Ægir - 01.07.2003, Blaðsíða 31

31
S K I PA S M Í Ð A R
skilgreina þá möguleika sem
skapast ef beitt væri sömu aðferð-
um hér á landi.
Þessari vinnu lauk með útgáfu
skýrslunnar „Samkeppnisstaða
skipaiðnaðarins - úttekt og tillög-
ur.“ Þar er tíundað það sem sýni-
lega þarf að bæta úr til að ná full-
um jöfnuði við keppinauta okkar
og má í því sambandi nefna nið-
urfellingu gjalda á greinina svo
sem vörugjalda og stimpilgjalda
svo að nokkuð sé nefnt. Ennfrem-
ur er þar lögð mikil áhersla á að
styrkja starfsemi Tryggingadeild-
ar útflutningslána til að veita
ábyrgðir sem er orðinn einn
grundvallarþáttur alþjóðlegra
viðskipta. Þær þjóðir, sem ekki
veita góða þjónustu á því sviði, ná
ekki flugi í alþjóðlegum viðskipt-
um.
Nú þegar hefur tekist ágæt
samvinna við ríkisvaldið um að
hrinda helstu tillögunum í fram-
kvæmd. Ekki verða þær tíundaðar
í þessum línum en gangi þær eft-
ir er engum vafa undirorpið að
stór skref hafa verið stigin í þá átt
að jafna svo stöðu íslensks skipa-
iðnaðar að hann ætti af þeim sök-
um að geta plummað sig. Hitt er
svo annað mál hvort verkefnin,
bæði á sviði viðgerða og viðhalds
og nýsmíða, verða næg. Full
ástæða er til að hafa áhyggjur af
viðgerðarþættinum hvað það
varðar en ýmsir möguleikar hafa
opnast í nýsmíðinni.
Nýsmíði fyrir 1,3 milljarða
Áður hefur verið drepið á að er-
lendar útgerðir leituðu til Íslands
um smíði minni fiskiskipa þegar
ekki var hægt að komast að í ná-
grannalöndunum. Þegar það fór
saman við markvissa viðleitni
einnar íslensku stöðvarinnar (Ós-
eyjar hf.) til að afla sér markaða
erlendis kom fljótt í ljós að gagn-
kvæmur áhugi var á að semja um
smíði skipa.
Síðustu átján mánuði hafa verið
gerðir sjö smíðasamningar við
færeyskar útgerðir. Síðast sömdu
Ósey í Hafnarfirði og Skipa-
smíðastöðin Þorgeir & Ellert á
Akranesi saman um smíði tveggja
340 brúttólesta togskipa sem
verða afhent um mitt næsta ár.
Andvirði þessara samninga er
tæplega 1,3 milljarðar króna.
Þessi atburðarás gefur vissulega
vísbendingu um að íslenskur
skipaiðnaður getur staðist al-
þjóðasamkeppni á tilteknum
sviðum. Minni fiskiskip, þar sem
gerðar eru miklar kröfur um góða
aðstöðu, öryggi og bestu veiði-
tækni, eru greinilega vænlegur
kostur fyrir íslenskar skipasmiðj-
ur. Því verður lögð enn meiri
áhersla á að ná árangri á þeim af-
markaða markaði, bæði hér inn-
anlands og erlendis.
Hliðargreinar mikilvægar
Nútímaskipasmíðar í Norður- og
Mið Evrópu hafa þróast á þann
veg síðustu árin að skrokkar skip-
anna eru smíðaðir í gömlu Aust-
antjaldslöndunum. Með því er
unnt að halda þeim kostnaði mun
lægri en annars. Nærri lætur að
þessi hluti sé um fimmtungur af
heildarsmíðaverði skipanna og
þess vegna mikið starf eftir þegar
smíði skrokkanna er lokið.
Á móti kemur að við Íslend-
ingar höfum aukið hlut okkar í
öðrum og dýrari hlutum sem fara
í skipin. Nægir þar að nefna tog-
spil sem hafa öll verið smíðuð hér
á landi í skipin sem fara til Fær-
eyja. Þá eru stýrisvélar nú orðið
smíðaðar á Íslandi. Vaki/DNG
selur mikið af sínum tækjum í
þessi skip og síðast en ekki síst
aðgerðar- og vinnslulínur þar sem
íslensk fyrirtæki standa í farar-
broddi í heiminum í dag. Allt eru
þetta flókin og dýr tæki sem því
aðeins er hægt að hanna og fram-
leiða hér á landi að hér eru fyrir-
tæki sem standast ströngustu
kröfur um gæði og verð.
Framtíðin
Niðurstaðan er því sú að enda
þótt móti blási í þeim geira ís-
lensks skipaiðnaðar sem snýr að
viðgerðum og viðhaldi, eru ýmsir
áhugaverðir möguleikar að skap-
ast í nýsmíðinni sem við berum
vonandi gæfu til að nýta. Ein-
kenni þeirra eru mikil verðmæta-
sköpun, sem byggist á tækni og
hugviti. Það eru einmitt lykilorð
þegar horft er til atvinnugreina
sem geta tryggt fyrirtækjum góð-
an rekstursgrundvöll og starfs-
mönnum góð lífskjör.
„Niðurstaðan er því sú að enda þótt móti blási í þeim geira íslensks skipaiðnaðar sem snýr að viðgerðum og
viðhaldi, eru ýmsir áhugaverðir möguleikar að skapast í nýsmíðinni...“
Meðal þeirra til-
lagna sem var sett
fram í skýrslunni
„Samkeppnisstaða
skipaiðnaðar“ í
fyrra var að starf-
semi Tryggingasjóðs
útflutningslána yrði
styrkt til að tryggja
áframhald sóknar á
erlenda markaði.