Læknablaðið : fylgirit - 15.04.2009, Blaðsíða 45

VÍSINDI Á VORDÖGUM
FYLGIRIT 60
Niðurstöður: Alls voru gerðar 236 aðgerðir (61% karlar) og
var meðalaldur 59,9 ár (bil 11-89 ár). Aðgerðum fjölgaði úr 16
á fyrsta tímabili í 83 síðasta tímabilið. Helstu ábendingar voru
stigun lungnakrabbameins (64%), óþekkt fyrirferð í miðmæti
(24%) og grunur um sarklíki (9%). Ábendingar héldust
óbreyttar á milli tímabila. Aðgerðirnar tóku að meðaltali 30
mín (bil 10-320) og legutími var að jafnaði 1 dagur (miðgildi, bil
0,5-26). Algengustu vefjagreiningar voru ósérhæfðar breytingar
(41%), meinvörp lungnakrabbameins (22%) og sarklíki (12%).
Helstu fylgikvillar voru skurðsýkingar hjá 6 sjúklingum (2,5%),
hæsi vegna raddbandalömunar hjá 4 (1,7%) og blæðingar (>500
ml) hjá 3 sjúklingum (1,3%). Tvö dauðsföll urðu innan 30 daga
(0,8%); annað vegna blæðingar í aðgerð frá æxli sem óx ífarandi í
ósæðarboga og hitt vegna pseudomonas lungnabólgu 11 dögum
frá aðgerð.
Ályktun: Miðmætisspeglunum fer fjölgandi á Islandi, sérstak-
lega í tengslum við stigun lungnakrabbameins. Rannsóknin er
örugg með lága tíðni fylgikvilla.
V-101 Samantekt brjóstauppbygginga eftir brottnám á
Landspítala 1997-2008
Svanheiður L. Rafnsdóttir1, Rut Gunnarsdóttir2, Þorvaldur Jónsson3,
Þórdís Kjartansdóttir1
^Lýtaskurðlækningadeild Landspítala, 2læknadeild HÍ,
3skurðlækningadeild Landspítala
svmxheidur@gmail.com
Inngangur: Tilgangur rannsóknarinnar var að safna upp-
lýsingum um brjóstauppbyggingar sem gerðar hafa verið á
Landspítalanum undanfarin ár.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturskyggn og byggist
á brjóstauppbyggingum eftir brottnám á tímabilinu 1997-2008.
Fundinn var sjúklingalisti eftir aðgerðarkóðum (brottnám og
brjóstauppbyggingar). Sjúkraskýrslur fundnar og upplýsingar
skráðar (aldur, tímasetning aðgerðar miðað við brottnám, gerð
og fjöldi aðgerða, legutími, fylgikvillar, aðgerð á hinu brjóstinu.
Niðurstöður: Heildarfjöldi aðgerða var 552. Aukning var
á fjölda aðgerða, mest um 71% aukning milli áranna 2005-
2007. Hlutfall tafarlausra brjóstauppbygginga af heildarfjölda
aðgerða breyttist lítið milli ára þar til árið 2008 en náði þá 62,5%
af heildarfjölda. Tegund aðgerða breyttist mikið á tímabilinu.
TRAM-flipa aðgerðir sem voru algengastar í upphafi hurfu í
lok tímabilsins og LD-flipar komu í staðinn þar sem þörf var á
flipa. ígræði (prótesur og vefjaþenjarar) urðu mun fleiri við lok
tímabilsins miðað við upphaf þess. Algengara var að laga hitt
brjóstið (brjóstaupplyfting, brjóstaminnkun eða brjóstastækkun)
samfara brjóstauppbyggingunni í lok tímabilsins miðað við
upphaf þess. Heildarfjöldi aðgerða á tímabilinu 1997-2004
breyttist lítið en síðustu fjögur ár hefur heildarfjöldi aðgerða
tvöfaldast miðað við fyrstu 8 ár tímabilsins. Fylgikvillar voru
algengastir við TRAM-flipa aðgerðir. Drep í hluta eða öllum
flipanum varð hjá 24 sjúkl. af 65 (36,9%). Sermigúll eftir LD-
flipa var hjá 17 af 74 sjúkl.(22,9%). Marktækur munur var á
fjölda legudaga eftir aðgerðategund (F(3,202)=19,423;p=0,00
1), lengstur fyrir flipa-aðgerðir en stystur fyrir aðgerðir með
ígræði.
