Frjáls verslun - 01.09.2007, Qupperneq 22

22 F R J Á L S V E R S L U N • 9 . T B L . 2 0 0 7
Gísli segir sögu af einum af yfirstjórnendum hjá NP. Hann leitaði
til miðils að spyrja hvort hann ætti að fara að vinna fyrir Gísla -
viðurkenndi það síðar. „Miðilinn sagði honum að það yrði óhætt þar
sem ég væri að lifa mínu fjórða lífi í Lettlandi,“ segir Gísli hlæjandi.
Hann segir að þessi saga sé honum mjög minnisstæð og þó að hann
sé ekki hjátrúarfullur þá hafi þessi maður starfað hjá honum sem einn
af aðalstjórnendum fyrirtækisins í um tíu ár.
Fræðimaður eða fjárfestir
Og nú erum við að nálgast þann stað í sögunni þar sem fræðimaðurinn
dr. Gísli Þór Reynisson verður að lúta í lægra haldi fyrir fjárfestinum
Gísla Þór Reynissyni.
Hann lauk doktorsritgerðinni. Hún fjallar um hlutverk og þýðingu
svokallaðra stofnanafjárfesta í stefnu og störfum almenningshlutafélaga
með hliðsjón af verðmætaaukningu í skráðum, stórum hlutafélögum
í Bandaríkjunum. Áður hafði hann lokið MBA- og Ph.Lic.-gráðum
í sömu fræðum. Námið átti vel við Gísla og lauk hann öllum sínum
fjórum háskólagráðum með heiðri.
Hann samdi og birti fræðigreinar í Evrópu, Japan,
og Bandaríkjunum auk þess að vinna að ýmsum
öðrum fræðimálum s.s. skýrslu fyrir Norrænu
ráðherranefndina um hvernig opinbert áhættufé
hefur nýst til að koma fótum undir smáfyrirtæki.
Opinbert áhættufé
„Ég held að þessari skýrslu hafi verið kastað. Hún
kom aldrei út,“ segir Gísli og hlær. Niðurstaða
rannsóknar Gísla var líka heldur óglæsileg fyrir
Norðurlöndin. Hún var á þá leið að áhættuféð hefði í stórum dráttum
glatast vegna þess að fjárfestingunum var ekki fylgt eftir. Fyrirtækin
fengu stuðning meðan þau voru agnarsmá en stuðningurinn hvarf
þegar þau urðu stærri og þá varð til millibil sem varð þeim oft
ofviða.
Gísli var þó fram á haust enn með hugann við fræðin og fór enn
á ný til Bandaríkjanna til að stunda rannsóknir við Harvard-háskóla.
En eignin í Finnish Venture Capital bauð einnig upp á möguleika.
Meðeigendur Gísla vildu fara út í fjárfestingar í Eistlandi og í St.
Pétursborg. Gísla fannst Ríga og Lettland meira spennandi. Svo fór
að hann seldi sinn hlut og ákvað að gerast fjárfestir sjálfur. Hann
fór frá Harvard um haustið, hætti að skrifa um einkavæðingu og
fór að praktísera hana sjálfur. Annars væri hann sennilega núna
háskólakennari í Bandaríkjunum.
„Ég held að ég hefði orðið mjög leiðinlegur og kröfuharður
kennari,“ segir Gísli og hlær. „Eiginlega er það var heppni fyrir
hugsanlega nemendur mína að ég fór í annað.“
Startkapítalið
Fræðimaðurinn dr. Gísli Þór Reynisson hefur ekki látið á sér kræla
eftir þessa ákvörðun haustið 1995 – þó svo að hann hafi síðast fengið
tilboð síðastliðið haust um að hverfa til baka í kennslu og rannsóknir.
Fjárfestirinn Gísli Þór Reynisson hefur hins vegar vakið stöðugt meiri
athygli.
„Sjálfsagt hefði það orðið skemmtilegt og spennandi líf að vera
við bandaríska háskóla,“ segir Gísli. „En samt. Uppbygging Nordic
Partners hefur verið mjög fjölbreytt og skemmtilegt starf. Ég hef
notið hverrar mínútu og sakna ekki þessa akademíska umhverfis.“
En peningarnir sem Gísli fékk fyrir sinn hlut í Finnish Venture
Capital – það eru peningarnir sem hann hefur einbeitt sér að því að
ávaxta síðustu 12 árin. Það er startkapítalið.
En hve mikið fékk hann fyrir hlutinn í Finnish Venture Capital?
„Engar tölur, engar tölur,“ segir Gísli og hlær en telur að ávöxtun
fjárins hafi gengið allvel. Eignir Nordic Partners eru nú metnar á
65 milljarða íslenskra króna og Gísli á 54 prósent hlut í félaginu.
Félagið er ekki skráð í kauphöll og því engin leið að segja fyrir um
raunverulegt markaðsvirði þess.
Fjórmenningarnir í NP
En hverjir eru Nordic Partners? Þeir eru fjórir sem mynda félagið
og starfa við það. Gísli á 54 prósenta hlut og
er framkvæmdastjórinn. Jón Þór Hjaltason er
stjórnarformaður og á 17,5 prósenta hlut. Bjarni
Gunnarsson á líka 17,5 prósenta hlut. Þeir tveir
voru áður stofnendur og meðeigendur í BYKO en
seldu sína hluti þar. Fjórði maðurinn er Lettinn
Daumants Vitols sem hefur starfað með Gísla síðan
1995. Hann á 11 prósent.
Bróðurpartur starfseminnar er í dótturfélögum
með höfuðstöðvar í Ríga, höfuðborg Lettlands.
Annars vegar eru það fasteignir – Gísli talar oft um
sig sem fasteignafjárfesti – og hins vegar framleiðslufyrirtæki, mest á
sviði matvöru og drykkja.
Núna er gólfflötur í húseignum NP nær 700.000 fermetrar.
Mest er þetta í iðn- og tæknigörðum sem bjóða viðskiptavinum
sínum vestrænt umhverfi í hinni „nýju“ Evrópu. Það eru bæði nýjar
byggingar og uppgerð verksmiðjuhúsnæði, frá tímum Sovétríkjanna.
Þessar fasteignir hafa verið gerðar upp, stundum nær alveg frá grunni,
húsnæðið fært til nútímahorfs og það leigt framleiðslufyrirtækjum,
fyrirtækjum sem frmleiða neysluvörur til sölu á alþjóðlegum markaði
og heima. Auk þess á Nordic Partners viðamiklar fasteignir í miðborg
Ríga.
Nammi
Nordic Partners eru einnig umsvifamiklir í framleiðslu á neysluvörum
í eigin fyrirtækjum. Félagið rekur 8 verksmiðjur þar sem matur og
drykkjarvörur eru framleiddar. Þetta er í öllu Eystrasaltsríkjunum
þremur og í Póllandi.
„Við erum mjög framleiðslusinnaðir og metnaðarfullir í okkar
markmiðum þar,“ segir Gísli. Hann hefur lagt sérstaka áherslu á
sælgæti en einnig kex, kökur, tilbúinn fersk matvæli, og drykkjarvöru.
Hann segir að NP hafi keypt leiðandi fyrirtæki sem framleiddu
þekktar vörur fyrir markaðinn í Eystrasaltsríkjunum. Þar er til dæmis
sælgætisverksmiðjan Laima, sem stofnuð var árið 1870 og er stærsti
sælgætisframleiðandi í Eystrasaltslöndunum.
„Fyrir okkur
sem fjárfesta er
fyrsta spurningin
alltaf: Hvernig er
eignaréttur okkar
tryggður?“