Læknablaðið : fylgirit - 15.04.2009, Blaðsíða 41

VISINDI A VORDOGUM
FYLGIRIT 60
sérhæfingu þekjuvefsfruma og í þessari rannsókn höfum við
hafið könnun á hugsanlegu hlutverki æðaþelsfruma í þroskun
og sérhæfingu lungnaþekju.
Aðferðir: VA-10 lungnaþekjufrumulínan var ræktuð í Þrívíddar-
frumurækt (3-D) með og án æðaþelsfruma. Fylgst var með
ræktunum í smásjá og var formbygging nánar skilgreind með
ónæmislitunum og confocal smásjármyndum. Til samanburðar
var stuðst við sneiðar úr eðlilegum lungnavef sem var nánar
skilgreindur með ónæmislitunum.
Niðurstöður: Þegar VA-10 frumulínan er ræktuð ein og sér
myndar hún kúlu-laga kóloníur án nokkurrar greinóttrar
formgerðar. Þegar æðaþelsfrumum var bætt út í ræktina
örvuðu þær hins vegar VA-10 frumumar til vaxtar og kom
fram greinótt berkju-alveolar lík formgerð eftir 4-6 daga og á
8-15 dögum náði þessi formgerð fullum þroska. Þessar frumur
tjáðu þekjuvefsprótín,s.s ýmis cytokeratín. Greinótt formgerð
var aðgreind frá grunnhimnunni með samfelldri tjáningu þl
og (14 integrína. Frumumar tjáðu einnig lungnapróteínið pro-
surfactant C og einnig var áberandi tjáning á FGFR2 viðtakanum
á vaxtarbroddum hinna greinóttu strúktúra. Við sjáum einnig
áberandi tjáningu á prótíninu Sprouty-2,sem er þekkt lykilprótín
í stjórnun á greinóttri formgerð ýmissa líffæra.
Ályktanir: VA-10 berkjufrumulínan sýnir hæfileika til
sérhæfingar og myndunar á berkju-alveolar líkri formgerð
í þrívíðri rækt. Þessi sérhæfing er háð samrækt með
æðaþelsfrumum og gefur tilkynna náið samspil þessara fruma
í formgerð lungna. Þessar niðurstöður gefa til kynna að VA-10
frumulínan hafi forvera- eða stofnfrumueiginleika og geti nýst
til rannsókna á þroskun og sérhæfingu lungnafruma.
V-90 Gallblöðrutökur á Landspítala 2006-2007
Kristín María Tómasdóttirw/ Sigurður Blöndal12, Guðjón Birgisson1-,
Páll Helgi Möller1-2
‘Skurðlækningadeild Landspítala, 2læknadeild HÍ
pallm@landspitali.is og kmt@hi.is
Inngangur: Gallblöðrutökur eru algengar aðgerðir á Islandi.
Fyrri rannsóknir sýna góðan árangur. Síðustu upplýsingar um
slíkar aðgerðir á Landspítala eru frá árinul998.
Markmið: Kanna árangur af gallblöðrutökum á Landspítala
árin 2006-2007.
Aðferðir: Farið var afturvirkt yfir sjúkraskrár sjúklinga sem fóru
í gallblöðmtöku. Skráð var aldur, kyn, aðgerðartími, legudagar,
bráð eða valin aðgerð, opin eða gegnum kviðsjá, tíðni breytinga
yfir í opna aðgerð, ERCP, röntgenmyndataka af gallvegum í
aðgerð og fylgikvillar.
Niðurstöður: Framkvæmdar voru 787 gallblöðrutökur. Útilokuð
voru 27 tilfelli. Meðalaldur sjúklinga var 51 ár. 70% voru konur.
Aðgerðir gegnum kviðsjá voru 751 en 22 þeirra var breytt í opna
(3%). 9 aðgerðir voru opnar frá upphafi. Bráðaaðgerðir voru 355
(47%) og val 405 (53%). Meðallegudagarvoru2 (bráða:2,l;val:l,8)
en 166 sjúklingar útskrifuðust samdægurs. Meðalaðgerðartími
var 65 mín. (bráða:67;val:65). ERCP var framkvæmt hjá 134
sjúklingum (18%), röntgenmyndataka í aðgerð hjá 115 (15%)
og 82 fengu kviðarholsdren í aðgerð (11%). Fylgikvilla fengu
72 sjúklingar (9%). 10 alvarlegar sýkingar í kviðarhol (1,3%), 4
margúl í kviðarhol (0,5%), 3 blæðingu (0.5%), 14 eftirlegusteina
í gallrás (1,8%), 3 gallleka (1%), 5 alvarlega áverka á gallrás
(0,6%), 4 áverka á líffæri í aðgerð (0.5%). 2 sjúklingar létust í
kjölfar aðgerðar (0,3%).
