Ægir - 01.07.2003, Blaðsíða 75

75
F I S K V I N N S L A
Gríðarlegur vöxtur í fisk-
vinnslu í Kína er farinn að
höggva í markaði fyrir íslensk-
an fisk bæði í Ameríku og Evr-
ópu. Þetta er staðreynd sem
menn loka ekki augum lengur
fyrir. Kínverjar kaupa
heilfrystan bolfisk, sem veidd-
ur er í Norður-Atlantshafi eða í
Kyrrahafi, flytja hann til Kína
og síðan aftur á markaði á
Vesturlöndum og í Ameríku.
Þar er þessi tvífrysti fiskur
boðinn á lægra verði en sam-
keppnislöndin hafa verið að
bjóða. Þetta kann að hafa í för
með sér varanlega verðlækk-
un á frystum fiskafurðum.
Viðmælendur Ægis eru sam-
mála um að nú sé svo komið að
hérlend fiskvinnsla þurfi að hafa
verulegar áhyggjur af þessari ógn
úr austri. En jafnframt felist í
þessu ákveðin tækifæri.
„Það má segja að við höfum
fyrst orðið varir við þessa sam-
keppni frá Kína á Bandaríkja-
markaði fyrir um tveimur árum
þegar við seldum tvífrystan fisk
frá Jökli á Raufarhöfn. Þetta
framboð á fiski frá Kína kom
klárlega róti á markaðinn. Í Evr-
ópu finnum við fyrir samkeppn-
inni frá Kína á öllum okkar
helstu mörkuðum, t.d. Bret-
landi, Frakklandi og Þýskalandi,
og það á við um allar okkar helstu
tegundir; þorsk, ýsu, ufsa og
karfa. Þegar Kínverjar komu fyrst
með tvífrystan fisk inn á Banda-
ríkjamarkað var talað um að
þeirra vara væri mjög misjöfn að
gæðum og sumir höfðu á orði að
þeir myndu aldrei aftur kaupa
fisk frá Kína. Á síðustu tveimur
árum hefur gæðaeftirlit með fisk-
vinnslunni í Kína stóraukist og
Kínverjarnir hafa greinilega mik-
inn metnað til þess að bæta vör-
una í samræmi við óskir kaup-
enda,” segir Magnús H. Baldurs-
son, sölustjóri hjá Útgerðarfélagi
Akureyringa, sem hefur fylgst
náið með þróuninni á fiskmörk-
uðum í Bandaríkjunum og á
meginlandi Evrópu á síðustu
misserum og árum.
Á leið til Kína
Svavar Svavarsson, framleiðslu-
stjóri hjá Granda, segist hafa
kynnt sér aðstæður í Kína fyrir
þremur árum og til standi að fara
þangað út aftur í lok október í
tengslum við sjávarútvegssýning-
una China Fisheries and Seafood
Expo. Útflutningsráð skipuleggur
þessa ferð í samvinnu við Samtök
fiskvinnslustöðva og Kínversk-ís-
lenska viðskiptaráðið og er m.a.
ætlunin að skoða fiskvinnslufyrir-
tæki í Qingdao, Dalian og Shang-
hai. „Það er í mínum huga eng-
inn vafi á því að fiskvinnslan í
Kína er orðin ákveðin ógn við ís-
lenska fiskvinnslu. Ég vil hins
vegar líta svo á að í þessu felist
líka ákveðin tækifæri, t.d. varð-
andi vinnslu á uppsjávarfiski. Til
dæmis hafa Kínverjarnir flakað
kolmunna og þurrkað loðnu. Ég
gæti líka alveg séð fyrir mér
hugsanlegt samstarf við Kínverja
um vinnslu á t.d. Grænlandskarf-
anum, sem að óbreyttu borgar sig
ekki að vinna hér heima.”
Veik fiskvinnsla í Noregi
Verulega hriktir í norskri fisk-
vinnslu um þessar mundir, sem
m.a. má rekja til hraðrar upp-
byggingar í fiskvinnslunni í
Kína. „Það er margt sem hefur
hrjáð norska fiskvinnslu að und-
anförnu og samkeppnin frá Kína
er eitt af því sem Norðmenn
horfa til í þeim efnum. Nú þegar
er flutt gríðarlega mikið magn af
óunnum fiski frá Noregi til Kína
og Norðmenn velta vöngum yfir
hvort og þá hvernig sé hægt að
draga úr þessum fiskflutningum.
Norðmenn hafa verið að byggja
upp gríðarstórar frystigeymslur á
strönd Norður-Noregs þar sem
menn geyma fiskinn og flytja
hann síðan áfram til t.d. Kína og
Póllands,” segir Jón Garðar
Helgason, framkvæmdastjóri
Icelandic Norway, dótturfélags
SH í Noregi. „Menn geta ekki
horft framhjá því að fiskvinnsla
Kínverja er mjög stór ógn við
fiskvinnslu bæði á Íslandi og
Noregi. Það er umhugsunarvert
að Kínverjar skuli geta keypt fisk
sem veiddur er í Norður-Atlants-
hafi, flutt hann alla leið til Kína
og aftur á markaði í Vestur-Evr-
ópu, en geti engu að síður boðið
hann á lægra verði en samkeppn-
islöndin. Við Íslendingar verðum
að leggja áfram ríka áherslu á
gæðin og að við séum að bjóða
einfrystan fisk. Ég tel að það sé
okkar styrkur að hafa mjög sterk
vörumerki á markaðnum, sem
stóru sölusamtökin, SH og SÍF,
hafa verið að þróa lengi. Í Noregi
eru hins vegar margir smærri að-
ilar að selja fiskinn og staða þeirra
er veikari þegar takast þarf á við
samkeppni eins og frá Kína,” seg-
ir Jón Garðar.
Ógnun við íslenska fisk-
vinnslu
„Það er í mínum huga enginn vafi
að það sem verið hefur að gerast í
Kína í þessum efnum á síðustu
Ógnin úr austri
Fiskvinnslan í Kína
hefur verið í hraðri
uppbyggingu á
undanförnum árum í
norðausturhluta
landsins.
Viðskiptanefnd á
vegum
Útflutningsráðs,
Samtaka
fiskvinnslunnar og
Kínversk-íslenska
viðskiptaráðsins
mun í lok október
m.a. heimsækja
fiskvinnslufyrirtæki í
Shanghai, Qingdao
og Dalian.