Frjáls verslun - 01.05.2005, Blaðsíða 79

F R J Á L S V E R S L U N • 5 . T B L . 2 0 0 5 79
vantar aðstoð og hvatningu til að koma hugmyndum
sínum á framfæri. Enda segja þær konur sem reka
fyrirtæki og rætt var við í tengslum við Evrópuverk-
efnið að þeim þætti betra að tala við kvenkyns en
karlkyns ráðgjafa, þær upplifðu neikvæðari viðhorf
frá körlum, en konurnar sýna verkefnum þeirra meiri
skilning. Þeim fannst sem körlunum þættu verkefnin
þeirra smá í sniðum og lítið áhugaverð.“ Sigríður segir
þetta hafa komið fram í öllum samanburðarlöndunum,
að konum fannst vanta meiri viðurkenningu á því sem
þær væru að gera, og að á þær væri hlustað.
Ljón í veginum Margoft hefur verið rannsakað hverjir
það eru sem reka fyrirtækin og hvað einkennir frum-
kvöðla umfram aðra. Þar kemur í ljós að það er ekkert
sem aðgreinir frumkvöðla frá öðrum, fyrir utan eina
breytu og sú breyta er kyn. Fæð kvenna í atvinnu-
rekstri og frumkvöðlastarfsemi er sú breyta sem er
mest áberandi í öllum löndunum. Hlutfall kvenna í
atvinnurekstri er lægst í Grikklandi, 14%, svo kemur
Ísland með 21%, þá Noregur með 24% og loks Svíþjóð
með 25%, en það eru ekki til neinar tölur yfir þetta í
Lettlandi.
Aðspurð um hvaða hindranir
verði helst á vegi kvenna við stofnun
fyrirtækja umfram karla segir Sig-
ríður Elín að konum finnist karlar
meðal annars hafa ákveðið for-
skot, þar sem þeir þurfi síður að
samræma sína fjölskylduábyrgð og
fyrirtækja reksturinn eins og flestar
konur þurfa að gera. „Samt sem áður
eru vísbendingar um það í könnun-
inni að karlar vilji í raun vera ábyrgir
heima líka og séu að reyna að sam-
þætta þetta tvennt.“
Konur upplifa að þær hafi verra aðgengi að fjár-
magni en karlar, enda eru fjármálastofnanir betur
lagaðar að atvinnugreinum karla, eins og iðnaðar- og
tæknigreinum, en þar sem konur eru meira í ver-
slunar- og þjónustustörfum, finnst þeim stoðkerfið
fremur karllægt að þessu leyti.
„Varðandi aðgengi að fjármagni þá nefndu sumar
kvennanna að þegar þær færu á fund fjármálastofnana
fengju þær spurningar á borð við: „Hver er maðurinn
þinn?“ eða: „Er maðurinn þinn ekki með þér í þessu?“
Sú menning sem enn virðist vera ríkjandi gerir ráð fyrir
því að það hljóti að vera karlmaður einhvers staðar í
bakgrunninum og taki þátt í rekstrinum.“ Þarna segir
Sigríður að konur þurfi að yfirstíga viðhorfshindrun
umfram karla í atvinnurekstri.
Að nota tengslanetin Sigríður Elín segir konur upp-
lifa að þær hafi síður viðskiptatengslanet á borð við
þau sem karlar hafi, þeir eru í ýmiss konar klúbba-
starfsemi og karlasamfélögum sem þeir geta nýtt til
að skapa sér viðskiptatengsl. Hún segir
konur nota sín tengslanet á annan hátt
og þá meira sem félagsleg stuðningsnet.
„Það er þó ekki meint þannig að það sé
körlunum að kenna, heldur virðist brenna
meira á konunum að vita hvernig öðrum
konum gangi að samþætta fjölskylduáb-
yrgðina við fyrirtækjareksturinn.“
Sigríður Elín segir það hafa komið í
ljós í viðtölunum að margar konur þjáist af
samviskubiti í vinnunni vegna þess að þær
hafi áhyggjur af heimilinu og börnunum.
„En svo þegar þær eru heima að hugsa um
heimilið og börnin þá fá þær samviskubit
yfir að vera ekki í vinnunni,“ segir Sigríður
Elín og tekur fram að þetta hafi komið fram
í öllum samanburðarlöndunum.
Í skýrslunni koma fram nokkur atriði sem konur
telja að hið opinbera geti gert til að örva konur og
hvetja þær til að fara að stað með
sinn eigin rekstur. „Þar kemur fram
mikilvægi ráðgjafar og námskeiða
auk þess sem það skipti höfuðmáli
að hafa greiðan aðgang að dagvistun
fyrir börn og góða þjónustu þar. Kon-
urnar tiltóku að það væri stundum
mjög erfitt að hafa þessar sumarlok-
anir, því þær gætu oft skapað heil-
mikil vandræði,“ segir Sigríður. Þá
segir hún konur hafa gagnrýnt reglur
opinberra sjóða sem veita styrki, en
þeir lúta ákveðnum samkeppnis-
reglum og mega því ekki veita fyrirtækjum í verslun
og þjónustu styrki. „Þetta útilokar mjög mörg fyrirtæki
kvenna þar sem flest fyrirtæki þeirra eru á sviði ver-
slunar og þjónustu. Sama er að segja um oft á tíðum
þrönga og/eða óskýra notkun á nýsköpunar-hugtakinu
í úthlutunarreglum sjóða sem veita opinbera styrki.“
Að lokum segir Sigríður mismunandi aðstæður
kvenna og karla til að reka eigin fyrirtæki liggja djúpt
grafnar í menningunni og samfélagsgerðinni. Enn eru
til staðar rótgrónar menningarbundnar hugmyndir um
að einhver tiltekin störf hæfi konum og önnur körlum.
Það er kominn tími til að nýta betur menntun og kunn-
áttu kvenna til sóknar fyrir íslenskt atvinnulíf. Konur
geti skapað svo miklu meira þegar kynferði hættir að
skipta máli.
Konur þurfa að vera
mun sýnilegri í
atvinnurekstri. Það er
mikil hvatning fyrir
aðrar konur og ungar
stúlkur sem hafi áhuga
á því að stofna sín eigin
fyrirtæki í framtíðinni
að hafa fyrirmyndir.
Hlutfall kvenna í
atvinnurekstri er
lægst í Grikklandi,
14%, svo kemur
Ísland með 21%,
þá Noregur með
24% og loks
Svíþjóð með 25%.
A T H Y G L I S V E R Ð E V R Ó P U S K Ý R S L A