Frjáls verslun - 01.05.2005, Blaðsíða 63

F R J Á L S V E R S L U N • 5 . T B L . 2 0 0 5 63
enda sé það tilhneiging matsmanna að gera
minna úr reynslu kvenna en karla þó að í
raun sé um sambærilega reynslu að ræða.
Konur vilja ekki
Nokkuð algengara viðhorf er að konur vilji
ekki eða veigri sér við að taka að sér störf
sem krefjast mikillar ábyrgðar eða vinnu-
framlags. Ekki er ólíklegt að þetta viðhorf
sé sprottið af gefnu tilefni þó að það sé
fjarri lagi að það eigi við um allar konur.
Það er hins vegar áhugavert að velta fyrir
sér hvers vegna konur hafna á stundum
tækifærum til aukinnar ábyrgðar, eða kjósa
að draga sig í hlé eftir að hafa fengið slík
tækifæri. Reyndar er svo komið að upp-
sagnir kvenna í stjórnendastöðum stórra
fyrirtækja eru orðnar vaxandi áhyggjuefni
bæði í Bretlandi og Bandaríkjunum. Í ein-
hverjum tilvikum hefur verið bent á að
almenn hræðsla kvenna við að mistakast
eða að standa ekki undir væntingum eigi
hlut að máli, í öðrum tilvikum hafa barn-
eignir og/eða fjölskylduábyrgð verið talin
líkleg skýring. Áhugaverðasta kenningin
er þó að mörgu leyti sú að margar konur,
sem kjósa að draga sig í hlé eða að þiggja
ekki tækifæri til frekari framgangs, virð-
ast byggja ákvörðun sína á því að heimur
viðskiptanna sé hreinlega ekki sú áskorun
sem þær leita eftir og lögmál hans ekki í
takt við þeirra gildismat.
Konur finnast ekki
Sú staðreynd að konur virðast með ein-
hverjum hætti „ósýnilegar“ þeim sem velja
í stjórnir eða hafa áhrif á stjórnarsetu er
athyglisverð. Á sama tíma og karlar segja að
konur þurfi að vera duglegar við að láta vita
af sér, segja þeir jafnframt að stjórnarmanna
sé leitað í tiltölulega þröngum hópi þar sem
traust ríki milli aðila og að menn viti fyrir
hvað eða hverja einstaklingurinn standi. Án
efa er það mikilvægt fyrir konur að tilheyra
tengslaneti til þess að verða sýnilegri, spurn-
ingin er hins vegar sú hvað þær þurfi að gera
eða vera til þess að öðlast það traust sem
felst í því að tilheyra slíku neti.
Á meðan stjórnarmanna er fyrst og
fremst leitað í hefðbundnum tengslanetum
karla er ekki vonlegt að margar konur finn-
ist. Inntökuskilyrði í stjórnir virðast jafn-
framt vera nokkuð þröng og einsleit, og ekki
víst að nokkur kona falli að þeim leitarskil-
yrðum, sama hversu mikilli hæfni, reynslu
og menntun hún býr yfir.
Ennfremur virðast inntökukröfur alla
jafna vera harðari fyrir konur. Bandarískar
rannsóknir hafa til að mynda sýnt að konur í
stjórnum hafi að jafnaði mun meiri menntun
og reynslu en meðalkarlinn í stjórnum. Að
vissu marki má því segja að leitin að hæfri
konu í stjórn sé nokkurs konar leit að ein-
hyrningi.
Konur eru vesen
Að lokum má víkja að þættinum sem lýtur
að áhugaleysi þeirra sem við stjórnvölinn
sitja og ótta við óþægindi. Það liggur í hlut-
arins eðli að umtalsverð fjölgun kvenna í
stjórnum mun leiða til umtalsverðra breyt-
inga á samsetningu stjórna og breytingum
TEXTI: ÞÓRANNA JÓNSDÓTTIR
MYND: GEIR ÓLAFSSON
Þóranna Jónsdóttir er stjórnendaráðgjafi hjá Kaliber, lektor við Háskólann í Reykjavík og stjórnarmaður í Lyfju. Hún stundar jafnframt doktors-
nám við Cranfield University.