Þjóðlíf - 01.12.1990, Blaðsíða 50

FYRIR DAGA HINNA
POTTÞÉTTU LAUSNA
Einar Már Guðmundsson brýtur blað ísagnagerð sinni með Rauðum dögum.
Spjallað við skáldið
ÓSKAR GUÐMUNDSSON
Einar Már Guðmundsson hefur oftsinnis bryddað upp á nýjungum í skáldsagnagerð
sinni. í nýjustu skáldsögunni er hann horfinn til hefðbundinnar frásagnar, — í spenn-
andi sögu um stúlku sem kemur til Reykjavíkur. Sögusviðið er öðrum þræði pólitískt
en umfram annað dramatískt. Almenna bókafélagið gefur bókina út og við spyrjum
Einar Má:
Önnur efnistök en þú hefur áður notað?
— Já, þetta er talsvert ólíkt, en það má
að vísu segja um allar mínar sögur að þær
eru ólíkar. Eitthvað gerir þær samt skyld-
ar hver annarri. Það má segja að þetta sé
beinni frásagnarstíll.
Þú notar hefðbundið skáldsagnaform,
rennandi söguþráð?
— Jú það má segja að ég hafi verið að
færa mig nær hefðinni. Smásagnasafnið
mitt myndaði eins konar brú yfir í þetta
form. En sjáðu til, það eru ótal leiðir til að
segja sögu. Og engin þeirra hefur fremri
sess en önnur. Það helgast talsvert af efn-
inu sem maður er með í höndunum.
Skyldleiki við kvikmyndina?
— Það er hárrétt að menn hafa talið það
einkenni á nútímaskáldsögunni hve hún
er sjónræn. Og það sem ég vann áður en ég
skrifaði þessa bók var einmitt kvikmynda-
handrit, sem ég vann með Friðriki Þór
Friðrikssyni. Hins vegar eru formin kvik-
mynd og skáldsaga talsvert ólík. Nútíma-
fólk er auðvitað alið upp við frásagnar-
tækni sjónvarps og kvikmynda og það seg-
ir auðvitað til sín. í sumum löndum eins
og Englandi skrifa menn eiginlega sjón-
varpsleikrit og skáldsögur jöfnum hönd-
um. Okkar hefð er náttúrulega beinn frá-
sagnarháttur frá íslendingasögunum sem
þannig séð er ekki svo óskyldur kvik-
myndinni heldur.
Hvað viltu segja um tímann sem sagan
gerist á?
— Þetta tímabil hefur alltaf höfðað
sterkt til mín. Mér hefur alltaf fundist að
menn vildu forðast það sem raunverulega
gerðist og það sem að baki bjó á árunum í
kringum 1970. Ég nota þessa erfiðu tíma
þegar síldin er horfin og fiskimarkaðirnir
fallnir. Það er atvinnuleysi og talsvert ber
á félagslegri upplausn og andlegu umróti.
Hafa menn í umfjöllun vanmetið efna-
hagssamdráttinn á þessum tíma?
— Já, svo virðist sem þeir sem hafa
fiallað um tímabilið hafi haft meiri áhuga á
fatatískunni en því sem að baki umrótun-
um bjó. Oftast er verið að rifia upp
hvernig skemmtanir voru, hártískan og
fleira í þeim dúr. Það er alveg klárt mál
þegar þessir tímar eru skoðaðir í heild
sinni, og rýnt í heimildir, þá eru það þessir
sterku sviptivindar í þjóðlífinu; harkan í
ÞJÓÐLÍF
Tímarit fyrir þig!
Áskriftarsími
(91) 621880
50 ÞJÓÐLÍF