Læknablaðið : fylgirit - 15.04.2009, Blaðsíða 24

VISINDI A VORDOGUM
FYLGIRIT 60
Aðferðir: Þræðingarnar voru skráðar framsýnt í gæðaskrána
Swedish Coronary Angiography and Angioplasty Registry
á íslandi og í Svíþjóð frá 1.1. til 31.1. 2008 og þau gögn rann-
sökuð.
Niðurstöður: Miðgildi aldurs var 64 ár á Islandi og 66 ár í
Svíþjóð. Fleiri kransæðaþræðingar voru framkvæmdar á
íslandi, 574/100.000 íbúa en 411 í Svíþjóð (p<0,001). Konur
voru 29% á íslandi en 33% í Svíþjóð. Á íslandi voru fleiri með
greindan háþrýsting 63% vs. 53%, færri voru með greinda
sykursýki 14% vs. 19%, fleiri reyktu 22% vs. 16% og fleiri voru
á blóðfitulyfum 64% vs. 53% (öll p<0,05). Stöðug hjartaöng var
algengust ábendinga á íslandi 34% en 23% í Svíþjóð, óstöðugt
kransæðaheilkenni var í 30% vs. 38% og bráð kransæðastífla
í 9% vs. 16% (öll p<0,001). Engin marktæk þrengsli fundust
oftar á íslandi, 33% vs. 30% (p<0,05), en það gerðu einnig
höfuðstofnsþrengsli 10% vs. 7% (p<0,001), meðan þriggja æða
sjúkdómur var fátíðari 14% vs 17% (p<0,01). Endurþrengsli
voru 6-7%. Fylgikvillar voru um 0,5% á þræðingarstofu og 4%
á legudeild. Eitt andlát varð vegna þræðingar á Islandi og tvö
í Svíþjóð.
Ályktun: Þessi rannsókn gefur óskekktan samaburð á
kransæðaþræðingum í löndunum og sýnir að þátttaka í SCAAR
auðveldar gæðaeftirlit á íslandi. Hún sýnir að Landspítali stenst
fyllilega samanburð við sjúkrahús í Svíþjóð á þessu sviði.
V-44 Geislaskammtar í hjarta við geislameðferð gegn
brjóstakrabbameini
'Jaroslava Baumruk, 'Garðar Mýrdal, 2Jakob Jóhannsson, 3'4Helgi
Sigurðsson
'Geislaeðlisfræðideild Landspítala, 2geislameðferð krabbameina
Landspítala, 3krabbameinslækningar Landspítala, 4læknadeild HÍ,
fræðasviði krabbameinslækninga Landspítala
jarka@landspitali.is
Inngangur: Aukin tíðni hjartasjúkdóma er þekkt afleiðing
geislameðferðar við meðhöndlun brjóstakrabbameins. Með
þróun í hugbúnaði hafa meðal annars komið fram nýjungar
á borð við styrkmótaða geislameðferð (Intensity Modulated
Radiation Therapy) og öndunarstýrða meðferðartækni
(Respiratory Gating) sem gera kleift að bæta geisladreifingu
innan meðferðarsvæðis og að hlífa áhættulíffærum eins og
hjarta og lungum.
Markmið: Markmið rannsóknarinnar var að meta geisla-
skammtinn í hjarta sjúklinga sem fengu skáreita geislameðferð á
brjóstvef. Ennfremur að kanna hvort öndunarstýrð geislameðferð
hlífi áhættulíffærum og hvort styrkmótuð geislameðferð auki
nákvæmni í geisladreifingu.
Aðferðir: Þátttakendur voru 20 konur sem fengu
skáreitageislameðferð á vinstra brjóst á tímabilinu janúar til
september 2007. Hefðbundnar tölvusneiðmyndir voru teknar
af brjóstholi við eðlilega öndun. Teknar voru sambærilegar
tölvusneiðmyndir þar sem sjúklingur dregur að sér andann
og heldur honum niðri. Gert var hefðbundið geislaplan
grundvallað á hefðbundnum tölvusneiðmyndum og annað
byggt á myndum teknum þegar sjúklingur hefur dregið að
sér andann til að sjá áhrif öndunarstýrðrar geislameðferðar á
geisladreifingu innan meðferðarsvæðis og í hjarta. Auk þess
var gert styrkmótað geislaplan. Gerð voru skammtadreifirit og
skráðir voru hámarks, lágmarks og meðaltals geislaskammtar
fyrir meðferðarsvæðið og hjarta.