Ályktun: Aðgerðum fjölgaði almennt yfir tímabilið, sérstaklega
síðustu þrjú ár. Árið 2008 voru tafarlausar brjóstauppbyggingar
fleiri heldur en síðbúnar. Líklega eru fleiri konum boðið upp á
tafarlausa uppbyggingu en áður og fjölgun í hópi skurðlækna
er án efa hluti af skýringunni. Hjá þeim konum þar sem
brjóstauppbygging með flipa er nauðsynleg hafa LD-flipar tekið
við af TRAM-flipum. Undir lok tímabilsins eru aðgerðir með
ígræði algengasta tegimd aðgerða sem getur bent til þess að
konur sæki í einfaldari aðgerðir.
V-102 Er vökvameðferð með sterkjulausn betri fyrir ristil-
anastomosur en saltvatnslausn?
Gísli H. Sigurðsson, Oliver Limberger, Luzius B. Hiltebrand
Department of Anaesthesiology, Inselspital, Bern og University of Bern,
og svæfinga-, gjörgæsludeild, Landspítala og læknadeild HÍ
gislihs@landspitali. is
Inngangur: Ófullnægjandi blóðflæði og þarafleiðandi
súrefnisskortur í anastomosum þarma við kviðarholsaðgerðir
getur leitt til alvarlegra aukakvilla. Við könnuðum áhrif
mismunandi vökvagjafar á súrefnisþrýsting í ristilanastomosum
eftir kviðarholsaðgerðir í svínum.
Aðferð: 27 svín voru svæfð, lögð í öndunarvél og skipt í þrjá
meðferðarhópa (n=9 í hverjum). Allir hóparnir þrír, A, B og C
fengu Ringers laktat (RL) lausn í æð 3 ml/kg/klst. Hópur B
fékk auk þess 250 ml bolusa af RL og hópur C 250 ml bólusa af
sterkjulausn (hydroxyethyl starch 140/0,4) í æð. Vökvabólus
var gefinn í hópum B og C ef miðbláæðablóðsmettun var undir
60%. Hjartaútfall var mælt með stöðugri „thermodilution",
svæðisblóðflæði í superior mesenteric slagæðinni með transit
time flowmetry og súrefnisþrýstingur í ristilanastomosum með
Clarks elektróðum.
Niðurstöður: Blóðþrýstingur (MAP) og hjartaútfall (CO) voru
áþekk í hópum B og C en voru lægri í hópi A. Eftir 4 klst meðferð
hafði súrefnisþrýstingur í heilbrigðum hluta ristils aukist um 50
± 31% ó hópi C en 23 ± 40% í hópi B en minnkaði um 8 ± 23% í
hópi A (miðað við ástand í lok aðgerðar, mean ± SD, p < 0,01).
Súrefnisþrýstingur í anastomosu jókst á sama tíma um 145 ±
93% í hópi C, 47 ± 58% í hópi B og 16 ± 22% í hópi A (p < 0,01).
Laktat í ristli (microdialysis) lækkaði í hópi C en ekki í hópi B en
hækkaði í hópi A.
Umræða: Vökvameðferð með sterkjulausn jók súrefnisþrýsting
og lækkaði laktat gildi í ristilanastomosu marktækt og mun
meira en saltvatnslausnir. Þessar niðurstöður benda til að
notkun sterkjulausna í opnum ristilaðgerðum geti haft kosti
fram yfir hefðbundnar saltlausnir.
LÆKNAblaðið 2009/95 45
L