélagið er þó eitt af 27 stofnaðilum
árið 1947 en aðilar að WMA eru í dag 106.
Bréf til Læknablaðsins
Persónuvernd óskar eftir birtingu eftirfarandi athugasemdar í Læknablaðinu
f 11. tölublaði 99. árgangs Læknablaðsins
birtist greinin „Farið í hringi og bitið í
skott" eftir Reyni Tómas Geirsson pró-
fessor og yfirlækni. í greininni er meðal
annars fjallað um þá kröfu Persónuvernd-
ar að leyfi skrárhaldara liggi fyrir áður
en stofnunin veitir leyfi til aðgangs að
skrám. Þá segir: „Nú ber hins vegar svo
við í vinnureglum vísindasiðanefndar og
Persónuverndar að hvor um sig biður um
leyfið frá hinum áður en þeir geta afgreitt
sitt."
Af þessu tilefni vill Persónuvernd
benda á að samkvæmt leyfum stofnunar-
innar til vinnslu persónuupplýsinga í
þágu vísindarannsókna, sem og 6. gr.
verklagsreglna nr. 340/2003 um afgreiðslu
umsókna um aðgang að sjúkraskrám,
er þess krafist að skrárhaldari veiti ekki
aðgang að gögnum nema fyrir liggi sam-
þykki siðanefndar eða vísindasiðanefndar
á rannsókninni. í þessu felst ekki að áður
en Persónuvernd afgreiðir umsókn efnis-
lega fari hún fram á að leyfi vísindasiða-
nefndar liggi fyrir.
Hins vegar er þess krafist að afstaða
skrárhaldara liggi fyrir eins og fram kem-
ur í leyfisskilmálum og 3. gr. fyrrnefndra
verklagsreglna. I því sambandi ber að
hafa í huga að það getur skipt sköpum
við leyfisveitingu að skrárhaldari hafi
fengið vitneskju um umsókn fyrirfram,
m.a. til að geta bent á hvaða verklag hann
heimili við veitingu aðgangs að skrám sem
hann er ábyrgur fyrir, til að geta leiðrétt
mögulegan misskilning umsækjanda um
til dæmis hvaða upplýsingar sé að finna í
skrám og til að koma á framfæri afstöðu
sinni til þess hvort rétt sé yfirhöfuð að
veita umbeðinn aðgang. Ef skrárhaldari
fær ekki tækifæri til að koma afstöðu
sinni á framfæri getur því komið til þess
að Persónuvernd bindi leyfi óhentugum
skilmálum um verklag eða veiti til dæmis
leyfi til aðgangs að upplýsingum sem ekki
eru til. Meðal annars af þessum ástæðum
telur stofnunin það í anda vandaðrar
stjórnsýslu að afstaða skrárhaldara liggi
fyrir áður en veitt er leyfi til aðgangs að
skrám.
LÆKNAblaðið 2013/99 585