Læknablaðið : fylgirit - 15.04.2009, Blaðsíða 14

VISINDI A VORDOGUM
FYLGIRIT 60
og ADHD Rating Scale auk einhverfukvarðans Autism Spectrum
Screening Questionnaire (ASSQ). Greiningarviðtalið K-SADS er
lagt fyrir sem og greindarprófið WISC IV. 19 rása heilarit er mælt
hjá börnunum í hvíld með opin og lokuð augu. Til viðmiðunar
eru annarsvegar mæld heilarit bama sem ekki hafa verið greind
með geðraskanir og hinsvegar heilarit bama með aðrar greining-
ar á geðrænu sviði svo sem kvíða og einhverfu. Þessi heilarit eru
borin saman við heilarit ADHD bama með það að markmiði að
þróa aðferð til að greina röskunina með heilariti. Tölfræðileg,
fjölþátta mynstursgreining, sem tekur tillit til margra þátta í
heilaritinu í einu er notuð til úrvinnslunnar.
Niðurstöður og ályktun: Niðurstöður fyrstu 64 mælinga heila-
rita 6-8 ára drengja sýna að með einfaldri heilaritsmælingu
má greina á milli ADHD hóps og viðmiðunarhóps með 82%
nákvæmni. Þessar niðurstöður byggja aðeins á hluta þeirra
heilarita sem munu verða mæld til greiningar á ADHD og er gert
ráð fyrir að söfnun gagna fyrir rannsóknina ljúki vorið 2010.
V-15 íslensk börn og unglingar með höfuðáverka: hve
margir þarfnast sérhæfðrar íhlutunar til lengri tíma og hvers
konar íhlutun er við hæfi?
Jónas G. Halldórsson’, Kjell M. Flekkoy2, Guðmundur B. Arnkelsson3,
Kristinn Tómasson4, Hulda Brá Magnadóttir5, Eiríkur Örn Arnarson1
’Læknadeild, HÍ, og Sálfræðiþjónustu, endurhæfingarsviði Landspítala,
2sálfræðideild, Háskólinn í Osló, og öldrunarlækningadeild, Ullevál
háskólasjúkrahúsið, Osló, Noregi; 3sálfræðideild, Háskóli fslands;
4Vinnueftirlit ríkisins, 5Upper Valley Neurology and Neurosurgery,
Lebanon, NH, USA
jonasgh@landspitali. is
Inngangur: Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna fjölda
barna og unglinga, sem lýsa eftirstöðvum fjórum árum eftir
höfuðáverka, og skoða eðli þessara kvartana, og meta þannig
þörf fyrir sérhæfðrar íhlutun af mismunandi toga.
Efniviður og aðferðir: Gögnum var safnað á framvirkan hátt
um alla sjúklinga 0-19 ára, sem greindir voru með höfuðáverka
(ICD-9 850-854) á Borgarspítalanum á einu ári, 1992-1993
(n=405). Fjórum árum síðar var spurningalisti um eftirstöðvar
áverka sendur til sjúklinga. Alvarleikastig byggt á eðli kvartana
var metið samkvæmt viðmiðum Glasgow Outcome Scale (GOS),
barnaútgáfu.
Niðurstöður: Alls 39 sjúklingar lýstu eftirstöðvum höfuðáverka
fjórum árum síðar. Samkvæmt viðmiðum GOS lýstu 19 þeirra
góðri útkomu (e. good outcome), 14 lýstu miðlungs hömlun (e.
moderate disability), 2 lýstu alvarlegri hömlun (severe disabil-
ity) og 4 höfðu látist vegna heilaskaða. Nýleg athugun bendir
til þess að ekki hafi orðið fækkun á börnum og unglingum sem
hljóta alvarlegri höfuðáverka (ICD-9 851-854) á ári hverju.
Alyktanir: Niðurstöður benda til þess að tugir íslenskra barna
og unglinga þarfnist sérhæfðrar íhlutunar og eftirfylgdar á ári
hverju vegna afleiðinga höfuðáverka. Ihlutunin getur verið
mjög breytileg, allt frá fræðslu fyrir foreldra til endurhæfingar
og eftirfylgdar til lengri tíma. Ihlutunin þarf að taka mið af
vanda hvers og eins.
