Frjáls verslun - 01.09.2007, Qupperneq 47

F R J Á L S V E R S L U N • 9 . T B L . 2 0 0 7 47
Fjórða atriðið er fólgið í máltækinu: Enginn er annars bróðir í
leik. Það má svíkja ef það léttir undir í valdabaráttunni. Því gerist
það af og til að einn og einn flokksmaður stingur flokksbróður
eða -systur í bakið. Það stendur með litlu letri og innan sviga í
leikreglunum að þetta megi.
- Unga fólkið í borgarstjórnarflokki Sjálfstæðisflokksins ætlaði
að ýta Vilhjálmi til hliðar og halda áfram í meirihluta, en fléttan
klikkaði, Björn Ingi sá hvað var að gerast, velti taflinu og sá hag
sínum betur borgið í nýjum meirihluta, segir einn viðmælenda
Frjálsrar verslunar.
Enginn vill hins vegar fullyrða að Björn Ingi sé reyndari og
klókari en jafnaldrar hans í öðrum flokkum. Það er rangt að stilla
honum upp sem refnum en fulltrúum Sjálfstæðisflokksins sem
bláeygum og reynslulausum. Öll þessi kynslóð býr að svipaðri
reynslu úr flokksstarfi og beitir sömu aðferðum.
Bara eins og kettlingar
En eru þessar aðferðir, sem fólk varð vitni að við fall gamla
borgarstjórnarmeirihlutans, verri og grófari en áður hefur verið í
stjórnmálum á Íslandi?
Þegar þessi spurning er borin upp er bent á langa röð af pólitískum
sviptingamálum síðustu hundrað árin sem
öll eru miklu grófari en Orkuveitumálið og
eftirmál þess. Við getum nefnt sviptingar
nokkurra stjórnmálamanna: Hannesar
Hafstein og Valtýs Guðmundssonar, Jónasar
frá Hriflu og framsóknarmanna, Gunnars
Thoroddsen og Geirs Hallgrímssonar,
Þorsteins Pálssonar og Jóns Baldvins/
Steingríms Hermannssonar. Það er af nógu
að taka.
- Það er bara rómantísk draumsýn að
halda að stjórnmál hafi áður verið heiðarleg
og saklaus. Þau voru miklu grófari áður; stjórnmálamennirnir
óheiðarlegri og ósvífnari og ég held latari líka, segir einn viðmælandi
Frjálsrar verslunar. Unga fólkið í dag er duglegt, alveg ofboðslega
duglegt. Það vinnur og vinnur fyrir flokkinn sinn og fyrir eigin
frama. Það eyðir miklum tíma í pólitíkina.
Hvar er jarðsambandið?
Það er líka gagnrýnt að stjórnmálamenn sem nú eru 35 (+/-) séu
í minni tengslum við atvinnulífið en áður var. Þessa kynslóð vanti
reynsluna af að vinna hörðum höndum og þá reynslu að hafa staðið
að hausti með sumarhýruna í höndunum og spurt: Dugar mér
þetta í vetur eða verð ég að hætta námi?
En það er líka fullyrt að kynnin af atvinnulífinu séu nánari
og fjölþættari en þau voru áður. Um leið er ljóst að tengslin við
atvinnulífið eru allt öðru vísu en þau voru. Færri hafa séð sér
farborða með erfiðisvinnu.
Einu sinni hömpuðu Sjálfstæðismenn slagorðinu „Stétt með
stétt!“ Með því var minnt á að flokkurinn naut stuðnings fólks
úr öllum atvinnugreinum og átti fylgi jafnt meðal launþega sem
atvinnuveitenda. Þetta var sjaldgæft meðal evrópskra hægriflokka.
Þetta þýddi líka að margir af framámönnum flokksins voru
fyrst og fremst fulltrúar atvinnulífsins – þeir komu úr frumframl
eiðslugreinunum, sjávarútvegi og landbúnaði. Ef til vill var Einar
Oddur Kristjánsson sá síðasti úr þeirri átt. Og þetta var aldrei rétt
nema að hluta. Margir þeirra, sem gegnt hafa trúnaðarstörfum fyrir
Sjálfstæðisflokkinn á síðari árum, hafa alls ekki staðið í þessum
nánu tengslum við atvinnulífið.
Sumarvinna á Mogganum
- Þetta voru einkum piltar sem sendir voru í sumarvinnu á
Mogganum eða Vísi eða í einhverjar ríkisstofnanir og voru svo í
lögfræðinni á vetrum, segir einn viðmælandi okkar.
- Sumarvinna á Mogganum var eins konar undirbúningur
fyrir þátttöku í stjórnmálum. Vinnan á Mogganum var oft einu
kynni þessara manna af atvinnulífinu, segir þessi viðmælandi og
segir að menn hafi tilhneigingu til að ofmeta kynni fyrri kynslóða
stjórnmálamanna af líkamlegri vinnu.
- Margir þeirra sem núna eru að koma fram á sjónarsviðið hafa að
baki víðtæka reynslu úr einkageiranum, úr fjármálafyrirtækjunum
og úr heilbrigðisgeiranum. Tengsl þeirra
við atvinnulífið eru nánari en áður. En
þessi tengsl eru öðruvísi en áður vegna þess
að atvinnulífið er öðruvísi og þess vegna
er hneykslast á að þetta unga fólk viti ekki
hvað er að gerast í þjóðfélaginu.
Hvar eru pabbadrengirnir?
Og fleiri taka undir þetta og segja að
þjóðfélagið hafi breyst og þess vegna komi
fólk núna inn í stjórnmálin eftir öðrum
leiðum en áður var.
Einnig er bent á að nú eru pabbadrengirnir svokölluðu ekki
lengur áberandi í pólitík. Þeir voru umtalaðir fyrir svo sem
35(+/-) árum. Guðmundur Steingrímsson gæti ef til vill kallast
pabbadrengur hefði hann ekki yfirgefið flokk feðranna.
En þetta segir okkur eitt: Elítan hefur ekki endurnýjað sig. Það
eru yfirgnæfandi líkur á að fyrstu bleiurnar sem keyptar voru á
hina nýju kynslóð hafi verið keyptar fyrir námslán en ekki fyrir
ráðherralaun.
Afleikur hjá íhaldinu
Á það er bent að frumframleiðslugreinarnar eru orðnar mjög
fáliðaðar. Bændur sárafáir eftir og færri sækja sjó vegna tæknivæðingar
fiskiskipaflotans. Úrvinnslugreinarnar mannaðar útlendingum sem
fæstir ílendast hér. Fjármálafyrirtækin gnæfa yfir önnur fyrirtæki en
þau gömlu annaðhvort orðin lítil eða alveg horfin. Og mörg gömul
fyrirtæki hafa verið seld úr gömlu ættunum. Af hverju talar enginn
lengur um heildsalaveldið?
k y n s l ó ð a s k i p t i í p ó l i t í k
Össur Skarphéðinsson
talar um Morfískynslóðina
og vísar þar til þess að
fyrstu æfingabúðir
35(+/-) kynslóðarinnar
voru ræðukeppni
framhaldsskólanna.