Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2008, Síða 81

EFAHYGGJA OG AFNEITUN
einföldu ástæðu að eíni hans liggur fyrir utan sérsvið þeirra. Hann segir
greiningu á áhrifum hlýnunar á dýra- og plöntulíf fremur falla undir verk-
svið vistfræðinga og því treysta sérfræðingarnir á RealClimate sér síður til
að álykta um áhrif hennar á samfélög manna víða um heim.
Varnagli Connolleys er dæmigerður fyrir þá varkárni sem einkennir
vísindalega umræðu. Þess vegna eru skýrslur loftslagsnefhdar Sameinuðu
þjóðanna (IPCC) svo mikilvægar. I þeim draga vísindamenn frá öllum
ffæðasviðum saman þekkingu sína og rannsóknir, en vert er að nefna að á
síðasta ári hlaut IPCC ásamt A1 Gore friðarverðlaun Nóbels. Niðurstaða
nýjustu skýrslunnar frá 2007 (þeirrar fjórðu frá 1990) er afdráttarlaus, en
þar segir að hlýnun jarðar geti haft alvarlegar afleiðingar í för með sér, jafnt
á dýralíf sem samfélög manna.'' Það er því vart hægt að fullyrða annað en
að þremur og hálfu ári eftir að Connolley skrifaði færslu sína í RealClimate
hafi sáttin í vísindasamfélaginu um fjórða liðirrn aukist.
En hvað felst í þeirri vísindalegu sátt sem Connolley gerir að umræðu-
efni? Hún er að sjálfsögðu ekki niðurstaða atkvæðagreiðslu vísindamanna
um sannleikann í loftslagsmálum. I vísindalegu sáttinni felst að vísindalegri
aðferð hefur verið beitt margoft til að staðfesta (eða afsanna) tilgátuna
um hlýnun jarðar af mannavöldum og að vísindasamfélagið hafi dregið
ákveðnar ályktanir af niðurstöðum slíkra rannsókna.
Sáttin er því tilkomin vegna þess að tilgátan um hlýnun jarðar hefur
hvað efdr annað verið staðfest með fastmótaðri og viðurkenndri vísinda-
legri aðferð, fremur en að tekist hafi að afsanna hana.6
5 Fyrst er sett fram tilgáta um eðli þess fyrirbæris sem á að greina. Síðan eru rök
leidd að því að hvaða merkjanlegri niðurstöðu tilgátan ætti að leiða. Að lokum
er reynt að sanna eða afsanna tilgátuna í ljósi þeirra gagna sem eru fyrir hendi.
Af þessu má einnig vera ljóst að kenningar eru ekki vísindalegar nema þær séu
prófanlegar. Tilgátan um loffslagsbreytingar af mannavöldum er prófanleg. Um
þær vísindalegu niðurstöður sem styðja tilgátuna má lesa í fjórðu skýrslu IPCC
í hlutanum sem ber nafnið „The Physical Science Basis“. Sjá Intergovemmental
Panel on Climate Change\ http://www.ipcc.ch/ipccreports/ar4-wgl.htm [sótt 2.
desember 2008]. Sjá einnig samantektina „Empirical evidence for anthropogenic
global warming“ á vefsíðunni Skeptical Science: Examining the science of global
warming skepticism, en á þeirri síðu er markvisst farið yfir þær rangfærslur og
staðreyndavillur sem gagnrýnendur ráðandi loftslagskenninga gera sig seka um:
http://www.skepticalscience.com/empirical-evidence-for-global-warming.htm
[sótt 2. desember 2008].
6 Um þetta má lesa í Andrew E. Dessler og Edward A. Parson: The Science and
Politics of Global Climate Change: A Guide to the Debate. Cambridge og New York:
Cambridge University Press 2008 [2006]. Sjá sérstaklega kaflann „How science
works“, bls. 23-34, hér bls. 24.
79