V-16 Ofnæmi gegn loftbornum ofnæmisvökum hjá
börnum yngri en 3ja ára með fæðuofnæmi
Michael Clausen1'2-3, Sigurður Kristjánsson1'2
’Bamaspítali Hringsins, Landspítala, 2læknadeild, HÍ, 3göngudeild í
ofnæmissjúkdómum Landspítala
mc@landspitali.is
Inngangur: Ofnæmisjúkdómar eins og astmi og exem eru oft
fylgjandi fæðuofnæmi hjá börnum Minna er vitað um einkenni
og næmingu gegn loftbornum ofnæmisvökum í börnum yngri
en þriggja ára með fæðuofnæmi.
Aðferðir: Á tímabilinu 1. september 1999 til 31. ágúst 2006 voru
230 börn yngri en 3ja ára greind með fæðuofnæmi á móttöku
ofnæmislæknis í Domus Medica í Reykjavík. Leitað var með
börnin þangað vegna gruns um fæðuofnæmi eða þau voru með
exem. Húðpróf var gert hjá börnunum með sex algengustu of-
næmisvökum í fæðu. Hjá 137 börnum með öndunarfæraeinken-
ni var einnig gert húðpróf gegn loftbornum ofnæmisvökum.
Niðurstöður: Eitthundrað níutíu og fimm börn (85%) voru með
jákvæða svörun í ofnæmishúðprófi gegn annað hvort mjólk eða
eggjum. Fjörtíu og fjögur (32%) börn voru með jákvæða svörun
á ofnæmshúðprófi gegn loftbornum ofnæmisvökum, 28 (20,4%)
gegn köttum, 16 (11,6%) gegn hestum, 15 (10,9%) gegn hundum,
4 (2,9%) gegn grasi, 2 (1,4%) gegn rykmaurum og 1 (0,7%) gegn
æða- eða gæsadún. Við greiningu á næmi gegn loftbornum of-
næmisvökum voru 30 (68,1%) barnanna með exem, 21 (47,7%)
höfðu astma, 14 (31,3%) höfðu ofnæmiskvef, 5 (11,3%) höfðu
þinu og 31 (70,4%) voru með jákvæða ættarsögu um ofnæmis-
sjúkdóma.
Ályktun: Hjá börnum yngri en þriggja ára með fæðuofnæmi,
exem eða einkenni ofnæmiskvefs er algengt að finna næmingu
gegn loftbomum ofnæmisvökum. Algengast er að um næmingu
gegn köttum sé að ræða.
V-17 Algengi fæðuofnæmis hjá íslenskum börnum á fyrsta
aldursári
Harpa Kristinsdóttir1, Michael Clausen2-3, Anna Guðbjörg Gunnarsdóttir3,
Sigurveig Þ. Sigurðardóttir3
’Læknadeild HÍ, 2Barnaspítala Hringsins, 3ónæmisfræðideild Landspítala
hak2@hi. is; mc@landspitali. is
Inngangur: Markmið var að rannsaka algengi fæðuofnæmis hjá
íslenskum börnum á fyrsta aldursári og skoða algengi barnaex-
ems og astma.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er hluti af alþjóðlegri,
framskyggnri fæðuofnæmisrannsókn, EuroPrevall. Fylgt var
eftir 626 börnum í eitt ár frá fæðingu með stöðluðum spurninga-
listum. Við einkenni um fæðuofnæmi var barnið skoðað, gerð
ofnæmishúðpróf og mælt IgE gegn helstu ofnæmisvökum. Ef
jákvætt svar kom fram í ofnæmisprófi var gert tvíblint þolpróf.
Niðurstöður: Af 88 bömum sem komu í læknisheimsókn voru
16 börn (2,56%) með jákvæð húðpróf eða með fæðusértækt IgE í
sermi. Fæðuofnæmi var staðfest hjá fimm börnum (0,80%) sem
öll voru með ofnæmi fyrir eggjum (0,80%), tvö fyrir jarðhnet-
um (0,32%), tvö fyrir mjólk (0,32%) og eitt fyrir hveiti (0,16%).
1 4 LÆKNAblaðið 2009/95