Niðurstöður: Niðurstaða rannsóknarinnar sýnir að hægt
er að bæta gæði meðferðar þeirra sem fá skáreitameðferð á
vinstra brjóst, með notkun styrkmótaðrar geislameðferðar og
öndunarstýrðar meðferðartækni. Geisladreifing í meðferðar-
svæði var jafnari og sá hluti hjarta sem fékk hæsta geislaskammt
var minni.
Ályktun: Æskilegt er að hefja öndunarstýrða geislameðferð fyrir
sjúklinga á Landspítala.
V-45 Könnun á tengslum meinafræðilegra og klínískra
sérkenna brjóstakrabbameinsæxla við litningabrengl
Margrét Steinarsdóttir1, Ingi Hrafn Guðmundsson2, Elínborg Ólafsdóttir3,
Jón Gunnlaugur Jónasson3'4-5, Helga M. Ögmundsdóttir3
Litningarannsóknastofu, erfða- og sameindalæknisfræðideild,
Landspítala1, skurðlækningasviði2, Landspítala, Krabbameinsskrá,
Krabbameinsfélags Islands3, rannsóknastofu í meinafræði, Landspítala4
læknadeild HÍ5
margst@landspitali. is
Inngangur: Litningabreytingar eru algengar í brjósta-
krabbameinsæxlum. Þær hafa verið rannsakaðar m.t.t. sjúk-
dómsþróunar en lítið í samhengi við framvindu. Byggt er á
fyrri rannsóknum höfunda á litningum og flæðigreiningum á
DNA kjamsýru fyrir 203 brjóstakrabbameinsæxli frá sjúklingum
greindum 1990-1999.
Markmið: Að kanna hvort tengsl séu milli litningabrengla
annars vegar, og meinafræðilegra og klínískra þátta hins vegar.
Aðferðir: Litningabrengl voru greind með hefðbundnum
litningagreiningum og frumuflæðirannsóknum á DNA magni.
Skimað var fyrir stökkbreytingum í TP53 geninu og BRCA2
999del5 stökkbreytingunni. Safnað var upplýsingum um
klínískar breytur, endurkomu og lifun úr sjúkraskrám og
Krabbameinsskrá.
Niðurstöður: Sjúklingahópurinn var sambærilegur við
almennan hóp brjóstakrabbameinssjúklinga m.t.t. aldurs við
greiningu, vefjagerðar og TP53 stökkbreytinga, en BRCA2
stökkbreytingin var algengari (9,5%). Sjúkdómur tók sig upp
aftur hjá 90 sjúklingum, 113 (56%) eru látnir, þar af 66 úr
brjóstakrabbameini. Litningagreining tókst hjá 164, 74 (45%)
höfðu óeðlilega litningagerð. Flæðigreining sýndi óeðlilegt
DNA magn og mislitnun (aneuploidy) hjá 124/197 sjúklingum
(63%). Samtals greindist litningaóstöðugleiki hjá 142/203 (70%),
flóknar breytingar hjá 60% (45/74), og 36% (51/142) fjölklóna.
Breytingar fundust í öllum litningum, m.a. þeim sem stundum
eru breyttir í brjóstvef án krabbameins en oftar í litningum
sem ekki finnast breyttir án krabbameins. Litningabrengl
tengdust marktækt hærri TMN stigun og styttri sjúkdómsfrírri
lifun þeirra sjúklinga. Engin tengsl fundust við æxlisgráðun.
Urvinnslu er ekki lokið.
Ályktun: Á þessu stigi er unnt að staðfesta að litningabreytingar
24 LÆKNAblaðíð 2009/95