Þjóðlíf - 01.05.1988, Page 78

Þjóðlíf - 01.05.1988, Page 78
BÍLAR en ljóst er aö tegundarheitið var FWD (Four Wheel Drive). Sú skammstöfun var síðar og er enn notuð sem samheiti yfir bíla með drifi á öllum hjólum sem kunnugt er. FWD-BÍLLINN VAR ÓGNAR FERLÍKI miðað við aðra bíla á þeim árum, vóg sjálfur 3700 kg. og mun hafa borið hátt í 10 tonna þunga. Þessi bíll var sá fyrsti seni hingað kom með drifi á öllum hjólum og hefur vafalaust ekki veitt af slíkum búnaði þegar hann fór fullhlaðinn um gljúpa vegi. Á flestum vörubílum á árunum um og fyrir 1930 var pallurinn hífður upp með handafli: það var gálgi aftan við stýrishúsið og kaðal- blökk í honum og togað í kaðalinn þegar átti að sturta. FWD-inn var hins vegar með mjög fullkomnum vökvasturtum og mátti sturta á þrjá vegu: Til beggja hliða og beint aftur. Pað kom sér oft mjög vel þar sem erfitt var að komast að. Raunar var bílnum ekki ætlað það hlut- verk eitt að flytja efni: hann nýttist ekki síður til snjómoksturs. SIGURÐUR G. HAFLIÐASON var einn þeirra sem ók bílnum fyrstu árin. Sigurður. sem er fæddur 1908. byrjaöi sem „kúskur", þ.e.a.s. hestasveinn. hjá Vegagerðinni 1922 og tók við því embætti daginn eftir að hann fermdist. Þegar hann hafði aldur til, 1929. tók hann bílpróf og starfaði síðan við akstur, stjórn ýmissa véla og lagerstörf hjá Vega- gerðinni til 1980. Þá hafði hann verið sam- fleytt hjá fyrirtækinu í 58 ár. Hann man því tvenna tíma og er hafsjór af fróðleik svo unun er á að hlýða. Sigurði sagðist svo frá FWD-bílnum: „Það mátti hafa á honum tvo snjóplóga, lítinn plóg að framan sem hann ruddi með fyrir sjálfan sig og breiðan plóg sem hann dró á eftir sér og ruddi þannig fyrir aðra umferð, t.d. uppi á Hellisheiði, við vorum mikið með hann þar. Eg var á honum þar að minnsta kosti þrjá vetur. En þótt bíllinn væri öflugur varð snjórinn honum oft ofviða og við þurftum að grípa til skóflunnar. Snjórinn var svo mikill þarna og vegurinn ekki uppbyggður eins og hann er núna. Þegar snjórinn var mikill höfð- um við þann háttinn á að stinga bílnum í skaflinn, bökkuðum síðan svolítið og stung- um honum aftur. Þannig hjökkuðum við áfrarn gegnurn skaflana og tók oft langan tíma, en það var samt auðvitað mun fljót- legra en að moka með skóflu. Þetta var sérstaklega skemmtilegt verk- færi þegar hann kom nýr. nema hvað það var hræðilegt að vinna á honum í snjómokstrin- um. Þá urðum við að vera tveir á stýrinu og taka á eins og við höfðum afl til; hann var svo þungur í stýri. Einu sinni kom vegamálastjóri upp á heiði til okkar að fylgjast með mokstrinum. Hann langaði til að prófa bílinn, settist undir stýri og ætlaði að fara að ryðja snjó, en bifaði varla stýrinu. Jón heitinn Hjartarson var með mér og hann segir við vegamálastjóra: — „Nú verðið þér að taka á, Zoéga". — „Já, en þetta er ekki hægtl", svarar vegamálastjóri og hamast við að reyna að snúa stýrinu. — „Ekki þýðir nú fyrir okkur að segja það þegar þér skipið okkur að fara og ryðja fjall- ið!“, segir Jón þá við hann. Þetta var auðvitað allt í góðu því Geir Zoéga var ákaflega góður yfirm.úaður. Seinna var FWD-inn meðal annars notað- ur til að draga öll þungu stykkin í fyrstu Sogsvirkjanirnar. Það var á síðari hluta fjórða áratugarins. Þá hafði verið skipt um stýri í honum og var orðið gott að keyra hann. Eftir flutningana í Sogið var bíllinn gerður upp að öllu leyti og varð nánast eins og nýr. En þá skall stríðið á og hingað kom mikið af öflugum bílum og FWD-trukknum var lagt, nýuppgerðum. „HANN HLAUT SORGLEG ÖRLÖG, ÞESSI BÍLL“, hélt Sigurður G. Hafliðason áfram. „Ég veit til þess að hann Vigfús Guð- mundson á Selfossi vildi kaupa hann af Vegagerðinni fyrir átján þúsund krónur og ætlaði að nota hann til efnisflutninga fyrir setuliðið. En Fúsi fékk hann ekki. Þá bað ég um að Starfsmannafélag Vegagerðarinnar fengi hann keyptan — ég var þar formaður og við vorum að reyna að halda til haga gömlurn vélum og öðrum sögulegum munum — og ég fór upp til þeirra verkfræðinganna og fór fram á þetta, en þeir vildu ekki láta mig hafa hann, sögðu að það myndi bara enda með því að þeir yrðu að skaffa hús- plássið fyrir hann. Nú, bíllinn stóð þarna ónotaður inni í bragga í öll þessi ár og yfirmönnunum hjá Vegagerðinni þótti orðið útséð um að hann yrði brúkaður meira, svo þeir gáfu skipun um að hann yrði brenndur! Bálförin fór fram í október 1960. Þá var hann dreginn út úr bragganum sem hann var geymdur í uppi við Rauðavatn, hellt yfir hann bensíni og svo var kveikt í. Væntanlega hefur hann síðan verið urðaður á staðnum. Það er alveg synd að hann skuli hafa verið eyðilagður svona. Vegna þess að ég var orðinn svo gamall í hettunni og átti svo rnargar minningar um þennan bíl, þá bað ég verkfræðinginn um að taka nú mynd af bílnum áður en þeir gerðu út af við hann. Og það gerði hann fyrir mig. Ég á því hérna síðustu myndina sem tekin var af honunt, og aðra þar sem hann er að brenna. Það er alveg hræðilegt hvernig þeir höguðu sér. Hefði Starfsmannafélagið fengið að kaupa bílinn væri hann áreiðanlega til enn- þá. Við hefðum haldið honum við og passað vel upp á hann." FWD-VÖRUBÍLLINN SKIPAR ÓNEIT- ANLEGA MERKAN SESS í bíla- og sam- göngusögu landsins. En svo fór sem fór fyrir þeim góða trukki. Það var ekki fyrr en á áttunda áratugnum, einkunt með tilkomu * ¥ ★ Alhliða hjólbarðaþjónusta Nýir og sólaöir hjólbarðar af öllum stærðum og geröum á góðu verði. Tölvustýrö jafnvægisstilling Bæjarþjónusta Við mætum á staöinn þér til aöstoðar, ef springur hringdu I sima 688220 Útkallsþjónusta Á kvöldin og um helgar [ slma 688220 Lipur og góð þjónusta Vanir menn Greiðslukortaþjónusta Póstkröfuþjónusta samdægurs Gúmmíkarlamir hf. Borgartúni 3á, 105 Reykjavik. Simi 688220. Nafnnr. 9343-3831.

x

Þjóðlíf

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðlíf
https://timarit.is/publication/1099

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.