Ályktun: Gallblöðrutaka er enn örugg aðgerð á Landspítala.
Tíðni alvarlegra fylgikvilla er lág og sambærileg við niðurstöður
erlendra rannsókna.
V-91 Enduraðgerðir vegna blæðinga eftir opnar
hjartaskurðaðgerðir á íslandi
Njáll Vikar Smárason1, Hannes Sigurjónsson2, Kári Hreinsson3, Þórarinn
Amórsson2, Tómas Guðbjartsson1'2
'Læknadeild HI, 2hjarta- og lungnaskurðdeild, 3svæfinga- og
gjörgæsludeild Landspítala
nvsl@hi.is; tomasgud@landspitali.is
Inngangur: Árangur hjartaaðgerða á íslandi hefur lítið verið
rannsakaður. Tilgangur þessarar afturvirku rannsóknar var að
kanna tíðni og árangur enduraðgerða vegna blæðinga á 6 ára
tímabili.
Efniviður og aðferðir: Sjúklingar al8 ára sem gengust undir
enduraðgerð vegna blæðinga eftir opna hjartaskurðaðgerð á
tímabilinu 2000-2005 voru fundnir eftir tveimur aðskildum
skrám. Úr sjúkraskrám voru m.a. skráð lyf sjúklings fyrir
aðgerð, blóðgjafir, fylgikvillar og legutími.
Niðurstöður: Alls voru gerðar 103 enduraðgerðir (meðal-
aldur 67,9 ár, 75 karlar) sem er 8% hjartaaðgerða á
tímabilinu. Þriðjungur sjúklinganna var á acetýlsalicýlsýru og
8 á klópídógreli síðustu 5 dagana fyrir aðgerð. Meðalblæðing
í upphafi enduraðgerðar var 1523 ml (bil 300-4780ml) og
á fyrsta sólarhring 3942 ml (bil 690-10740ml). Helmingur
sjúklinganna var tekinn í enduraðgerð innan tveggja klst.
og 97% innan sólarhrings frá upprunalegri aðgerð. Samtals
voru gefnar 16,5 ein af rauðkornaþykkni, 15,6 ein af plasma
og 2,3 sett af blóðflögum. Helstu fylgikvillar eftir aðgerð
voru hjartsláttaróregla, fleiðruvökvi sem þurfti að tæma út,
hjartadrep og sýking í bringubeinsskurði. Miðgildi legutíma
var 14 dagar (bil 6-85 dagar), þar af 2 dagar (bil 1-38 dagar) á
gjörgæslu. Alls létust 16 sjúklingar (15,5%) s30 daga frá aðgerð
en 79,6% sjúklinganna voru á lífi ári eftir aðgerð.
Ályktun: Tíðni enduraðgerða vegna blæðinga (8%) er í hærra
lagi hér á landi, án þess að skýringin á því sé þekkt. Um er
að ræða hættulegan fylgikvilla sem lengir legutíma og getur
dregið sjúklinga til dauða. Kostnaður er einnig verulega aukinn
vegna blóðgjafa. Því er mikilvægt að leita lausna til að draga úr
blæðingum og um leið fækka enduraðgerðum.
V-92 Bráður nýrnaskaði eftir kransæðahjáveituaðgerðir á
íslandi
Sólveig Helgadóttir1, Ólafur S. Indriðason2, Gísli Sigðurðssonu, Hannes
Sigurjónsson4, Þórarinn Arnórsson4, Tómas Guðbjartsson14
'Læknadeild HÍ, 2nýrnadeild, 3svæfinga- og gjörgæsludeild, 4hjarta- og
lungnaskurðdeild, Landspítala
tomasgud@landspitali.is
LÆKNAblaðið 2009/95 41